Ο Κουμεντάκης έπιασε δουλειά στη Λυρική, η ΚΟΑ ανέδειξε Γάλλους του 19ου και 20ού αιώνα
Στο ρημαγμένο τοπίο της νέας πραγματικότητας, όλο και συχνότερα η έννοια του συναυλιακού concept αντικαθιστά αθόρυβα το εκπνεύσαν lifestyle, ξαναθυμίζοντας έμμεσα την κοινωνική διάσταση της μουσικής ως Τέχνης.
Του Γιάννη Σβώλου
Καθώς ο απόηχος από την πληθωρι(στι)κών μεγεθών μουσική ζωή της περασμένης δεκαετίας ξεψυχά και οι προβολείς της δημοσιότητας μάταια αναζητούν νέες εστίες χλιδάτης δράσης, αναδύονται δειλά νέες μουσικές προτάσεις και ήθη. Για όσους δεν το συνειδητοποίησαν, στο ρημαγμένο τοπίο της νέας πραγματικότητας όλο και συχνότερα η έννοια του συναυλιακού concept αντικαθιστά αθόρυβα το εκπνεύσαν lifestyle ξαναθυμίζοντας έμμεσα την κοινωνική διάσταση της μουσικής ως Τέχνης.
Στο πλαίσιο του κύκλου κυριακάτικων απογευματινών συναυλιών στο Φουαγιέ της ΕΛΣ, ο Γιώργος Κουμεντάκης, φιλοξενούμενος συνθέτης του θεσμού για τη διετία 2012-2014, πρότεινε ένα αρθρωτό πρόγραμμα μουσικής δωματίου με συνθέσεις των Κούρταγκ, Κόπλαντ, Σούμπερτ, Περτ και δικές του. Ομαδοποιημένα υπό τον τίτλο «Fanfare for the common man ή 16 μουσικά επεισόδια από τη ζωή του Γ.», τα κομμάτια συνέθεσαν μια ετερόκλητη ακολουθία η συνοχή της οποίας βασίστηκε σε ευανάγνωστες συνειρμικές, μουσικές ή/και εξωμουσικές, έλξεις.
Συνειδητές αναφορές ή αντιπαραθέσεις, παρωδίες, ομοιότητες και αναλογίες φώτισαν αμφίπλευρα κάθε επιμέρους ακρόαση συνθέτοντας ένα συνολικό ακρόαμα με άξονα όψεις της εσωτερικής ζωής: συναισθήματα, μνήμες, σχέσεις με το ζωντανό ιστορικό απόθεμα… Τα σολιστικά πιανιστικά κομμάτια των Κούρταγκ και Κουμεντάκη ερμήνευσε με εσωτερικότητα, άνεση και μουσικότητα ο Γιώργος Κωνσταντίνου. Στα υπόλοιπα συμμετείχε σύνολο εννέα μουσικών -κουαρτέτο σαξοφώνων, μέλη του ΝΕΚ, της Καμεράτας και κοντραμπάσο- υπό τον Ανδρέα Τσελίκα, προσφέροντας ευρύ φάσμα μουσικών ερεθισμάτων.
Γαλλικά όνειρα και εφιάλτες
Ολόκληρο μήνα διαρκεί η συντονισμένη προβολή της γαλλικής μουσικής από το Γαλλικό Ινστιτούτο και τη Γαλλική Πρεσβεία Αθηνών, στηρίζοντας ενδιαφέρουσες εμφανίσεις ικανών Γάλλων μουσικών και αρχιμουσικών, καθώς επίσης εκτελέσεις γαλλικών έργων εντεταγμένες στους προγραμματισμούς διαφόρων θεσμών. Παράπλευρο κέρδος της διοργάνωσης αναδείχτηκε η παρουσίαση αρκετών έργων σύγχρονης μουσικής που, αλλιώς, δύσκολα θα ακούγαμε στην Αθήνα.
Στις 8/2/2013, η ΚΟΑ υπό τον Βασίλη Χριστόπουλο έδωσε στο ΜΜΑ άλλη μια συναυλία με έργα κορυφαίων Γάλλων συνθετών του 19ου και 20ού αιώνα. Η βραδιά ξεκίνησε με το «Κοντσέρτο για τσέλο και ορχήστρα» του Ανρύ Ντυτιγιέ. Γραμμένο το 1970 για τον Ροστροπόβιτς και εμπνευσμένο από τον Μπωντλέρ –ένθεν ο τίτλος «Ενας ολόκληρος κόσμος μακριά»- το κοντσέρτο αυτό διαθέτει προσωπική υπογραφή συν κάθε «κλασικό» γνώρισμα του μεταπολεμικού μουσικού μοντερνισμού: κατακερματισμένο αλλά επαρκώς συνεκτικό ειρμό, αιθέριες, μεταϊμπρεσιονιστικές ατμόσφαιρες που συνδυάζουν μεταπλασμένα ακούσματα από Μεσσιάν, Σοστακόβιτς και Μπάρτοκ, πρωταγωνιστική σολιστική γραφή και ταυτόχρονα ισορροπημένη σχέση σολίστα-ορχήστρας. Εμπειρος επαγγελματίας, ο Μαρκ Κοπέ πρόσφερε μια τεχνικά άμεμπτη ανάγνωση υψηλής μουσικότητας στην οποία κυριάρχησαν οι μακρόσυρτοι, στοχαστικοί μονόλογοι του τσέλου, τραγουδισμένοι ονειρικά, με ασφαλή ορθοτονία και αργό, κυματιστό βιμπράτο. Ιδανικά υποστηρικτικός συνοδός, η ΚΟΑ απέδωσε την μοντερνιστική παρτιτούρα του Ντυτιγιέ άφοβα και με αυτοπεποίθηση.
Ακολούθησε η «Φανταστική Συμφωνία» του Εκτόρ Μπερλιόζ, έργο εμβληματικό του Ρομαντισμού, αδιάψευστη λυδία λίθος δοκιμασίας των επιδόσεων κάθε σοβαρού συμφωνικού συνόλου. Με το επίπεδο της ορχήστρας να βελτιώνεται σταθερά σε κάθε νέα εμφάνιση χάρη σε σκληρή, συστηματική δουλειά, ΚΟΑ και Χριστόπουλος αποδείχτηκαν απολύτως άξιοι της πρόκλησης, προσφέροντας μια πρωτόγνωρα φροντισμένη εκτέλεση! Αριστης συνοχής και εσωτερικής ισορροπίας, τέλεια εστιασμένα, με επιτέλους ευγενή, πλούσιο σε λεπτομέρεια ήχο και καλοδουλεμένη, δραματουργικά στοχευμένη φραστική, τα έγχορδα έφεραν άνετα το κύριο βάρος της συμφωνικής αφήγησης˙ ταυτόχρονα, λειτούργησαν ως αδιάλειπτα ενεργός καμβάς επί του οποίου κέντησαν τις καίριες συνεισφορές τους τα εξαίρετα πνευστά του συνόλου.
Προφανή επιφύλαξη προκάλεσε, ωστόσο, η ερμηνεία των δύο κρίσιμων, τελευταίων «δαιμονικών» μερών, που παίχτηκαν με πρωσική στρατιωτική στιβαρότητα και στρογγυλεμένο, ωραίο ήχο: ούτε η «Πορεία προς το μαρτύριο», ούτε το «Ονειρο νυχτερινής σύναξης μαγισσών» υπέβαλαν τον εφιάλτη που υποδηλώνουν οι τίτλοι του Μπερλιόζ. Κάποιες φορές τα εξωμουσικά συμφραζόμενα βοούν!
