Εθνική Πινακοθήκη: τον Απρίλιο μπαίνει ο εργολάβος
Τα έργα επέκτασης αρχίζουν και θα έχουν ολοκληρωθεί ώς το τέλος του 2015
Της Παρής Σπίνου
Eνα μεγάλο πολιτιστικό έργο υποδομής, που θα δώσει νέα πνοή στο κέντρο της Αθήνας, η πολυαναμενόμενη επέκταση της Εθνικής Πινακοθήκης, αρχίζει και παίρνει σάρκα και οστά. Μέσα στον Απρίλιο λαμβάνει «θέση μάχης» ο εργολάβος -το έργο έχει ήδη δημοπρατηθεί και επελέγη η εταιρεία ΤΟΜΗ Α.Ε.- ενώ σύμφωνα με τη σύμβαση η επέκταση πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015. Με αυτή την τολμηρή παρέμβαση η Εθνική Πινακοθήκη υπερδιπλασιάζει τους χώρους της, αλλάζει αισθητική και αποκτά την αποκαλυπτική διαφάνεια του γυαλιού. Και το κυριότερο, εκσυγχρονίζεται με τα απαραίτητα πλεονεκτήματα ενός μουσείου του 21ου αιώνα.
Για την πραγματοποίηση ενός μεγάλου οράματος μίλησε η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, εμφανώς συγκινημένη, σε χθεσινή παρουσίαση της μελέτης. Οχι μόνο δικαιώνονται οι προσπάθειές της, αλλά παραμένει στο τιμόνι του μουσείου, παρ' όλο το βάρος τής -ανεξιχνίαστης ακόμα- περσινής κλοπής των τριών πινάκων από τους εκθεσιακούς χώρους. Φαίνεται πως μέτρησαν στο ζύγι οι επιτυχημένες εκθέσεις του παρελθόντος (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, «Με το φως του Απόλλωνα», κ.ά.) που ανανέωσαν το κοινό της Πινακοθήκης (στα έξι εκατομμύρια έφτασαν οι επισκέπτες την τελευταία 20ετία), οι καλές σχέσεις που η ίδια διατηρεί με ξένα μουσεία και η μοναδική ικανότητά της να προσελκύει χορηγούς.
Η επέκταση του κτιρίου της Εθνικής Πινακοθήκης -χαρακτηριστικό έργο του μοντερνισμού, που εγκαινιάστηκε το 1976- εντυπωσιάζει και μόνο από τους αριθμούς. Σύμφωνα με τη μελέτη που παρουσίασαν οι επικεφαλής των γραφείων «Αρχιτεκτονική ΕΠΕ Γραμματόπουλος-Πανουσάκης» και «Δ. Βασιλόπουλος & Συνεργάτες Ε.Ε.», το υφιστάμενο μουσείο των 9.720 τ.μ. θα αποκτήσει ακόμα 11.040 τ.μ. υπερδιπλασιάζοντας τους λειτουργικούς του χώρους (σύνολο 20.760 τ.μ.). Από αυτούς 4.000 θα διατεθούν για τις μόνιμες συλλογές, 2.400 για τις περιοδικές εκθέσεις, 1.645 για τις αποθήκες. Ενα αμφιθέατρο 450 θέσεων, εκπαιδευτικοί χώροι, υποδοχή και πωλητήρια 910 τ.μ., σύγχρονα εργαστήρια, χώροι διοίκησης, βιβλιοθήκη 600 τ.μ. εμπλουτίζουν την Πινακοθήκη. Το «στολίδι» της θα είναι ένα καφέ-εστιατόριο στο τελευταίο επίπεδο με ανεξάρτητη είσοδο και μοναδική θέα στην Ακρόπολη, τον Λυκαβηττό και τον Υμηττό.
Αυτό που θα αλλάξει ριζικά είναι η οργάνωση της κυκλοφορίας του κοινού. Θα γίνεται εξωτερικά, με τεράστιες ράμπες, πίσω από κατακόρυφο γυάλινο πέτασμα, εντείνοντας με τη διαφάνειά του την επικοινωνία των επισκεπτών με την πόλη. Η είσοδος θα διατηρηθεί στο κτίριο επί της οδού Βασ. Κωνσταντίνου, ωστόσο προστίθεται κλιμακοστάσιο που θα οδηγεί στους υπόγειους χώρους των περιοδικών εκθέσεων, όπου κυριαρχούν μεγάλες κολόνες, ξύλινες επενδύσεις και ένας εξώστης για τα εκπαιδευτικά προγράμματα.
Μια γυάλινη σπείρα κοντά στην είσοδο, όμοια με σύγχρονο γλυπτό, δίνει και τον απαραίτητο φυσικό φωτισμό στην υπόγεια επέκταση, δημιουργώντας οπτικό παιχνίδι τού μέσα με το έξω. Το νέο κτίριο θα εντείνει τη «συνομιλία» του με την πόλη το βράδυ, καθώς θα φωτίζεται η επιφάνεια του γυάλινου πετάσματος και πάνω της θα γίνονται προβολές με τις δραστηριότητες της Πινακοθήκης.
Το κόστος του έργου ανέρχεται στα 45 εκατ. ευρώ. Με τη φροντίδα του ΥΠΠΟΤ εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ, που θα καλύψει τα 32 εκατ., ενώ το υπόλοιπο ποσό των 13 εκατ. εξασφαλίστηκε με χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχου. Αυτή την άνοιξη, οι εξελίξεις τρέχουν: «Ολοκληρώθηκε η διαδικασία του προσυμβατικού ελέγχου στο Ελεγκτικό Συνέδριο και μέχρι τέλος Μαρτίου θα υπογράψουμε με την ανάδοχο εταιρεία», διευκρίνισε ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τζαβάρας, ο οποίος δεσμεύτηκε ότι οι θησαυροί της Εθνικής Πινακοθήκης δεν θα μείνουν στην αφάνεια, τους μήνες που θα εκτελούνται οι εργασίες της επέκτασής της. «Θα οργανωθούν θεματικές ή ιστορικές εκθέσεις που θα περιοδεύουν σε όλη την Ελλάδα, όπου υπάρχει η κατάλληλη υποδομή. Επίσης γίνονται προσπάθειες να εκτεθούν στο εξωτερικό, χωρίς να επιβαρυνθεί ο προϋπολογισμός».
Πάντως η Πινακοθήκη θα λειτουργεί μέχρι τις 4 Μαρτίου κι αυτό το Σάββατο είναι η τελευταία ευκαιρία να σας ξεναγήσει η διευθύντριά της στα αριστουργήματα των συλλογών (12 το μεσημέρι). Γιατί μετά θα αρχίσει το πακετάρισμα. Πολλοί πίνακες θα πάρουν τον δρόμο τους για να εγκατασταθούν στην Εθνική Γλυπτοθήκη στου Γουδή, οπότε θα είναι προσιτοί στο κοινό, μαζί με τη βιβλιοθήκη και τα εργαστήρια συντήρησης. Αλλα έργα θα φιλοξενηθούν σε αποθήκες στη Μαγούλα, που έχει διαθέσει η Εθνική Τράπεζα και με χρήματα του ΕΣΠΑ (1,7 εκατ.) έχουν αποκτήσει σύγχρονα συστήματα θωράκισης και συντήρησης. Ακόμα, δημιουργείται ψηφιακό πρόγραμμα για να προβάλλονται τα έργα σε οθόνες, σε διάφορα μουσεία της Αθήνας και της περιφέρειας, μαζί με βίντεο από παλαιότερες, σημαντικές εκθέσεις της Εθνικής Πινακοθήκης.
………………………………………………………………………………………………………………………………….
Στοιχεία ταυτότητας
- Από 9720 τ.μ. θα γίνει 20.760 τ.μ.
- 4.000 τ.μ. για τις μόνιμες συλλογές.
- 2.400 τ.μ.για περιοδικές εκθέσεις.
- 1.645 τ.μ. για αποθήκες.
- Αμφιθέατρο 450 θέσεων.
- Εκπαιδευτικοί χώροι, υποδοχή και πωλητήρια 910 τ.μ.
- Βιβλιοθήκη 600 τ.μ.
- Καφέ-εστιατόριο στο τελευταίο επίπεδο με ανεξάρτητη είσοδο και θέα σε Ακρόπολη, Λυκαβηττό και Υμηττό
- Κόστος έργου: 45 εκατ. ευρώ. Το ΕΣΠΑ καλύπτει τα 32 εκατ. και τα 13 εκατ. το Ιδρυμα Νιάρχου.
