Της Μαργαρίτας Βεργολιά

Συνολικά 29 κόμματα, 6.670 υποψήφιοι για 424 έδρες, ζητούν την ψήφο των Ουκρανών στις βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν την Κυριακή
REUTERS/ Gleb Garanich

Με φόντο έναν εμφύλιο που μετρά πάνω από 3.600 νεκρούς, μια «ματωμένη» εκεχειρία που προσέθεσε άλλους 300, τη βιομηχανική «καρδιά» της χώρας στα ανατολικά σε «ανακοπή» και την εθνική οικονομία στον «αναπνευστήρα» του ΔΝΤ, η Ουκρανία ανοίγει αύριο Κυριακή τις κάλπες των πρόωρων βουλευτικών εκλογών της, υπό πρωτοφανή μέτρα ασφαλείας, μέσα σε κλίμα διχασμού και την ατμόσφαιρα να μυρίζει έντονα μπαρούτι.

Δικαίωμα ψήφου έχουν θεωρητικά 36,5 εκατομμύρια Ουκρανοί. Ομως θα είναι πολύ λιγότεροι αυτοί που θα ψηφίσουν. Οι λόγοι είναι πολλοί και ποικίλοι. Είναι η διάχυτη απογοήτευση από τη διάψευση της ελπίδας για μια νέα αρχή, μετά τη σφαγή στο Μεϊντάν (που αντανακλάται και στα υψηλά ποσοστά του Ριζοσπαστικού Κόμματος του λαϊκιστή, πρώην δημοσιογράφου Ολεχ Λιάσκο, το οποίο έρχεται με 13% δεύτερο στις δημοσκοπήσεις).

Είναι, επίσης, το γεγονός ότι το Κόμμα των Περιφερειών του ανατραπέντος προέδρου Γιανουκόβιτς μποϊκοτάρει την εκλογική διαδικασία. Και φυσικά το δεδομένο ότι κάλπες δεν θα στηθούν στα εξεγερμένα ανατολικά, που ετοιμάζουν τις δικές τους εκλογές στις 2 Νοεμβρίου, ούτε φυσικά και στην de facto ρωσική Κριμαία (ήδη ο οι έδρες στη νέα ουκρανική Βουλή έχουν μειωθεί από 450 σε 424).

Ψαλιδισμένες αρμοδιότητες

Ομως η προκήρυξη των πρόωρων εκλογών δεν υπαγορεύτηκε καν από αυτές τις εξελίξεις. Προέκυψε ως αναγκαιότητα τον περασμένο Αύγουστο, όταν η κυβερνητική πλειοψηφία πια κατέρρευσε εν μέσω διαφωνιών και η Ράντα (ουκρανική Βουλή) αδυνατούσε να νομοθετήσει.

Οι προοπτικές δεν είναι πάντως πολύ διαφορετικές για τη νέα Βουλή που θα εκλεγεί αυτήν την Κυριακή, έχοντας «ψαλιδισμένες» πια αρμοδιότητες μετά την παραχώρηση υπερεξουσιών στην προεδρία.

«Οι εκλογές δεν θα αναμορφώσουν το πολιτικό σύστημα, όπου βουλευτές αγοράζονται και πωλούνται και αποτελούν προέκταση των επιχειρηματιών συμφερόντων», σχολιάζει καυστικά ο βρετανικός Economist, «και ένα σημαντικό μέρος της ουκρανικής οικονομίας μαστίζεται από έξυπνα κόλπα για τη διοχέτευση του κρατικού χρήματος στις τσέπες ιδιωτών».

Οχι τυχαία, οι δημοσκοπήσεις προδικάζουν πολυδιάσπαση του πολιτικού σκηνικού και εικοτολογούν για κοινοβουλευτική εκπροσώπηση έως και 7 κομμάτων. Ζητούμενο για τη φιλοδυτική ηγεσία του Κιέβου πάντως παραμένει να επικρατήσει με διαφορά το φιλοευρωπαϊκό μπλοκ -εάν κριθεί, δε, απαραίτητο ακόμη και με εθνικιστικές «προσμίξεις»- με μία Βουλή που θα λειτουργεί εφεξής υποστηρικτικά στα μεταρρυθμιστικά σχέδια του προέδρου Ποροσένκο.

Το προσωποκεντρικό κόμμα του, Πέτρο Ποροσένκο Μπλοκ, έχει ήδη «απορροφήσει» το κεντρώο Udar, κατόπιν συμφωνίας με τον γερμανοτραφή ηγέτη του Βιτάλι Κλιτσκό και τον πανίσχυρο ολιγάρχη Ντμίτρι Φιρτάς. Λέγεται ότι τα έχει βρει παρασκηνιακά με τους εθνικιστές τού Svoboda. Κι έχει μαζέψει στις τάξεις του «κάθε καρυδιάς καρύδι» -από στρατιώτες και ακτιβιστές, έως ανθρώπους των ολιγαρχών και πρώην βουλευτές του Κόμματος των Περιφερειών- προκειμένου να δώσει νόημα στο κεντρικό του σύνθημα για «ενότητα στη χώρα».

Παρά όμως το γεγονός ότι το Πέτρο Ποροσένκο Μπλοκ ήταν σταθερά πρώτο στην πρόθεση ψήφου, το ποσοστό του κυμαινόταν δημοσκοπικά κοντά στο 33% και μακριά από την απόλυτη πλειοψηφία. Εφόσον οι προβλέψεις αυτές επιβεβαιωθούν στην κάλπη, πιθανότερος μετεκλογικός του σύμμαχος προδικάζεται το φιλοδυτικό και εθνικιστικών τόνων Λαϊκό Μέτωπο του απερχόμενου πρωθυπουργού Αρσένι Γιάτσενιουκ.

Αυτό ερχόταν τρίτο με 9% στις δημοσκοπήσεις, μία μονάδα μπροστά από την Ισχυρή Ουκρανία του φιλορώσου Σεργκέι Τιγκίπκο και δύο μονάδες μπροστά από το κόμμα Πατρίδα της Γιούλια Τιμοσένκο. Οριακά πέριξ του εκλογικού πλαφόν του 5% ταλαντεύεται, εν τω μεταξύ, το Κομμουνιστικό Κόμμα, που κινδυνεύει να μην εκλέξει ούτε έναν βουλευτή, πρώτη φορά από την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας, το 1991.

Πόλεμος… λέξεων

Μόλις χθες πάντως ο ανώτατος στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ, Αμερικανός πτέραρχος Φίλιπ Μπρίντλαβ, διαπίστωσε ότι «ρωσικές δυνάμεις παραμένουν εντός της ανατολικής Ουκρανίας». Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν κατηγόρησε ανοιχτά το Κίεβο ότι παραβιάζει την εκεχειρία στα ανατολικά της Ουκρανίας. Και ο ηγέτης των ρωσόφωνων, Αλεξάντερ Ζαχαρτσένκο, προανήγγειλε λίγο-πολύ την ανακατάληψη του Κραματόρσκ, του Σλαβιάνσκ και της Μαριούπολης, προβλέποντας νέες «σκληρές μάχες»…