Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Στην Καταλονία, θεωρήθηκαν οι σημαντικότερες εκλογές από την αποκατάσταση της ισπανικής Δημοκρατίας, τη δεκαετία του ’70, μετά την πτώση του δικτάτορα Φράνκο. Κατά δήλωση του ίδιου του Ισπανού πρωθυπουργού, Μαριάνο Ραχόι, είναι σημαντικότερες από τις γενικές εκλογές, όποτε αυτές γίνουν…
Τα πρώτα επίσημα στοιχεία των τοπικών εκλογών στην Καταλονία έδειξαν ρεκόρ προσέλευσης στην κάλπη από το 1988 κι εντεύθεν.
Και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις σχεδόν επιβεβαιώθηκαν στην πρόβλεψη ότι σχεδόν τα 2/3 των Καταλανών ψηφοφόρων θα στηρίξουν κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτητοποίησης από την Ισπανία. Ομως, το αποτέλεσμα της χθεσινής αναμέτρησης κρύβει ανατροπές κι εκπλήξεις.
Το συντηρητικό κόμμα του προέδρου Αρτούρ Μας, «Σύγκλιση και Ενωση-CiU» πέτυχε «πύρρειο» νίκη.
Οχι μόνο δεν κατάφερε να πλησιάσει την απόλυτη πλειοψηφία σε σύνολο 135 εδρών, αλλά φαίνεται να χάνει επτά έδρες (σύμφωνα με το exit poll του δικτύου TV3, κυμαίνεται στις 54-57 έδρες, συγκριτικά με τις 62 που κατείχε).
Αντίθετα, μεγάλη νικήτρια της κάλπης είναι η αυτονομιστική Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC), που με 20-23 έδρες αναδεικνύεται δεύτερη δύναμη στην καταλανική Βουλή, αφήνοντας το δεξιό Λαϊκό Κόμμα και τους (μέχρι πρότινος δεύτερη τοπική δύναμη) Σοσιαλιστές να «μονομαχούν», με 16-18 έδρες έκαστο, για την τρίτη θέση! Μεγάλη έκπληξη αποτελεί και η κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, για πρώτη φορά, του νέου, αριστερού κι επίσης αυτονομιστικού κόμματος CUP, που φέρεται να καταλαμβάνει 5-6 έδρες.
Ολα τώρα θα κριθούν από τις μετεκλογικές ισορροπίες, τόσο μεταξύ των κομμάτων της Καταλονίας όσο και στις υπό επανεξέταση δημοσιονομικές σχέσεις της με τη Μαδρίτη.
Το CiU του Μας -ο οποίος «ασπάστηκε» προσφάτως το αυτονομιστικό κίνημα, κυρίως μετά τις μαζικές διαδηλώσεις του περασμένου Σεπτεμβρίου- θα κληθεί να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.
Το λογικό είναι να απευθυνθεί στη Ρεπουμπλικανική Αριστερά, με την οποία μοιράζονται το αυτονομιστικό όραμα, αν και όχι με την ίδια θέρμη…
Αλλά, προτού καν τεθεί επί χάρτου το θέμα του δημοψηφίσματος περί ανεξαρτητοποίησης -το οποίο ο Μας διακήρυξε ότι θα διεξαχθεί μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια- η κυβέρνηση της Καταλονίας θα πρέπει να επιληφθεί, και μάλιστα άμεσα, των του «οίκου» της.
Χρεοκοπημένη πια κι εκτός αγορών -μετά την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητάς της στην κατηγορία «σκουπίδια»- θα πρέπει να ασχοληθεί άμεσα με τη μείωση του δικού της υψηλού ελλείμματος (με το ERC να θεωρείται εκ προοιμίου βέβαιο ότι δεν θα συναινέσει σε επιπλέον «ψαλίδι» στις δαπάνες).
Κι αυτό ενώ, εντός του 2013, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την εξυπηρέτηση δημόσιου χρέους της, ύψους 6 δισ. ευρώ, γεγονός που σημαίνει ότι θα δεν αποκλείεται να χρειαστεί να ξαναζητήσει οικονομική βοήθεια από τη Μαδρίτη…
Μια πρώτη λύση, υποστηρίζουν οι εθνικιστές Καταλανοί, θα μπορούσε να δοθεί με την εκχώρηση δημοσιονομικής αυτονομίας στην περιφέρειά τους (ανάλογη με αυτήν που απολαμβάνουν σήμερα η Χώρα των Βάσκων και η Ναβάρα, δύο περιφέρειες με πολύ υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ).
Ζητούμενο, υποστηρίζουν, είναι να σταματήσει η εκροή 16 δισ. ευρώ ετησίως, σε φόρους, προς τα ταμεία της κεντρικής κυβέρνησης της Μαδρίτης και η διάθεσή τους για την τοπική ανάπτυξη και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Για την κυβέρνηση Ραχόι, ωστόσο, αυτό πρακτικά θα σήμαινε νέα «μαύρη τρύπα» στα δημοσιονομικά της.
Υπό αυτή την έννοια, το εκλογικό αποτέλεσμα της Καταλονίας δεν αποτελεί μόνον ένα κρίσιμο τεστ για την ενότητα της Ισπανίας, στους χαλεπούς καιρούς της ευρωκρίσης. Κινδυνεύει να φέρει άμεσα τη Μαδρίτη ένα βήμα πιο κοντά στον ευρωμηχανισμό στήριξης, τινάζοντας στον «αέρα» και τις τελευταίες προσπάθειες του Μαριάνο Ραχόι να πείσει τις αγορές και τους Ευρωπαίους εταίρους για την οικονομική και πολιτική σταθερότητα της Ισπανίας.
Για την ακρίβεια, αναφέρει σε χθεσινό δημοσίευμά της η εφημερίδα El Pais, ο Ραχόι -έχοντας κλείσει το «κεφάλαιο» Καταλονία και σε μια προσπάθεια να σταματήσει το Λαϊκό Κόμμα του από τη δημοσκοπική «αιμορραγία»- ετοιμάζεται να εισπράξει, στις 15 Δεκεμβρίου, τα πρώτα 35 δισ. ευρώ για την ενίσχυση τεσσάρων προβληματικών τραπεζών της Ισπανίας, ως πρώτη δόση της συμφωνίας ανακεφαλαιοποίησής τους, ύψους 100 δισ. ευρώ, που υπέγραψε τον Ιούνιο με τους Ευρωπαίους εταίρους.
Το αντάλλαγμα θα είναι μαζικές απολύσεις τραπεζικών υπολλήλων και λουκέτο σε χιλιάδες τραπεζικά υποκαταστήματα στη χώρα…
