Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών γίνεται 70 χρόνων
Στα χέρια του μαέστρου Βασίλη Χριστόπουλου ανθεί και γιορτάζει. Σε δύσκολους καιρούς, με μειωμένη την κρατική επιχορήγηση και με τον φόβο ότι μπορεί να γίνει ιδιωτικού δικαίου, η ΚΟΑ δεν το βάζει κάτω.
Της Μαρίνας Κουβέλη
Τα προβλήματα μιας ορχήστρας στην Ελλάδα είναι λίγο πολύ χιλιοειπωμένα. Γι' αυτό, όταν ένα σύνολο ιστορικό όπως η ΚΟΑ γιορτάζει 70 χρόνια ζωής, είναι ευκαιρία να επικεντρωθούμε στην πορεία, την εξέλιξη, την προσήλωση, τη στάση της στην κρίση, την επιβίωσή της σε συνθήκες πρωτόγνωρες. Με επικεφαλής από το 2011 τον σημαντικό μαέστρο Βασίλη Χριστόπουλο, η ΚΟΑ μπήκε σε μια νέα εποχή όπου τα ρίσκα, οι προκλήσεις και τα επιτεύγματα είναι -ευτυχώς- περισσότερα από τους σκοπέλους, που καλείται συνεχώς να ξεπεράσει.
H Ορχήστρα, που έδωσε την πρώτη της συναυλία στις 28 Φεβρουαρίου 1943 (ως ΚΟΑ) στο θέατρο «Ολύμπια», όχι μόνο συνεχίζει ακατάπαυστα το έργο της, αλλά διανύει περίοδο εξωστρέφειας και διαρκούς αναζήτησης. Ο Βασίλης Χριστόπουλος και οι συνεργάτες του εξετάζουν δράσεις, ιδέες, τρόπους να προσεγγίσουν όσο το δυνατόν πιο ευρύ κοινό. Είναι σαφές πως ο ταλαντούχος μαέστρος, που εγκατέλειψε την καριέρα του στη Γερμανία για χάρη της ΚΟΑ, έφερε τον φρέσκο αέρα, τις δημιουργικές ιδέες, την προοπτική που είχε ανάγκη η ορχήστρα. Χθες το μεσημέρι, λοιπόν, τους συναντήσαμε για να μοιραστούμε σκέψεις, συμπεράσματα, μελλοντικές ενέργειες.
Μέχρι σήμερα, οι πρωτοβουλίες τους (εκτός έδρας εμφανίσεις, εκπαιδευτικές δράσεις, συναυλίες για νέους και όλη την οικογένεια) αλλά και οι επιλογές ρεπερτορίου (γαλλικό δεκαπενθήμερο, έμφαση στους σύγχρονους Ελληνες συνθέτες, αφιέρωμα στον Ραχμάνινοφ και στο έτος Βέρντι, Κύκλος Espana) απέδωσαν καρπούς.
«Το σπουδαιότερο είναι ότι όλο και περισσότεροι αναγνωρίζουν την ερμηνευτική μας πρόοδο. Η ορχήστρα παίζει πλέον καλύτερα», παραδέχεται ο Βασίλης Χριστόπουλος. «Η βελτίωση συνοδεύεται και από οικονομική ανάταση – παρόλο που οι τιμές των εισιτηρίων μας παραμένουν ίδιες από το 2009. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το τρίμηνο Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2012 παρουσιάζεται αύξηση εσόδων κατά 50%, σε σχέση με το 2011. Αντίστοιχα, το 2011 παρουσιάσαμε αύξηση 25% σε σχέση με το 2010. Εντυπωσιακή είναι και η ανταπόκριση του κόσμο στην επαρχία, καθώς εκεί δεν παρατηρείται ο κορεσμός της Αθήνας. Οι άνθρωποι αναζητούν την πρωτόγνωρη εμπειρία της κλασικής».
Τα αποτελέσματα, πάντως, ήρθαν με κόπο, μεγάλη προσπάθεια και διαρκή εμπόδια. Ενα από αυτά παραμένει η επιχορήγηση, που μειώνεται συνεχώς και σχεδόν πάντα καταφθάνει με πολύμηνη καθυστέρηση. «Η επιχορήγηση της ορχήστρας το 2009 ήταν 1.800.000 ευρώ. Σταδιακά έως το 2012 πέσαμε στις 900.000 ευρώ (τα οποία δεν έχουμε εισπράξει στο σύνολό τους). Το 2013 μας υποσχέθηκαν 650.000 ευρώ», λέει ο Β. Χριστόπουλος. Μείωση, όμως, παρατηρείται και στον αριθμό των μουσικών της ορχήστρας, αφού, λόγω οικονομικών συγκυριών, όσοι από το ερμηνευτικό δυναμικό συνταξιοδοτούνται δεν αντικαθίστανται – σήμερα υπάρχουν περίπου 20 κενές θέσεις.
Η χαριστική βολή στην ΚΟΑ ενδεχομένως να δοθεί αν τελικά επιβεβαιωθούν οι φήμες που την θέλουν να μετατρέπεται από κρατική Ορχήστρα σε Ορχήστρα Ιδιωτικού Δικαίου – το παράδειγμα της Ορχήστρας των Χρωμάτων είναι πρόσφατο και πολύ δυσάρεστο. «Η ΚΟΑ γιορτάζει σήμερα 70 χρόνια ζωής, διότι είχε την κρατική και θεσμική προστασία που χρειαζόταν», παρατηρεί ο Βασίλης Χριστόπουλος. «Η αλλαγή στο θεσμικό της πλαίσιο θα διακυβεύσει την επιβίωσή της. Τα κομμάτια του πολιτισμού που λειτουργούν σωστά και αποδίδουν οφείλουμε να τα προστατεύουμε και όχι να πειραματιζόμαστε μαζί τους».
Και να επιστρέψουμε στα ευχάριστα. Την Παρασκευή το εναρκτήριο σύνθημα για τον εορτασμό των επτά δεκαετιών της το δίνει μια συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής με σολίστ τους Δημήτρη Σέμση (βιολί), Σπύρο Λάμπουρα (κρουστά), Σπύρο Μουρίκη (κλαρινέτο). Θα παρουσιαστούν έργα των: Γ. Χρήστου, Μ. Μπρουχ, Θ. Αντωνίου (παραγγελία της ΚΟΑ), Χ. Παπαγεωργίου, Λ. Μπάσι, Ν. Σκαλκώτα (20.30, Αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης»). «Είναι μια εορταστική βραδιά με δύο βασικούς άξονες: από τη μια διαλέξαμε τρεις μουσικούς από τα σπλάχνα της ορχήστρας για να υπενθυμίσουμε πόσο σπουδαίο υλικό έχουμε κι από την άλλη αναδεικνύουμε τη σύγχρονη δημιουργία», σημειώνει ο αρχιμουσικός.
Από το άμεσο πρόγραμμά τους ξεχωρίσαμε επίσης την παραγγελία της Ορχήστρας στη συνθέτρια και αρχιμουσικό Κωνσταντία Γουρζή (7/3, παραμονή της Ημέρας της Γυναίκας), ο κύκλος Μπετόβεν που συνεχίζεται (21/3 παρουσιάζουν την 8η και την 5η Συμφωνία), η σύμπραξή τους με τον διάσημο πιανίστα Ν. Ντεμιντένκο σε έργα Ραχμάνινοφ (29/3), η συναυλία του φημισμένου βιολονίστα Κόλια Μπλάχερ (5/4), κ.ά. Την Πέμπτη, ανήμερα των γενεθλίων τους, το νέο τους site θα είναι πανέτοιμο www.koa.gr. Κάντε μια βόλτα!
