Προς ψήφιση σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης για «τα μέσα ηλεκτρονικής επιτήρησης» υπόδικων και κατάδικων που, σύμφωνα με τον υπουργό Αντ. Ρουπακιώτη, θα συμβάλει στην αποσυμφόρηση των φυλακών

 

Των Κατερίνας Κατή, Μαρίας Δήμα

 

Στην τελική ευθεία για την ψήφισή του μπαίνει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης «για τα μέσα ηλεκτρονικής επιτήρησης υποδίκων, καταδίκων και εν αδεία κρατουμένων», τα περιβόητα «βραχιολάκια», που, σύμφωνα με τον εμπνευστή του, αρμόδιο υπουργό, Αντώνη Ρουπακιώτη, θα βοηθήσει τα μέγιστα στην αποσυμφόρηση των φυλακών.

 

Οπως μάλιστα είχε δηλώσει πρόσφατα ο Αντ. Ρουπακιώτης, δίνοντας και μιαν άλλη διάσταση του μέτρου, «καλύτερα έξω και υπό επιτήρηση παρά σε χαβούζες».

 

Επρόκειτο για τοποθέτηση σε απάντηση επικριτικών σχολίων, δεδομένης της συνεχούς επιτήρησης που συνεπάγεται για τους κρατουμένους το «βραχιολάκι». Το μέτρο, που ήδη εφαρμόζεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και «πρόσφατα πέρασε» και στην Κύπρο, θα αφορά υπόδικους, κατάδικους, κρατουμένους σε άδεια και ανήλικους κρατουμένους.

 

Θα εφαρμόζεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, ενώ το κόστος του -που υπολογίζεται περί τα 1.500-3.000 ευρώ- θα μετακυλίεται στο Δημόσιο μόνο στις περιπτώσεις που αποδεδειγμένα δεν θα μπορεί να το αναλάβει ο ίδιος ο κρατούμενος. Το μέτρο δεν εφαρμόζεται:

 

* Σε κατάδικους για το έγκλημα της εσχάτης προδοσίας, ενώ η απόλυση αίρεται αν ο κρατούμενος (υπόδικος) καταδικαστεί αμετάκλητα για το αδίκημα της απόδρασης ή αν κατά τη διάρκεια που φέρει το «βραχιολάκι» καταστεί αμετάκλητη καταδίκη του για κακούργημα. Κι ακόμα:

 

* Εάν η αποδιδόμενη στον κατηγορούμενο πράξη απειλείται στον νόμο με ισόβια κάθειρξη ή πρόσκαιρη κάθειρξη με ανώτατο όριο τα είκοσι χρόνια ή εάν το έγκλημα τελέσθηκε στο πλαίσιο εγκληματικής ή τρομοκρατικής οργάνωσης ή υπάρχει μεγάλος αριθμός παθόντων από αυτό, δεν μπορεί να διαταχθεί ο κατ’ οίκον περιορισμός του με ηλεκτρονική επιτήρηση και όταν, με βάση τα συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης, κρίνεται αιτιολογημένα ότι αν αφεθεί ελεύθερος είναι πολύ πιθανό να διαπράξει και άλλα εγκλήματα.

 

Η απόλυση με «βραχιολάκι» μπορεί να ανακληθεί, όταν ο κατάδικος δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που του επιβλήθηκαν.

 

Το σχέδιο της νομοθετικής πρωτοβουλίας τέθηκε από χθες σε δημόσια διαβούλευση, η οποία θα ολοκληρωθεί τη Δευτέρα στις 11 Μαρτίου.

 

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου:

 

*Θα αποφυλακίζονται (εφόσον το αιτηθούν) υπό τον όρον του κατ' οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση, όσοι κρατούμενοι έχουν εκτίσει:

 

α) προκειμένου για πρόσκαιρη κάθειρξη, τα 2/5 της ποινής τους, β) προκειμένου για ισόβια κάθειρξη, τουλάχιστον 16 έτη.

 

Στην περίπτωση που συντρέχουν σωρευτικά περισσότερες ποινές, ο κατάδικος θα πρέπει να έχει εκτίσει το άθροισμα των παραπάνω τμημάτων των ποινών του. Σε κάθε περίπτωση ο κατάδικος μπορεί να απολυθεί, εάν έχει εκτίσει είκοσι έτη και όταν το παραπάνω άθροισμα υπερβαίνει το όριο αυτό. Ως ποινή που εκτίθηκε θεωρείται αυτή που υπολογίστηκε ευεργετικά κατά τις ισχύουσες διατάξεις.

 

*Στην περίπτωση της πρόσκαιρης κάθειρξης ο κατάδικος θα πρέπει να έχει παραμείνει στο σωφρονιστικό κατάστημα για χρονικό διάστημα ίσο με το ένα τέταρτο (1/4) της ποινής που του επιβλήθηκε, ενώ στην περίπτωση της ισόβιας κάθειρξης για χρονικό διάστημα ίσο με δεκατέσσερα (14) έτη.

 

Σε κάθε περίπτωση ο κατάδικος μπορεί να απολυθεί, εάν έχει παραμείνει στο σωφρονιστικό κατάστημα δεκαέξι (16) έτη. Για τη χορήγηση της απόλυσης δεν απαιτείται να έχει καταστεί η καταδίκη αμετάκλητη.

 

* Ο απολυθείς μπορεί να βρίσκεται προκαθορισμένες ώρες της ημέρας εκτός του τόπου τού κατ’ οίκον περιορισμού του αποκλειστικά για λόγους εργασίας, εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης, συμμετοχής του σε εγκεκριμένο πρόγραμμα συντήρησης ή απεξάρτησης από ναρκωτικές ουσίες ή αλκοόλ ή και εκπλήρωσης υποχρεώσεων που του έχουν επιβληθεί.

 

Για τη χορήγηση του μέτρου αποφασίζει μετά από αίτηση του κατάδικου το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών του τόπου έκτισης της ποινής.

 

*Η απόλυση χορηγείται οπωσδήποτε, εκτός εάν κριθεί με ειδική αιτιολογία ότι η διαγωγή του κατάδικου, κατά την έκτιση της ποινής του, καθιστά απολύτως αναγκαία τη συνέχιση της κράτησής του για να αποτραπεί η τέλεση από αυτόν νέων αξιόποινων πράξεων.

 

*Προβλέπεται η απόλυση ανηλίκων υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού με ηλεκτρονική επιτήρηση και αφορά όσους καταδικάστηκαν σε ποινή περιορισμού.

Μετά από σχετική αίτηση οι ανήλικοι μπορούν να απολυθούν εφόσον έχουν εκτίσει το 1/3 της ποινής τους, η οποία θα συνοδεύεται με έκθεση της Κοινωνικής Υπηρεσίας του καταστήματος κράτησης και έκθεση της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων. Στις εκθέσεις θα γίνεται ειδική μνεία για το ευρύτερο περιβάλλον του κατάδικου, με ιδιαίτερη αναφορά στις σχέσεις του με τα πρόσωπα με τα οποία θα συγκατοικήσει εάν του χορηγηθεί η απόλυση. Το μέτρο θα εφαρμόζεται σε ανηλίκους που έχουν παραμείνει σε κατάστημα κράτησης για χρονικό διάστημα ίσο με το ένα τέταρτο της ποινής τους.

 

* Αν ο ανήλικος κατάδικος δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις που του επιβλήθηκαν, η απόλυσή του με «βραχιολάκι» μπορεί να ανακληθεί και σ' αυτή την περίπτωση ο χρόνος από την απόλυση έως τη νέα σύλληψη θεωρείται ότι έχει εκτιθεί.

 

* Αν ο ανήλικος κατά τη διάρκεια της απόλυσής του διαπράξει αδίκημα (πλημμέλημα ή κακούργημα), τότε επιστρέφει στο κατάστημα κράτησης και εκτίει την ποινή του.

 

Σε ποινή φυλάκισης από 5 μήνες έως ένα έτος καταδικάζεται ο κρατούμενος που όταν απολαμβάνει το μέτρο της ηλεκτρονικής επιτήρησης, αφαιρεί, καταστρέφει, φθείρει ή με οποιοδήποτε τρόπο επεμβαίνει στη συσκευή ή στο σύστημα ηλεκτρονικής επιτήρησης ή και όταν ακόμα εκμεταλλεύεται βλάβη στη λειτουργία της συσκευής. Με φυλάκιση 2 ετών θα καταδικάζεται και ο συμμετέχων και αν έχει την ιδιότητα του σωφρονιστικού ή αστυνομικού υπαλλήλου ή του υπαλλήλου αρμόδιας για την ηλεκτρονική επιτήρηση υπηρεσίας, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα έτη.

 

Οσοι έχουν καταδικαστεί σε ποινή ισόβιας κάθειρξης για παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών μπορούν να υποβάλουν αίτηση για απόλυση με «βραχιολάκι» αφού έχουν εκτίσει τουλάχιστον 18 έτη.