ΙΤΑΛΙΑ Την ώρα που σύμφωνα με επίσημα στοιχεία ο πληθυσμός εξαθλιώνεται με αστραπιαία ταχύτητα, η χώρα όχι μονο είναι ακυβέρνητη αλλά οι βασικοί παίκτες βουλιάζουν ο καθένας στα δικά του προβλήματα, χωρίς κανείς να μπορεί να λύσει το γρίφο του σχηματισμού κυβέρνησης
Της Ελλης Πάνου
Με φουλ τις μηχανές, η Ιταλία πλέει πλέον ακυβέρνητη, μέσα σε ένα περιβάλλον βαθιάς ύφεσης. Περίπου 6,7 εκατομμύρια πολίτες της, δηλαδή το 11,1% του πληθυσμού, βρίσκεται σε φάση «μεγάλης οικονομικής στέρησης», αριθμός που αυξήθηκε κατά 2,5 εκατομμύρια μέσα σε ένα χρόνο. Σχεδόν ένας στους τέσσερις νέους 15-29 ετών ούτε εκπαιδεύεται ούτε εργάζεται. Το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά 2,4% το 2012 και 1% το πρώτο τρίμηνο του 2013, ενώ παράλληλα διευρύνθηκε το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, με μεγάλο θύμα της κρίσης τη μεσαία τάξη. Και οι περίπου 30 μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας ενημερώθηκαν από τις ελεγκτικές αρχές να φροντίσουν να βάλουν κάτι στην άκρη, επειδή είναι ευάλωτες λόγω των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με άλλα λόγια κινδυνεύουν επειδή αυξάνονται οι πιθανότητες μαζικών χρεοκοπιών από πελάτες τους, κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αγωνίζονται -χωρίς μεγάλη επιτυχία- για να επιβιώσουν.
Τα στοιχεία αυτά, που έδωσαν στη δημοσιότητα χθες η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία και η Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας, βρίσκουν τη χώρα να αιωρείται πολιτικά στο κενό και τους «νικητές« και «ηττημένους« των εκλογών, σε αδυναμία να καταλήξουν σε αποφάσεις. Η πρώτη συνεδρίαση του νέου Κοινοβουλίου θα γίνει στις 15 Μαρτίου και τέσσερις ημέρες αργότερα θα αρχίσουν οι διαβουλεύσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με πιθανότερο πλέον σενάριο, το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο, νέα προσφυγή στις κάλπες.
«Δεν είμαστε σε θέση να κυβερνήσουμε μόνοι μας, αλλά ούτε και οι άλλοι μπορούν», παραδέχθηκε χθες ο «πρώτος« της κάλπης, ηγέτης της Κεντροαριστεράς, Πιερλουίτζι Μπερσάνι. Αφησε όμως να εννοηθεί ότι θα δεχθεί την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και ζήτησε τη συγκρότηση αντιπροσωπειών για επαφές με τα άλλα κόμματα, παρ' όλο που έχει αρνηθεί κατηγορηματικά να συμμαχήσει με τον Μπερλουσκόνι και ζητά υποστήριξη, σχεδόν εν λευκώ, από τον Μπέπε Γκρίλο. «Δεν θα κάνουμε παζάρια… και δεν πρόκειται να γίνουν προσπάθειες για την απόσπαση γερουσιαστών από άλλες πολιτικές δυνάμεις, με περίεργα δούναι και λαβείν», ισχυρίστηκε ο Μπερσάνι, ένα έμμεσο μήνυμα στον Γκρίλο, τον οποίο κατηγόρησε ότι, ως «ο νέος πρίγκιπας» της πολιτικής σκηνής, ενδιαφέρεται μόνο «για την εξουσία κι όχι για τη χώρα».
Παρά τη σχεδόν ομόφωνη υποστήριξη από τα στελέχη του κόμματός του, είναι φανερό ότι ο Μπερσάνι διαπραγματεύεται για τον σχηματισμό κυβέρνησης από μειονεκτική θέση: αφενός παλεύει για την πολιτική του επιβίωση με τον εσωκομματικό του αντίπαλο, δήμαρχο της Φλωρεντίας Ματέο Ρέντζι, να καιροφυλακτεί στο παρασκήνιο και αφετέρου έχει απέναντι του τον δημοφιλή Μπέπε Γκρίλο να τον λούζει, μέρα παρά μέρα, με «κοσμητικά» επίθετα, προκαλώντας τον σε κάθε ευκαιρία. «Χρειάζονται περισσότερες πράξεις και λιγότερα λόγια», του διαμήνυσε χθες, μέσα από το προσωπικό του blog, ζητώντας από τον Μπερσάνι να μη δεχθεί τα 48 εκατομμύρια ευρώ κρατικής χρηματοδότησης για την κάλυψη των εκλογικών εξόδων του κόμματος. «Εμείς θα προτείνουμε στον Πρόεδρο Ναπολιτάνο κυβέρνηση των Πέντε Αστέρων», είπε ο Γκρίλο στους δημοσιογράφους και δεσμεύτηκε να αποσυρθεί από την πολιτική εάν το κίνημά του, παρά τις πιέσεις, δώσει ψήφο εμπιστοσύνης σε μια κυβέρνηση είτε της Κεντροαριστεράς είτε της Κεντροδεξιάς, η οποία με επίκεντρο τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι προσπαθεί να ξεπεράσει τους δικούς τους σκοπέλους.
Μπροστά στο ενδεχόμενο, αυτή την κρίσιμη περίοδο, να πρέπει να εμφανίζεται κι ενώπιον δύο δικαστηρίων -ένα στη Νάπολη και ένα στο Μιλάνο, για υπόθεση διαφθοράς και για το γνωστό σκάνδαλο Ρούμπιγκέιτ- ο ηγέτης της Σίλβιο Μπερλουσκόνι επέμενε ότι η υγεία του έχει επιδεινωθεί και τώρα πλέον δεν πάσχει μόνο από… επιπεφυκίτιδα, αλλά και από καρδιακές αρρυθμίες. Στο πλευρό του έχουν σταθεί τα στελέχη και οι βουλευτές του κόμματός του, που έκαναν χθες έφοδο όλοι μαζί -πάνω από 200 άτομα- στο δικαστήριο του Μιλάνου, σε μια «αυθόρμητη» διαμαρτυρία, ζητώντας και την παρέμβαση του Προέδρου της χώρας, Ναπολιτάνο «για να σταματήσει ο δικαστικός κατατρεγμός» του ηγέτη τους.
Οι εισαγγελείς, όμως, επέμεναν. Θεωρώντας ότι είναι άλλο ένα κολπάκι του Καβαλιέρε για να καθυστερήσει την εκδίκαση των δυο υποθέσεών του, έστειλαν πάλι δικούς τους γιατρούς (έναν οφθαλμίατρο, έναν παθολόγο και έναν καρδιολόγο) για να τον εξετάσουν στο πολυτελές ρετιρέ του νοσοκομείου San Raffaele. Εξι ώρες διήρκεσε η επίσκεψη των γιατρών και τελικά ο Καβαλιέρε πήρε αναβολή για την επόμενη Τετάρτη. Ανένδοτος, όμως, άλλος εισαγγελέας της Νάπολης ζήτησε χθες την άμεση παραπομπή του για μια άλλη υπόθεση διαφθοράς, τον χρηματισμό γερουσιαστή με 2 εκατομμύρια ευρώ το 2006, προκειμένου να οδηγήσει στην κατάρρευση την τότε κυβέρνηση του Ρομάνο Πρόντι.
Παρά το πολιτικό χάος και τη βεβαιότητα ότι δεν είναι πιθανός ο σχηματισμός σταθερής κυβέρνησης, οι αγορές έχουν δείξει προς το παρόν εντυπωσιακή ανοχή, πιστεύοντας ίσως ότι έτσι κι αλλιώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα αφήσει την Ιταλία να βουτήξει στον γκρεμό, συμπαρασύροντας και την ευρωζώνη. Ωστόσο και η υπομονή έχει τα όριά της. Οπως επισημαίνει το Reuters, επικαλούμενο χρηματιστές, οι περισσότεροι επενδυτές προσπαθούν πλέον να κρατήσουν αποστάσεις ασφαλείας από την Ιταλία μέχρι να αποσαφηνιστεί η κατάσταση που έχει πάρει επικίνδυνο δρόμο. Μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τον Οίκο Fitch την Παρασκευή στην κατηγορία ΒΒΒ+, την πρόβλεψη για εκτόξευση του κρατικού χρέους στο 130% το 2013 και την προειδοποίηση για πιθανή νέα αναθεώρηση της βαθμολογίας προς τα κάτω, η κατάσταση περιπλέκεται για τη Ρώμη. Δεν είναι πλέον αδιανόητο, σχολιάζουν οι Financial Times, τα ιταλικά κρατικά ομόλογα να βρεθούν στην κατηγορία «σκουπίδια», με σοβαρές συνέπειες βέβαια και για τις Τράπεζες της χώρας.
