Αύριο Τρίτη, θα γίνει η πρώτη ψηφοφορία για την εκλογή του Νέου Ποντίφικα από το κονκλάβιο που αποτελείται από 115 καρδινάλιους
Της Ελλης Πάνου
Με την πλατεία του Αγίου Πέτρου άδεια από πιστούς για δεύτερη συνεχόμενη Κυριακή και τα παράθυρα της παπικής κατοικίας ερμητικά κλειστά, ουσιαστικά έχει ήδη ξεκινήσει η διαδικασία εκλογής του νέου Πάπα.
Οι 115 καρδινάλιοι που συμμετέχουν στο κονκλάβιο προσευχήθηκαν χθες για «πνευματική καθοδήγηση» σε μια δύσκολη περίοδο για το Βατικανό. Σήμερα θα έχουν μια προκαταρκτική συνάντηση για να προσδιορίσουν τα προσόντα που πρέπει να έχει όποιος ηγηθεί μιας Εκκλησίας, λαβωμένης από τα σεξουαλικά σκάνδαλα και τις υποθέσεις διαφθοράς. Κι από αύριο το βράδυ, θα κλειδωθούν στην Καπέλα Σιστίνα για να αρχίσουν οι διαβουλεύσεις, μέχρι να βγει λευκός καπνός από την καμινάδα. Η πρώτη ψηφοφορία θα γίνει το απόγευμα της Τρίτης και θα γίνονται τέσσερις τέτοιες διαδικασίες την ημέρα, μέχρι ένας υποψήφιος να λάβει πλειοψηφία δύο τρίτων, δηλαδή 77 ψήφους.
Εάν δεν εκλεγεί Πάπας σε δυο-τρεις ημέρες, θα είναι ένδειξη ότι το κονκλάβιο είναι διαιρεμένο. Ωστόσο καμία εκλογή δεν έχει διαρκέσει περισσότερες από πέντε ημέρες τον τελευταίο αιώνα. Κι ο Βενέδικτος, το 2005, εξελέγη σχεδόν μέσα σε 24 ώρες, ύστερα από μόλις 4 γύρους ψηφοφορίας.
Για κάθε ενδεχόμενο, το παπικό παρεκκλήσι του 15ου αιώνα είναι καθόλα έτοιμο: έχουν καλυφθεί τα παράθυρα για να κρύψουν τους καρδινάλιους από τον έξω κόσμο, έχει προετοιμαστεί ο ξενώνας Domus Sanctae Marthae -λίγα μέτρα από το παρεκκλήσι-, έχουν μπει ψεύτικο ξύλινο πάτωμα για να προστατευθεί το δάπεδο και σειρές από πάγκους, όπου θα κάθονται οι καρδινάλιοι ο ένας απέναντι από τον άλλον για να ψηφίζουν. Κι έχουν τοποθετηθεί οι δύο σόμπες: μία από χυτοσίδηρο που χρησιμοποιείται ανελλιπώς από το 1939 για να καίγονται τα ψηφοδέλτια και μια δεύτερη, που ηλεκτρονικά θα ανάβει τη φλόγα για να σταλεί το μήνυμα στον έξω κόσμο, μέσω του μαύρου ή του άσπρου καπνού, εάν έχει εκλεγεί ποντίφικας για το 1,2 δισεκατομμύριο των Καθολικών. Πολύ αυστηρά είναι και τα μέτρα ασφαλείας: ο χώρος θα φρουρείται όλο το 24ωρο, οι καρδινάλιοι θα συνοδεύονται από την αστυνομία του Βατικανού στις μετακινήσεις τους και έχουν τοποθετηθεί ανιχνευτές μετάλλων στις εισόδους. Προσπαθώντας να περιορίσει τις διαρροές, η ασφάλεια έχει σαρώσει τους χώρους για κρυμμένα μικρόφωνα και τοποθετώντας μηχανήματα για να μπλοκάρει κάθε ηλεκτρονική επικοινωνία. «Ολοι οι πρίγκιπες της Εκκλησίας πρέπει να τηρούν τον όρκο της σιωπής που δίνουν», προειδοποίησε ο εκπρόσωπος του Βατικανού, καλώντας τους καρδιναλίους να «αναλάβουν τις ευθύνες τους» και να σεβαστούν την παραδοσιακή μυστικότητα που επιβάλλει η Καθολική Εκκλησία. Ολοι -οι καρδινάλιοι, οι καλογριές, οι γιατροί και το περιορισμένο προσωπικό που βοηθά τις εργασίες του κονκλάβιου- θα τιμωρηθούν αυτομάτως με αφορισμό εάν παραβιάσουν τον όρκο.
Παρά τις προτροπές ωστόσο, μέχρι τώρα διαρροές δεν έχουν αποφευχθεί και σκιαγραφούν μια εικόνα πάλης μεταξύ της «παλιάς» και της «νέας» Εκκλησίας. Ολα γίνονται για να μπορέσει η Curia, δηλαδή ο γραφειοκρατικός μηχανισμός του Βατικανού, να διατηρήσει την επιρροή της και να ελέγξει το μήνυμα που θα φτάσει τελικά στους πιστούς, εκτιμά ο θεολόγος Τόμας Ρις. Δεν είναι βέβαιο ωστόσο αυτή τη φορά ότι θα μπορέσει να κατευθύνει και την ψηφοφορία.
Μεταξύ των καρδιναλίων υπάρχουν «διπλωμάτες, ακαδημαϊκοί, διανοούμενοι, θεολόγοι, υπάρχουν σκληροπυρηνικοί, συντηρητικοί, υπερσυντηρητικοί, μετριοπαθείς, ανένταχτοι και ορισμένοι που απλώς δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία», σχολιάζει ο Guardian, προσπαθώντας να εντοπίσει τα «ρήγματα» μεταξύ των 115 καρδιναλίων. Για παράδειγμα, σημειώνει η εφημερίδα, ο Πορτογάλος καρδινάλιος Μοντέιρο ντε Κάστρο έχει αφήσει να εννοηθεί ότι αναγνωρίζει τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις, ενώ ο Ισπανός Χουάν Σαντοβάλ Ινίγκεθ πιστεύει ότι πρόκειται για «ηθική ανωμαλία και εκτροπή», σχεδόν όπως και ο προτεσταντισμός.
Οι καρδινάλιοι της Γαλλίας και της Ιταλίας τάχθηκαν με σαφήνεια κατά της αμερικανικής επέμβασης στο Ιράκ, αλλά ο Περουβιανός Χουάν Λουίς Σιπριάνι αποδείχθηκε «γεράκι» και ζήτησε τη θανατική ποινή για κάθε τρομοκράτη. Διαφορές υπάρχουν μεταξύ τους όχι μόνο σε πεποιθήσεις, αλλά και στον τρόπο ζωής τους, στους αγώνες τους για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην επαφή με το ποίμνιό τους.
Και φυσικά «ρήγμα» υπάρχει και κατά μήκος των γεωγραφικών τους συντεταγμένων: 60 καρδινάλιοι είναι από την Ευρώπη,19 από τη Λατινική Αμερική, 11 από την Αφρική, 10 από την Ασία και 1 από την Αυστραλία. Από τους Ευρωπαίους, οι 28 είναι Ιταλοί, δηλαδή το 1/4 του συνόλου, μεταξύ αυτών και ο ισχυρός υπουργός Οικονομικών του Βατικανού, γνωστός ως «Ράμπο» στα ιταλικά μέσα ενημέρωσης λόγω της πολύ μεγάλης συλλογής όπλων που διαθέτει.
Σε αντίθεση με το προηγούμενο κονκλάβιο -όταν είχε ξεχωρίσει εξ αρχής ο τότε καρδινάλιος Ράτζινγκερ ως ο επικρατέστερος-, τώρα δεν φαίνεται να διακρίνονται φαβορί και πολλοί εικάζουν ότι εάν δεν ξεκαθαρίσει η κατάσταση τις πρώτες τρεις ημέρες, το κονκλάβιο ίσως αναζητήσει τη λύση σε κάποιο αουτσάιντερ, που θα μπορεί να συσπειρώσει την πλειοψηφία.
…………………………………………………………………………………………………………
ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ
- Αντζελο Σκόλα (71 ετών, αρχιεπίσκοπος Μιλάνου). Ο βασικός υποψήφιος της Ιταλίας, ειδικός σε θέματα ηθικής και βιοηθικής, γνώστης του Ισλαμ ως επικεφαλής ιδρύματος για τις σχέσεις χριστιανών και μουσουλμάνων. Θεολογικά κοντά στον Πάπα Βενέδικτο, μπορεί να είναι ελκυστική επιλογή για όσους καρδινάλιους αναζητούν έναν υποψήφιο με πιο χαρισματική επικοινωνιακά προσωπικότητα.
- Οντιλο Σερέρ (63 ετών, Βραζιλία). Είναι το φαβορί από τη Λατινική Αμερική, όπου ζει το 42% των καθολικών. Αρχιεπίσκοπος του Σάο Πάολο, θεωρείται συντηρητικός από το ποίμνιο του, αλλά για άλλους ανήκει στην κατηγορία των μετριοπαθών. Πρόβλημα ίσως αποδειχθεί το γεγονός ότι η Εκκλησία του χάνει με γρήγορους ρυθμούς πιστούς προς το προτεσταντικό δόγμα.
- Μαρκ Κελέτ (68 ετών, Καναδάς). Θεολόγος της σχολής Ράτζιγκερ, είχε κάποτε πει ότι η ανάδειξη στον παπικό θρόνο «θα είναι εφιάλτης»… Παρότι έχει πολύ καλές διασυνδέσεις με τη γραφειοκρατία του Βατικανού, ακόμα και φίλοι του παραδέχονται ότι δεν είναι αρκετά χαρισματικός.
- Σον Ο’Μάλεϊ (68 ετών, ΗΠΑ). Εάν τα σεξουαλικά σκάνδαλα βρεθούν στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων των καρδιναλίων, τότε ο Ο’Μάλεϊ θα είναι ο υποψήφιος «καθαρά χέρια». Αρχιεπίσκοπος Βοστόνης από το 2003 -μετά την αποκάλυψη εκατοντάδων υποθέσεων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από ιερείς- πούλησε ακίνητα για να πληρώσει τα θύματα και έκλεισε εκκλησίες με λίγους πιστούς.
