Γράμμα από τα ξένα
Αποτυχημένο το μοντέλο της τρόικας και με επιστημονική απόδειξη
ΛΟΝΔΙΝΟ Του Ισαάκ Α. Καριπίδη
«Οταν το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 90% του ΑΕΠ, η ανάπτυξη μειώνεται κατά 0,1%.». Αυτή η θεωρία- αξίωμα ήταν η βάση για να επιβληθούν τα μέτρα λιτότητας.
Πρόσφατα οικονομολόγοι από το Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης απέδειξαν ότι είναι λάθος. Στηρίχτηκε σε λανθασμένα δεδομένα. Μάλιστα αφορμή για να ξεκινήσουν την έρευνα αποτέλεσε η εργασία του μεταπτυχιακού φοιτητή Τόμας Χέρντον. Αυτός ήταν όχι μόνο η αιτία αλλά και η «ψυχή» της διαπίστωσης των λαθών. Ετσι, χρησιμοποιώντας τα ίδια στοιχεία και επαναλαμβάνοντας το μοντέλο της ανάλυσης, κατέληξαν στο ότι η ανάπτυξη όχι μόνο δεν μειώνεται όταν το ΑΕΠ υπερβαίνει το 90%, αλλά μπορεί να αυξάνεται ακόμη και κατά 2,2%.
Η διαπίστωση αυτή έχει προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων τόσο μεταξύ των οικονομολόγων όσο και μεταξύ πολιτικών και πολιτικών αναλυτών σε όλο τον κόσμο. Το θέμα, σύμφωνα με πληροφορίες, απασχόλησε και τη χθεσινή σύνοδο των οικονομικών επιτελείων των κυβερνήσεων της Ομάδας των Είκοσι (G20) στην Ουάσινγκτον. Οχι αδίκως. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς, όπως επισημαίνει και η συντηρητική «Φιγκαρό», «πως το αίμα, ο ιδρώτας και τα δάκρυα που έχουν χυθεί από μεγάλη μερίδα των λαών της Δύσης οφείλονται σε μια αδεξιότητα».
Η λανθασμένη θεωρία βασίζεται σε έρευνα με τον τίτλο «Ανάπτυξη στα χρόνια του ελλείμματος» (Growth in a Time of Debt). Ουσιαστικά εξετάζει τη σχέση υψηλού χρέους με τη χαμηλή ανάπτυξη. Για πρώτη φορά παρουσιάζεται στις 4 Ιανουαρίου 2010 στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Οικονομικής Ενωσης, η οποία λαμβάνει χώρα στο ξενοδοχείο Μάριοτ, στην Ατλάντα των ΗΠΑ. Τη διατυπώνουν δύο κορυφαίοι οικονομολόγοι του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Ο Κένεθ Ρογκόφ και η Κάρμεν Ράινχαρτ. Και οι δυο τους στο παρελθόν έχουν υπηρετήσει στο ΔΝΤ. Ο Ρογκόφ δε, είναι γνωστός στην Ελλάδα γιατί συχνά πυκνά έχει εκφραστεί με εξαιρετικά υποτιμητικά σχόλια για τη χώρα μας.
Το συμπέρασμα των δύο οικονομολόγων αποτέλεσε «βούτυρο στο ψωμί» όσων υπερασπίζονται τις πολιτικές λιτότητας. Μεταξύ αυτών υψηλόβαθμα στελέχη του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αλλά και κορυφαίοι οικονομολόγοι. Ακόμη και οι οίκοι αξιολόγησης τη λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους για να αξιολογήσουν μια χώρα.
Ολα αυτά τα χρόνια αποτελεί μπούσουλα και συχνά δικαιολογία για την επιβολή των μέτρων λιτότητας για την αύξηση της φορολογίας και τη μείωση των δημόσιων δαπανών με στόχο το χρέος να φτάσει το πολυπόθητο 90%. Αλλωστε αποτελεί και μία από τις βασικές θέσεις της τρόικας για την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό πως τόσο ο επίτροπος Ολι Ρεν όσο και ο Ρεπουμπλικάνος πολιτικός Πολ Ράιαν έχουν επικαλεστεί τη συγκεκριμένη έρευνα για να δικαιολογήσουν τις θέσεις τους.
Αν και το θέμα απασχολεί τους οικονομολόγους εδώ και μήνες, μόλις πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας, με τους δύο οικονομολόγους να παραδέχονται ότι έχουν γίνει λάθη στην έρευνά τους, αλλά να υποστηρίζουν ότι η ουσία δεν αλλάζει.
Για τον καχύποπτο αναλυτή εντύπωση προκαλεί και η ημερομηνία στην οποία η εν λόγω μελέτη ανακοινώθηκε. Ιανουάριος του 2010. Λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 2010, ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδος Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωνε στον ελληνικό λαό την προσφυγή στο ΔΝΤ…
