Επτακόσιοι ογδόντα εννέα νεκροί ζητούν ενόχους. Επτακόσιοι ογδόντα εννέα από τους 30.000 «αγνοούμενους» που άφησε πίσω της η χούντα της Αργεντινής από το 1976 ώς το 1983.

Εξηντα έξι άτομα κάθονται στο εδώλιο του κατηγορουμένου στη δίκη-μαμούθ που ξεκίνησε την Τετάρτη στο Μπουένος Αϊρες και αναμένεται να διαρκέσει περίπου δύο χρόνια.

Τουλάχιστον 900 μάρτυρες πρόκειται να καταθέσουν μέσα σ' αυτό το διάστημα προκειμένου το δικαστήριο να αποφανθεί αν οι 66 ευθύνονται για τις «πτήσεις θανάτου», μια από τις αποτρόπαιες μεθόδους εξόντωσης που χρησιμοποιούσε η χούντα για τους πολιτικούς αντιπάλους της.

Καθ' όλη τη διάρκεια της χούντας, οι στρατιωτικοί μετέφεραν πολιτικούς κρατούμενους σε αεροπλάνα και τους πετούσαν στη θάλασσα από μεγάλο ύψος, ναρκωμένους και τις περισσότερες φορές, ζωντανούς.

Πριν τους κάνουν την υπνωτική ένεση, την οποία παρουσίαζαν ως εμβόλιο, τους έλεγαν ότι επρόκειτο να τους μεταφέρουν σε άλλη φυλακή, σε κάποιο μακρινό σημείο της χώρας.

Τα περισσότερα πτώματα δεν εντοπίστηκαν ποτέ.

Αρκετά από αυτά όμως, ξεβράστηκαν στις ακτές της γειτονικής Ουρουγουάης. Η εθνικότητα των νεκρών ταυτοποιούνταν από τις ετικέτες των ρούχων ή από νομίσματα και άλλα χαρακτηριστικά μικροαντικείμενα που βρίσκονταν στις τσέπες τους.

Αν και έχουν γίνει και άλλες δίκες εγκληματιών της χούντας, είναι η πρώτη φορά που οι φερόμενοι ως υπαίτιοι για τις πτήσεις θανάτου παραπέμπονται σε δίκη. Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο Αλφρέδο Αστίς, ο επονομαζόμενος «άγγελος του θανάτου» για το όμορφο, ξανθό, αγγελικό του πρόσωπο.

Ο Αστίς ήταν ένας από τους πλέον στυγνούς βασανιστές και δολοφόνους που έδρασαν στη διαβόητη ESMA (Εscuela Mecanica de la Armada/ Σχολή Mηχανικών του Ναυτικού), η οποία μετατράπηκε σε κολαστήριο κατά τη διάρκεια της χούντας.

Για αυτή του τη δράση ο Αστίς καταδικάστηκε πέρυσι σε ισόβια. Αλλος ένας «διάσημος» κατηγορούμενος είναι ο Αργεντινο-ολλανδός Χούλιο Ποτς ή «τίγρης».

Συνελήφθη στην Ισπανία το 1910, από όπου εκδόθηκε στην Αργεντινή. Προδόθηκε μόνος του, περιγράφοντας τα κατορθώματά του σε συναδέλφους του στην ολλανδική αεροπορική εταιρεία Transavia.

Οι νεκροί της χούντας περίμεναν πολλά χρόνια τη δικαίωση. Αν και το 1983, μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, ξεκίνησαν δικαστικές διώξεις κατά των χουντικών, ο ριζοσπάστης πρόεδρος Ραούλ Αλφονσίν τις τερμάτισε με το επιχείρημα ότι η χώρα έπρεπε να ξεχάσει και να κοιτάξει μπροστά.

Το 1986 και το 1987 ψηφίστηκαν οι νόμοι βάσει των οποίων χορηγούνταν αμνηστία στα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια του «βρόμικου πολέμου».

Οι Μανάδες της Πλατείας του Μάη (η οργάνωση των συγγενών των αγνοουμένων) χρειάστηκε να περιμένουν ώς το 2003.

Εκείνη τη χρονιά εξελέγη ο -μακαρίτης πλέον- Νέστορ Κίρσνερ, ο πρόεδρος που ξαναέδωσε στην Αργεντινή τη χαμένη της τιμή βγάζοντάς την από την εξαθλίωση στην οποία την είχε βουτήξει η χρεοκοπία του 2001 και ακυρώνοντας τους νόμους περί αμνηστίας, γεγονός που άνοιξε τον δρόμο για τη δίκη και την καταδίκη εκατοντάδων χουντικών.

Ανάμεσά τους και ο δικτάτορας Χόρχε Βιδέλα, ο οποίος είχε πάρει χάρη το 1990 από τον τότε πρόεδρο Κάρλος Μένεμ.

Στη δίκη που ξεκίνησε την Τετάρτη, ένας από τους 789 αγνοούμενους έχει ταυτότητα. Πρόκειται για τον Ρόκε Ορλάντο Μοντενέγρο, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1976 σε ηλικία μόλις 20 χρονώ.

Το πτώμα του είχε ξεβραστεί στην Ουρουγουάη και ταυτοποιήθηκε χάρη στην κόρη του, Βικτόρια, ένα από τα «χαμένα παιδιά» της χούντας, η οποία έμαθε την αληθινή της ταυτότητα πριν από 14 χρόνια.