Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Υπό τον ήχο του κυρίαρχου συνθήματος της «αραβικής άνοιξης» «ο λαός θέλει την πτώση του καθεστώτος» ως ιστορικού… αντίλαλου και υπό το πιο σύγχρονο «η κυβέρνηση σπρώχνει τη χώρα στον γκρεμό», χιλιάδες διαδηλωτές κατέκλυσαν την Κυριακή το κέντρο της Ραμπάτ, διαμαρτυρόμενοι για την κοινωνικο-οικονομική κρίση στο Μαρόκο.
Ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα δύο εργατικών συνδικάτων, περίπου 10.000 άνθρωποι ένωσαν τις φωνές τους σε αυτήν την ειρηνική συγκέντρωση κατά της καλπάζουσας ανεργίας (30% στις τάξεις των νέων) και του υψηλού κόστους διαβίωσης. Ζητήματα που -όπως καταγγέλλουν- κάθε άλλο παρά θα επιλυθούν με τις μεταρρυθμίσεις που προωθεί η μετριοπαθής ισλαμική κυβέρνηση, υπό τις κατευθυντήριες γραμμές της μαροκινής μοναρχίας που επέζησε της «αραβικής άνοιξης».
Επειτα από μια χρονιά -πρωτόγνωρης για τα δεδομένα των τελευταίων ετών- επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης στο 2,8%, σε μια οικονομία που σημειωτέον βασίζεται κατά το ήμισυ στην παροχή υπηρεσιών (βλέπε offshoring), η κυβέρνηση της Ραμπάτ ετοιμάζει τώρα τη δική της «θεραπεία», με μεταρρύθμιση της εργατικής νομοθεσίας, δραστική περικοπή των κρατικών βοηθημάτων και ριζική αλλαγή του συνταξιοδοτικού.
«Μέχρι σήμερα, η μαροκινή οικονομία αντιμετώπισε θεαματικά καλά την απραξία της Ευρώπης. Ομως, η προηγούμενη κυβέρνηση εξάντλησε τα συναλλαγματικά αποθέματα σε μισθούς και αυξήσεις επιδομάτων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σήμερα μικρά περιθώρια ελιγμών», εξηγεί σε πρόσφατο άρθρο του ο βρετανικός Economist. Και «η επιστροφή των χιλιάδων ανέργων από τη βυθισμένη στην ύφεση Ευρώπη επιδείνωσε περαιτέρω την κατάσταση».
«Το κράτος έχει χρεοκοπήσει. Η παραγωγή επιβραδύνεται, οι τράπεζες εκκαθαρίζονται, η μία μετά την άλλη οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν», γράφει στον αραβικό ιστότοπο al-Monitor ο Μαροκινός δημοσιογράφος Φαχντ Ιράκι. «Η κρίση που μας πλήττει είναι πρωτοφανής. Εφτασε στο αποκορύφωμά της με τη νέα κυβέρνηση υπό τον Αμπντελιλά Μπενκιρπάν. Ομως, θα ήταν άδικο, ακόμη κι ανέντιμο, να ρίξουμε όλο το βάρος της ευθύνης στον πρωθυπουργό για την κατάσταση, καθώς κληρονόμησε, αντί να σχηματίσει, την κυβέρνησή του»…
Πρώην ηγέτης της ισλαμικής αντιπολίτευσης, ο Μπενκιρπάν ανέλαβε την εξουσία πριν από έναν χρόνο, στον απόηχο των αντικαθεστωτικών διαδηλώσεων, υποσχόμενος εκδημοκρατισμό, πάταξη της διαφθοράς και καταπολέμηση των ανισοτήτων. Σήμερα, «κατηγορεί συχνά τα απομεινάρια της παλιάς διοίκησης και της γραφειοκρατίας ότι μπλοκάρουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειές του», αναφέρει η αραβική ιστοσελίδα al Bawaba. Τώρα που το αντικαθεστωτικό μπλοκ συρρικνώθηκε, «οι ισλαμιστές δυσκολεύονται να πείσουν ακόμη και τους ψηφοφόρους τους», σχολιάζει ο Economist. Μοιραία, επισημαίνει, έχει αρχίσει πια να σχηματίζεται ατύπως μια άλλη αντιπολίτευση, κυρίως στις αγροτικές περιοχές όπου ζουν οι φτωχότεροι (σχεδόν οι μισοί από τα 32 εκατομμύρια κατοίκους).
«Εκεί», γράφει το βρετανικό περιοδικό, «η αγανάκτηση ξεχειλίζει. Οι απαγορεύεις της κυκλοφορίας, η βίαιη καταστολή και οι συλλήψεις δεν απέτρεψαν τα επεισόδια σε πόλεις του Βορρά. Οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για το υψηλό κόστος στις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας προσλαμβάνουν αποσχιστικές διαστάσεις. Και η επικείμενη ξηρασία θα επιδεινώσει την κατάσταση»…
