Λόγω ανάπτυξης και πληθυσμού η περιοχή παρουσιάζει ραγδία αύξηση στην κατανάλωση ενέργειας υποσκάπτοντας στο μέλλον το περιβάλλον, την ενεργειακή ασφάλεια και θέτοντας τις βάσεις γιά διεύρυνση του κοινωνικού χάσματος
Του Τάσου Σαραντή
Η ραγδαία αύξηση στην παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας στις χώρες της Ασίας ωθεί την περιοχή σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι που θα απειλήσει την ενεργειακή της ασφάλεια, θα επιδεινώσει την κατάσταση του περιβάλλοντος και θα διευρύνει το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών, εκτός κι αν η περιοχή αλλάξει δραματικά την πορεία της σε ό,τι αφορά τη χρήση της ενέργειας, σύμφωνα με έκθεση της Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης (ADB). Στην έκθεση υπογραμμίζεται το δίλημμα που αντιμετωπίζει η περιοχή στην προσπάθειά της να ανταποκριθεί στις ενεργειακές ανάγκες των δισεκατομμυρίων πολιτών της.
Το 2010, η Ασία κατανάλωσε το 34% της ενέργειας που καταναλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο και το ποσοστό αυτό θα εκτοξευθεί στο 56% μέχρι το 2035, με βάση τον τρέχοντα ρυθμό ανάπτυξης, αναφέρεται στην έκθεση. Αυτό θα μετατρέψει την Ασία σε περιοχή με τη μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας στον κόσμο μέσα σε τρεις δεκαετίες. Αν, δε, η περιοχή απλώς επεκτείνει την πρόσβαση στην ενέργεια, χωρίς να αλλάξει ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο καταναλώνει, τότε η Ασία θα διπλασιάσει την κατανάλωση πετρελαίου, θα τριπλασιάσει τη χρήση φυσικού αερίου και θα χρειαστεί 81% περισσότερο άνθρακα μέχρι το 2035, σύμφωνα με την έκθεση.
Αλλά, εξαιτίας του γεγονότος ότι οι περισσότερες χώρες της Ασίας διαθέτουν περιορισμένους πόρους ορυκτών καυσίμων, δεν θα μπορούν να παράγουν το ήμισυ της ενέργειας που θα χρειάζονται μέχρι το 2035, αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας ότι στην Ασία αυτό θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα εισαγόμενα καύσιμα, κυρίως το πετρέλαιο. Με το 9% του συνόλου των αποδεδειγμένων παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου, αναφέρει η έκθεση, η Ασία (εκτός από χώρες της Μέσης Ανατολής) οδεύει σήμερα ολοταχώς προς τον τριπλασιασμό των εισαγωγών πετρελαίου από το 2035, αφήνοντας τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της εξαιρετικά ευάλωτους σε εξωτερικούς κλονισμούς όσον αφορά τη διασφάλιση της τροφοδοσίας.
Καθώς η ανάπτυξη στην Ασία συνεχίζεται, οι σημερινές πρακτικές παραγωγής της ενέργειας θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η ατμοσφαιρική ρύπανση θα επιδεινωθεί στην περιοχή, εξαιτίας της αύξησης της χρήσης ορυκτών καυσίμων, γεγονός που θα προκαλεί περισσότερους από 3,6 εκατομμύρια θανάτους ανά έτος μέχρι το 2030, ως επί το πλείστον στην Κίνα και την Ινδία, αναφέρει η έκθεση. Επιπλέον, τα πρόσφατα κατασκευασμένα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα στην Ασία απαιτούν νερό για την ψύξη, παρ' όλο που η περιοχή πλήττεται από λειψυδρία -δεύτερη μετά την Αφρική.
Σύμφωνα με την ισχύουσα πορεία των αναγκών σε ενέργεια, η Ασία αναμένεται να… συνεισφέρει σχεδόν στο ήμισυ των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον πλανήτη, μέχρι το 2035, όπως τονίζεται στην έκθεση. Αυτό θα εμποδίσει τις προσπάθειες που βρίσκονται σε εξέλιξη για την αναστροφή της κλιματικής αλλαγής και θα δημιουργούσε έναν περαιτέρω κίνδυνο για τις χώρες της Ασίας -πολλές από τις οποίες είναι νησιωτικές ή έχουν μεγάλες παράκτιες πόλεις και αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο μεγάλων καταστροφών από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
Εν τω μεταξύ, οι τρέχουσες πρακτικές παραγωγής ενέργειας στην Ασία μπορεί να μην είναι σε θέση να βοηθήσουν εκατομμύρια ανθρώπους στην περιοχή να ξεφύγουν από την ενεργειακή φτώχεια. Το 2012, 700 εκατομμύρια Ασιάτες δεν είχαν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια και περίπου 2,8 εκατομμύρια χρησιμοποιούσαν την ξυλεία και άλλα, χαμηλής ποιότητας καύσιμα. Οι περισσότερες ασιατικές χώρες δίνουν γενναιόδωρες επιδοτήσεις για την παροχή ενέργειας σε προσιτές τιμές, αλλά η έκθεση αναφέρει ότι οι κύριοι δικαιούχοι των επιδοτήσεων για τα καύσιμα δεν είναι οι φτωχοί.
Μέχρι στιγμής, η ενεργειακή συνεργασία της Ασίας έχει πραγματοποιηθεί μόνο μεταξύ γειτονικών χωρών και, σύμφωνα με την έκθεση, το βασικό εμπόδιο για να προχωρήσει είναι η απουσία πολιτικής βούλησης. Οι Ασιάτες ηγέτες, όπως και άλλοι σε όλο τον κόσμο, τείνουν να βλέπουν την ενεργειακή ασφάλεια ως ένα ζωτικό στοιχείο της εθνικής ασφάλειας, γεγονός που καθιστά τις κυβερνήσεις απρόθυμες να παραιτηθούν από τον έλεγχο της παραγωγής ενέργειας, αναφέρει η έκθεση. Επίσης, ασιατικές κυβερνήσεις σε μεγάλο βαθμό παρεμβαίνουν στις ενεργειακές αγορές τους, γεγονός που ενισχύει περαιτέρω την επιθυμία τους να διατηρήσουν τον πλήρη έλεγχο. Επιπλέον, οι περισσότερες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας στην Ασία είναι ιδιωτικοί ή κρατικοί γίγαντες, σε μεγάλο βαθμό συνδεδεμένες με την κυβέρνηση, και είναι πιθανό να θεωρούν την περιφερειακή συνεργασία απειλή.
