Η Φιλαρμονική της Βιέννης αποκαλύπτει το σκοτεινό παρελθόν της
Ηρθε η στιγμή να πάψει να κατηγορείται ότι σκεπάζει το ναζιστικό της παρελθόν. Να πάψουν να την κυνηγούν τα φαντάσματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Φως στη σκοτεινή περίοδο 1938-1945 αποφάσισε να ρίξει η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Βιέννης, όπως ανακοίνωσε την Κυριακή ο γενικός της διευθυντής Ντομινίκ Μεγέρ, με τη συμπαράσταση του μαέστρου Ζούμπιν Μέτα, σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στην Οπερα της Βιέννης.
Η διεύθυνση της ορχήστρας ανέθεσε σε τρεις ιστορικούς, με επικεφαλής τον Ολιβερ Ράθκολμπ, να ερευνήσουν και να καταθέσουν τα πορίσματά τους. Στόχος τους ήταν είναι να φτάσουν οι αποκαλύψεις ώς τα πιο σκοτεινά σημεία αυτής της αιμομικτικής σχέσης. Ενα από αυτά είναι και η ιστορία με τον Μπάλντουρ φον Σίραχ, διαβόητο αρχηγό της χιτλερικής Νεολαίας (από το 1933) και διοικητή στη Βιέννη (από το 1940), τον οποίο η ορχήστρα είχε τιμήσει με ένα δαχτυλίδι (σαν μετάλλιο τιμής). Ο Σίραχ, ωστόσο, στο πέρασμα των ετών το έχασε και, σύμφωνα με πληροφορίες, η Φιλαρμονική φρόντισε το 1966 να του το αντικαταστήσει. Δηλαδή, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά την κατάρρευση του ναζισμού και αφού ο άλλοτε ισχυρός άνδρας είχε καταδικαστεί στη Δίκη της Νυρεμβέργης με 20 χρόνια κάθειρξη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Την ιστορία της αντικατάστασης αποκάλυψε μόλις το 2004 ο γιος του Φον Σίραχ, γράφοντας βιβλίο για τον πατέρα του.
Οι ναζιστικές σελίδες της Φιλαρμονικής είναι πολλές. Οπως αποκαλύφθηκε, το ποσοστό των ναζιστών στους κόλπους της ήταν πολύ υψηλότερο απ' ό,τι στον υπόλοιπο πληθυσμό της Αυστρίας. Συγκεκριμένα, οι 60 από τους 123 μουσικούς της ήταν μέλη του ναζιστικού κόμματος NSDAP (αντίθετα συνολικά στη χώρα το κόμμα αυτό δεν ξεπερνούσε το 10%). Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, ο βιολονίστας Κλέμενς Χέλσμπεργκ, καθώς και άλλοι έξι Εβραίοι μουσικοί της ορχήστρας δολοφονήθηκαν. Αλλοι δέκα κλείστηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οσοι κατάφεραν να δραπετεύσουν και να βρουν καταφύγιο στη Μ. Βρετανία και τις ΗΠΑ αρνήθηκαν να επιστρέψουν στην ορχήστρα, ακόμα και όταν τους απηύθυνε επίσημη πρόσκληση.
Υπάρχουν και χειρότερα. Ο ναζισμός δεν εξαφανίστηκε με το τέλος του πολέμου. Η ορχήστρα στο διάστημα 1954-1968 διοικούνταν από τον διαβόητο ναζί, μέλος των SS και συνεργάτη της Γκεστάπο, Χέμπουτ Βόμπις. Ο τρομπετίστας αυτός, αφού απομακρύνθηκε από την ορχήστρα το 1945, επανήλθε θριαμβευτικά το 1951 για να αναρριχηθεί στην εξουσία της. Αυτός ήταν που επέστρεψε στον Φον Σίραχ την τιμητική του διάκριση. Oι αποκαλύψεις θα δημοσιευτούν σήμερα στην επίσημη ιστοσελίδα της Ορχήστρας (http://www.wienerphilharmoniker.at).
Μ.Κ.
