ΙΤΑΛΙΑ – Ο Ναπολιτάνο, στη χθεσινή κατάθεσή του, δήλωσε ότι δεν γνωρίζει κάτι σχετικά με τυχόν συμφωνίες του ιταλικού κράτους με την Κόζα Νόστρα στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Μετανοημένοι μαφιόζοι είχαν καταθέσει για παροχή διευκολύνσεων σε γνωστούς «νονούς»

ΡΩΜΗ Του Θεόδωρου Ανδρεάδη Συγγελλάκη

Ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, με τη σύζυγό του Κλειώ και τον επίσκοπο Γκανσβάιν (αρχείο)
REUTERS/ Stefano Rellandini

Τρεις ώρες διήρκεσε η κατάθεση του Ιταλού προέδρου της Δημοκρατίας Τζόρτζιο Ναπολιτάνο ενώπιον των δικαστών του κακουργιοδικείου του Παλέρμο της Σικελίας, με αποκλειστικό θέμα ενδεχόμενες μυστικές συμφωνίες του ιταλικού κράτους με τη μαφία της Σικελίας. Οι δικαστές, για να μπορέσει να καταθέσει ο Ναπολιτάνο, μετέβησαν στην ιταλική πρωτεύουσα, στο προεδρικό μέγαρο Κυρηνάλιο, όπου μπόρεσαν να εισέλθουν και οι συνήγοροι υπεράσπισης γνωστών μεγαλονονών, αλλά όχι οι δημοσιογράφοι.

Το όλο θέμα της «πιθανής μυστικής διαπραγμάτευσης» προέκυψε ύστερα από καταθέσεις «πεντίτι», μετανοημένων μαφιόζων, σύμφωνα με τους οποίους στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Κόζα Νόστρα και το ιταλικό κράτος φέρεται να είχαν συγκεκριμένες επαφές, με στόχο μια συμφωνία με «αμοιβαία οφέλη»: από τη μία τη διακοπή των βομβιστικών επιθέσεων της μαφίας, οι οποίες είχαν πλήξει δικαστικούς, πέντε άμαχους πολίτες αλλά και αξιοθέατα, και από την άλλη την παροχή διευκολύνσεων σε γνωστούς «νονούς», όπως τη χαλάρωση των μέτρων κράτησης σε φυλακές υψίστης ασφαλείας. «Χαλάρωση» συνθηκών κράτησης η οποία όντως αποφασίστηκε το 1993 για τετρακόσιους μαφιόζους από τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης Τζιοβάνι Κόνσο.

Δεν γνωρίζει

Ο Ναπολιτάνο, στη χθεσινή κατάθεσή του, δήλωσε ότι δεν γνωρίζει κάτι σχετικά με τυχόν συμφωνίες του ιταλικού κράτους με την Κόζα Νόστρα. Σε ανακοινωθέν της, παράλληλα, η ιταλική προεδρία της Δημοκρατίας τονίζει ότι «ο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις, με απόλυτα διαφανή και νηφάλιο τρόπο». Κεντρικό σημείο της κατάθεσης -όπως διέρρευσε- αποτέλεσαν οι γραπτές αναφορές του πρώην συμβούλου του Ιταλού προέδρου, Λόρις Ντ’Αμπρόζιο, ο οποίος πέθανε από καρδιακή προσβολή το 1992. Ο Ντ’Αμπρόζιο, πριν από τον θάνατό του, σε επιστολή του προς τον Ιταλό πρόεδρο ανέφερε: «Φοβάμαι πως μπορεί να θεωρήθηκα ένας αφελής και χρήσιμος γραφιάς σε ό,τι αφορά γεγονότα που έπρεπε να χρησιμεύσουν ως ασπίδα ανεκδιήγητων συμφωνιών».

Μια σχετικά πολυσύνθετη γλώσσα, η οποία, όμως, δημιούργησε τεράστιες υποψίες σχετικά με τυχόν επαφές, συμφωνίες και δεσμεύσεις πολιτικών και εκπροσώπων των καραμπινιέρων με τη μαφία της Σικελίας. Ο Ναπολιτάνος πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας απαντά, τώρα, ότι δεν γνωρίζει τίποτα το ύποπτο σχετικά με τις εν λόγω «ανησυχίες» του πρώην συμβούλου του, τον οποίο χαρακτήρισε «υποδειγματικό συνεργάτη που υπηρέτησε πιστά τους θεσμούς». Είναι γεγονός ότι μετά τις δολοφονίες των εισαγγελέων Τζοβάνι Φαλκόνε και Πάολο Μπορσελίνο -το 1992- αλλά και τις βομβιστικές επιθέσεις στο κέντρο της Ρώμης, της Φλωρεντίας και του Μιλάνου -το 1993-, η μαφιόζικη ηγεσία αποφάσισε να αλλάξει στρατηγική και να υιοθετήσει ένα πιο «χαμηλό» προφίλ.

Για ποιο λόγο και με ποιο, ενδεχομένως, αντάλλαγμα; Τη χαλάρωση των συνθηκών κράτησης ή και άλλες πιθανές παραχωρήσεις; Ο Ναπολιτάνο, στην αρχή της δεκαετίας του 1990 ήταν πρόεδρος της ιταλικής Βουλής, ενώ, το 1996, ο τότε πρωθυπουργός Ρομάνο Πρόντι τού ανέθεσε το υπουργείο Εσωτερικών. Σύμφωνα με πληροφορίες των ιταλικών μυστικών υπηρεσιών, η Κόζα Νόστρα είχε σχεδιάσει επίθεση, με απόπειρα δολοφονίας του ίδιου του Ναπολιτάνο πριν ολοκληρώσει τη θητεία του στην προεδρία της Βουλής. Κατά τη χθεσινή του κατάθεση, ο 89χρονος πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε ότι οι κίνδυνοι αυτοί ήταν συνυφασμένοι με τον ίδιο του τον ρόλο και ότι δεν άλλαξαν τις συνήθειές του.

Αναμένεται, τώρα, η δημοσιοποίηση των πρακτικών της κατάθεσης, με νέα σχόλια και υποθέσεις, σχετικά με μια υπόθεση που είναι πολύ πιθανό να προστεθεί στα τόσα άλυτα μυστήρια της σύγχρονης ιταλικής ιστορίας. Η απαγωγή του Αλντο Μόρο και οι βομβιστικές επιθέσεις νεοφασιστικών οργανώσεων -στις δεκαετίας του 1960 και του 1970- αποτελούν μόνο τα πιο θεαματικά και τραγικά παραδείγματα…