ΗΠΑ Με στόχο τη συναίνεση Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο ο Ομπάμα κατέθεσε ένα σχέδιο για το 2014 που δυσαρεστεί και τα δύο κόμματα, αφού αυξάνει τη φορολογία και των πλουσίων και των φτωχών
Της Ελλης Πάνου
Αλληθωρίζοντας και προς τα δεξιά και προς τα αριστερά, ο Μπαράκ Ομπάμα παρουσίασε χθες ένα σχέδιο προϋπολογισμού για το 2014, που κλείνει τα παραθυράκια στη φορολογία των πλούσιων Αμερικανών και των επιχειρήσεων -στο οποίο αντιτίθενται σφόδρα οι Ρεπουμπλικανοί- αλλά περιλαμβάνει και ένα νέο «πολλαπλασιαστή», που θα μειώσει τα επιδόματα στους δικαιούχους των προγραμμάτων κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας, μέτρο-ανάθεμα για την πλειοψηφία των Δημοκρατικών.
Στόχος το κογκρέσο
Το σχέδιο του Λευκού Οίκου είναι στην ουσία μια συμβιβαστική πρόταση για να κερδίσει την συναίνεση και των δύο στρατοπέδων στο Κογκρέσο: Αφενός προβλέπει 580 δισ. δολάρια νέα έσοδα με την κατάργηση φοροαπαλλαγών για τα υψηλά εισοδήματα, τα επενδυτικά κεφάλαια και τις επιχειρήσεις, τη φορολόγηση των κερδών των εταιρειών από δραστηριότητες στο εξωτερικό και την καθιέρωση ελάχιστης εισφοράς για όσους έχουν εισόδημα πάνω από 1 εκατομμύριο. Αφετέρου, εξοργίζοντας την πλειοψηφία των οπαδών του, ο Ομπάμα προτείνει έναν λιγότερο γενναιόδωρο τρόπο υπολογισμού του κόστους διαβίωσης, με αποτέλεσμα να μειώνονται τα επιδόματα για εκατομμύρια Αμερικανούς. Κατά τα άλλα, συνεπής με τις διακηρύξεις του, ο Αμερικανός πρόεδρος προβλέπει και φορολογικό μπόνους στις μικρές επιχειρήσεις που θα αυξάνουν τους μισθούς και θα προσλαμβάνουν νέους εργαζόμενους και ζητά: κονδύλια για τις υποδομές (γέφυρες, αυτοκινητόδρομους, επισκευές αεροδρομίων, συστήματα transit), για την προσχολική εκπαίδευση -την οποία σκοπεύει να χρηματοδοτήσει με την αύξηση της φορολόγησης των τσιγάρων- και επανασχεδιασμό των γυμνασίων, με ταυτόχρονη πρόσληψη δασκάλων και έναρξη εκπαιδευτικών σεμιναρίων.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, το πακέτο αυτό για το νέο δημοσιονομικό έτος που αρχίζει την 1η Οκτωβρίου, συνολικού ύψους περίπου 4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, θα μειώσει το έλλειμμα στα 744 δισ. το 2014 -δηλαδή στο 4,4% του ΑΕΠ- και συνολικά σε βάθος χρόνου, εφόσον συνυπολογιστούν και οι περικοπές που ήδη έχουν γίνει, θα επιτευχθεί ο στόχος μείωσης στο 1,7%, το 2023 που είναι και το αποδεκτό όριο από όλες τις πλευρές.
Κανείς δεν φάνηκε πρόθυμος να πει αμέσως το «ναι»: οι μεν Ρεπουμπλικανοί απέρριψαν το σχέδιο σχεδόν πριν το διαβάσουν χαρακτηρίζοντάς το «μια όχι σοβαρή πρόταση που θυμίζει ευχολόγιο των αριστερών», οι δε Δημοκρατικοί άφηναν να διαρρεύσει ότι δύσκολα θα βρεθεί πλειοψηφία να το υπερψηφίσει. Για τον Ομπάμα, οι υποχωρήσεις που έκανε ήταν «κόκκινη γραμμή». «Εχω ήδη διανύσει τον μισό δρόμο προς τις θέσεις τους», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος. «Ελπίζω τώρα και οι Ρεπουμπλικανοί να κάνουν μερικά βήματα εμπρός για να αποδείξουν ότι πραγματικά είναι τόσο σοβαροί για το έλλειμμα και το χρέος, όσο ισχυρίζονται ότι είναι». Ολοι λοιπόν παίρνουν θέση εν όψει του νέου κύκλου διαπραγμάτευσης που θα αρχίσει στο Κογκρέσο με βάση το σχέδιο νόμου του Ομπάμα και με στόχο να ολοκληρωθεί αυτή η συζήτηση μέχρι τον Ιούλιο, όταν θα πρέπει δηλαδή να αυξηθεί πάλι το πλαφόν δανεισμού των ΗΠΑ, προκειμένου να μην κηρύξει η χώρα αδυναμία αποπληρωμής των χρεών της.
Διχαστικό στοιχείο σε αυτή την αναμέτρηση δυνάμεων μεταξύ των δύο κομμάτων αναμένεται να είναι και ο προϋπολογισμός του Πενταγώνου για το 2014, ύψους 526,6 δισ. δολαρίων, ο οποίος προβλέπει μεν κλείσιμο βάσεων, ματαίωση αμυντικών προγραμμάτων και πολύ μικρές αυξήσεις στους μισθούς των στρατιωτικών, αλλά παρ' όλα αυτά, είναι κατά 52 δισ. πάνω από το όριο που θέτουν οι αποφάσεις του Κογκρέσου.
Περικοπές στο χακί
Το υπουργείο Αμυνας στην ουσία ζητά από το Κογκρέσο -και κυρίως τη δεξιά του πτέρυγα- να πάρει μια σειρά πολύ δύσκολων πολιτικών αποφάσεων: από τη μια πλευρά περικοπές, αλλά από την άλλη συνέχιση της χρηματοδότησης ακριβών προγραμμάτων και συμβολαίων. Οπως έγκριση 8,4 δισ. για να συνεχιστεί η κατασκευή τριών διαφορετικών παραλλαγών του μαχητικού F-35 της Lockheed Martin, 10,9 δισ. για την κατασκευή νέου πολεμικού πλοίου, 9,2 δισ. για την πυραυλική άμυνα, 379 εκατ. για ένα νέο βομβαρδιστικό μεγάλων αποστάσεων, 4,7 δισ. για τη «μάχη» του κυβερνοχώρου και 10,1 δισ. για διαστημικές τεχνολογίες.
