Της Ελλης Πάνου
Με την ανακοίνωση της κατάπαυσης του πυρός την Τετάρτη το βράδυ, οι Ισραηλινοί πολιτικοί επαίνεσαν τον στρατό τους και εμφανίστηκαν σχεδόν νικητές, η Χαμάς ισχυρίστηκε ότι οι Ισραηλινοί «ηττήθηκαν», η νέα ηγεσία της Αιγύπτου κέρδισε πόντους για τη διπλωματία της και οι Παλαιστίνιοι άρχισαν να μετρούν, χωρίς τον φόβο των βομβών, τους νεκρούς τους.
Η τελευταία ημέρα της επιχείρησης «Αμυντικός Πυλώνας», σίγουρα ήταν για τη Γάζα η πιο αιματηρή. Κανείς όμως δεν ήταν σίγουρος ποιο ήταν ακριβώς το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, πριν αρχίσουν να φθάνουν οι αριθμοί από τα νοσοκομεία και τα νεκροτομεία ή τις οικογένειες που ξεκίνησαν να θάβουν γρήγορα τους νεκρούς τους.
Το Κέντρο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων των Παλαιστινίων, τελικά, κατέγραψε 31 νεκρούς μέχρι τις 9 το βράδυ της Τετάρτης, 21 εξ αυτών άμαχοι. Από τα τελευταία θύματα, ήταν ο 80χρονος Νασέρ Αμπού Νασέρ και η 14χρονη εγγονή του, Αμέρα, που σκοτώθηκαν από πύραυλο ενώ μάζευαν ελιές στο χωριό τους, δύο 16χρονοι που αιμορραγούσαν αβοήθητοι εν μέσω καταιγισμού πυρών στα νότια σύνορα της Γάζας κι άλλο ένα παιδί 14 χρόνων που νοσηλευόταν με βαριά τραύματα από την πρώτη ημέρα της επίθεσης.
Συνολικά πλέον οι νεκροί Παλαιστίνιοι ξεπέρασαν τους 162. Περισσότεροι από 90 ήταν άμαχοι, μεταξύ αυτών, 37 παιδιά και 11 γυναίκες. Και στο Ισραήλ, 6 άνθρωποι σκοτώθηκαν, εξ αυτών 4 άμαχοι και 2 στρατιώτες.
Τι επετεύχθη, λοιπόν, έπειτα από αυτή την σφαγή; Στην ουσία το αποτέλεσμα είναι άλλη μια «συμφωνία», που θυμίζει πολύ τις παλαιότερες, μακροπρόθεσμα αδιέξοδες εκεχειρίες και η οποία έδωσε σε όλους την ευχέρεια να εμφανιστούν κερδισμένοι.
Δεν αποτελεί, για παράδειγμα, έκπληξη που η Χαμάς -με την Παλαιστινιακή Αρχή αποδυναμωμένη και την Τεχεράνη να επιχαίρει στέλνοντας τα συγχαρητήρια του προέδρου Αχμαντινεζάντ- διεκδίκησε τη νίκη για λογαριασμό της «αντίστασης».
Εχοντας εκτοξεύσει πάνω από 1.400 ρουκέτες απέδειξε ότι, παρά τον αποκλεισμό και την πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας, έχει τη δυνατότητα να χτυπήσει στην καρδιά του Ισραήλ, ενισχύοντας τη θέση της μεταξύ των Παλαιστινίων.
Χιλιάδες, θρηνώντας και πανηγυρίζοντας ταυτόχρονα, βγήκαν στους δρόμους και, θέλοντας να δείξουν συμφιλιωμένοι, άλλοι κρατούσαν σημαίες της Χαμάς κι άλλοι της αντίπαλης Φατάχ.
Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούτ Αμπάς, βρέθηκε σε αυτή την κρίση στο περιθώριο, χωρίς να συμμετάσχει ούτε και στις διαπραγματεύσεις του Καΐρου.
Εκ των υστέρων, όμως, υποχρεώθηκε να τηλεφωνήσει στον πρωθυπουργό της Χαμάς, Χανίγιε, συγχαίροντάς τον για τη νίκη.
Από την άλλη πλευρά, στο Ισραήλ, η πολιτική μηχανή, προετοιμασμένη έγκαιρα, άρχισε να κινείται πολύ γρήγορα με την ανακοίνωση της κατάπαυσης του πυρός. Οι πρωταγωνιστές εμφανίστηκαν αμέσως στις κάμερες, με πρώτο τον Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Παρουσιάζοντας την εικόνα του συγκρατημένου και προσεκτικά σεμνού ηγέτη, «ο πρωθυπουργός δεν τόλμησε να αρθρώσει τη λέξη νίκη», γράφει η «Haaretz», «γνωρίζοντας ότι το Ισραήλ δεν νίκησε. Το πολύ πολύ να ήρθε ισοπαλία, έχοντας επιφέρει ένα σημαντικό πλήγμα στη Χαμάς, χωρίς όμως να καταφέρει να την διαλύσει».
Περίπου δύο μήνες πριν από τις εκλογές, για μια σημαντική μερίδα Ισραηλινών και την αντιπολίτευση, ο Νετανιάχου έδειξε ατολμία, αδυναμία και διστακτικότητα στην υλοποίηση της υπόσχεσής του να χαρίσει την ηρεμία στους κατοίκους του Ισραήλ.
Για άλλους, έπραξε σωστά, αφενός γνωρίζοντας ότι και αυτή η επιχείρηση δεν επρόκειτο να καταλήξει στην τελική εξόντωση της Χαμάς και αφετέρου επιλέγοντας μια λύση που θα διευκόλυνε τις δύσκολες σχέσεις του τόσο με τον Λευκό Οίκο όσο και με τη νέα ηγεσία της Αιγύπτου, η οποία από πολλούς θεωρείται ο πραγματικός «νικητής» των εξελίξεων. Ο ισλαμιστής πρόεδρος της χώρας, Μοχάμετ Μόρσι, ελίχθηκε επιδέξια μεταξύ της «συμπάθειας» προς τη Χαμάς και των στρατηγικών συμφερόντων της χώρας του, αποσπώντας επαίνους από τις ΗΠΑ, ακόμα και από το Ισραήλ. Το πόσο επιτυχημένος θα είναι ο Μόρσι σε αυτό το μέτωπο, εξαρτάται βέβαια από τις εξελίξεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας του όσο και στη Γάζα.
Το πρώτο 24ωρο, η κατάπαυση του πυρός σε γενικές γραμμές είχε τηρηθεί, παρόλο που αναφέρθηκαν εκτοξεύσεις ρουκετών, ήχησαν οι σειρήνες στον ισραηλινό νότο και συνελήφθησαν 55 Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη. Η σημερινή ημέρα ίσως δοκιμάσει τις αντοχές της συμφωνίας, με τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις να προετοιμάζονται για πιθανές «εκρήξεις οργής» μετά τις προσευχές της Παρασκευής στα παλαιστινιακά εδάφη και να προειδοποιούν ότι θα απαντήσουν άμεσα και ανάλογα σε κάθε περιστατικό βίας.
