Κηδεύεται σήμερα ο πρώην μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου Ειρηναίος. Επιτέλεσε τεράστο κοινωνικό έργο και αντιστάθηκε στη χούντα των συνταγματαρχών
Του Μάριου Διονέλλη
Εναν από τους πιο φωτισμένους ιεράρχες, με τεράστιο κοινωνικό έργο και αντιδικτατορική δράση αποχαιρετά σήμερα η Κρήτη. Ο μακαριστός πρώην μητροπολίτης Κισσάμου και Σελίνου Ειρηναίος αφήνει με το παράδειγμά του σημαντική παρακαταθήκη για τον ρόλο της Εκκλησίας σε δύσκολους καιρούς για τον τόπο. Ο κατά κόσμον Μιχαήλ Γαλανάκης εκοιμήθη τη Μ. Τρίτη σε ηλικία 102 ετών και ήδη από χθες η σορός του εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα στο Καστέλι Χανίων, όπου και κηδεύεται στις 12 το μεσημέρι.
Πρωτοπόρος στα δύσκολα
Ο Ειρηναίος δεν ήταν ένας συνηθισμένος ιεράρχης. Από νεότατη ηλικία και σε δύσκολα χρόνια ασχολήθηκε με την κοινωνική δράση αντιλαμβανόμενος τον κοινωνικό ρόλο που οφείλει να παίξει η Εκκλησία. Γεννήθηκε το 1911 και φοίτησε στο Ιεροδιδασκαλείο της Αγίας Τριάδας Ακρωτηρίου Χανίων και στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, ενώ εργάστηκε στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ως καθηγητής σε σχολεία του Νομού Χανίων.
Η δράση του στην επισκοπή Κυδωνίας και Αποκορώνου μπήκε πολύ νωρίς στο στόχαστρο των γερμανικών δυνάμεων κατοχής. Το 1943, μετά από ένα φλογερό αντικατοχικό κήρυγμα, συλλαμβάνεται και οδηγείται στις φυλακές της Αγιάς Χανίων. Νωρίτερα, το 1940 και ενώ ακόμη σπούδαζε, είχε προκαλέσει αίσθηση η κίνησή του να αρνηθεί υποτροφία που κέρδισε σε γερμανικό θεολογικό Πανεπιστήμιο. Το έκανε σε ένδειξη αντίστασης στον ελληνοϊταλικό πόλεμο που είχε ήδη κηρυχθεί και κρίνοντας πως οφείλει να μείνει στα Χανιά και να συνδράμει τον δοκιμαζόμενο λαό.
Μετά την απελευθέρωση, το 1946 χειροτονήθηκε διάκονος ενώ τελικά έλαβε υποτροφία από το Πανεπιστήμιο της Λιλ στο Παρίσι, όπου διενήργησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Πρακτική Θεολογία. Μετά την επιστροφή του, διδάσκει στην Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης και το 1957 εκλέγεται επίσκοπος Κισσάμου και Σελίνου.
Από τη θέση του επισκόπου πρωτοστατεί στην ίδρυση εταιρειών λαϊκής βάσης στα Χανιά, που έδωσαν δουλειά σε εκατοντάδες ανθρώπους συμβάλλοντας στην οικονομική πρόοδο του τόπου αλλά και στην αναδιοργάνωση της παραγωγικής βάσης του νησιού. Καθοριστική ήταν η συμβολή του στην ίδρυση της ΑΝΕΚ (Ανεξάρτητη Ναυτιλιακή Εταιρεία Κρήτης), της πρώτης ναυτιλιακής εταιρείας λαϊκής βάσης στην Ελλάδα, που εκτός από δουλειά στους ντόπιους έδωσε αναπτυξιακό αέρα σε όλη την Κρήτη συνδέοντάς την τακτικά και αξιόπιστα με την ηπειρωτική Ελλάδα.
Κοινωνική δράση
Εκτός από την ΑΝΕΚ ατελείωτος είναι ο κατάλογος κοινωνικών δομών και φορέων που ίδρυσε στην περιοχή του. Δικά του έργα είναι τα μαθητικά οικοτροφεία σε Καστέλι, Κάντανο, Παλαιόχωρα, Κολυμπάρι και Βουκολιές, οι τεχνικές Σχολές Καστελίου, (σημερινό ΕΠΑΛ – ΕΠΑΣ Κισσάμου), η Οικοκυρική Σχολή, το Αννουσάκειο Γηροκομείο – Θεραπευτήριο και η Σχολή Κωφαλάλων στο Καστέλι, το Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης, η σχολή Αγγειοπλαστικής, οι σχολές Βυζαντινής Μουσικής και ορθόδοξης Αγιογραφίας, το Φυσικό-Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ομαλού, η Σχολή Ξυλογλυπτικής, το τυροκομείο Σκάφης Σελίνου, το Κέντρο Τεχνικής Εκπαίδευσης Ταυρωνίτη καθώς και αρκετά Πνευματικά Κέντρα στην επαρχία του.
Η δράση του Ειρηναίου μπήκε από πολύ νωρίς και στο στόχαστρο της χούντας των συνταγματαρχών. Τα φλογερά του κηρύγματα για τη δημοκρατία και την ειρήνη στον τόπο ενόχλησαν αρκετές φορές και σύμφωνα με μαρτυρίες στα Χανιά είχε ήδη φτάσει η εντολή «αυτός ο παπάς να φύγει από την Κρήτη». Ετσι, το 1972, ήρθε η «αναπάντεχη» εκλογή του στη θέση του Μητροπολίτη Γερμανίας με απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο λαός των Χανίων κατέκλυσε το λιμάνι της Σούδας αποχαιρετώντας με κλάματα τότε τον ιεράρχη του.
Ωστόσο και στη Γερμανία ο Ειρηναίος επιτέλεσε σπουδαίο έργο. Αποτέλεσε πνευματικό φάρο για τους Ελληνες μετανάστες εκεί. Εγκαταστάθηκε στη Βόνη και διπλασίασε τις ενορίες της Μητρόπολης Γερμανίας πετυχαίνοντας και τη μισθοδοσία και ασφάλιση του κλήρου από το γερμανικό δημόσιο. Οργάνωσε και εκεί τους Ελληνες μετανάστες δημιουργώντας συλλόγους αλλά ίδρυσε και εκεί εταιρείες λαϊκής βάσης για την αξιοποίηση των εσόδων των μεταναστών. Παροιμιώδη έμειναν τα κηρύγματά του προς τους Ελληνες ομογενείς μέσω του γερμανικού ραδιοφώνου κάθε Σάββατο, στα οποία συχνά έκανε αναφορές στην ανάγκη αποκατάστασης της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.
Ο Ειρηναίος εγκατέλειψε τη Γερμανία το 1981, σε ηλικία 70 ετών, επιστρέφοντας στην πατρίδα του τα Χανιά και συνεχίζοντας την αρχιερατεία του και το κοινωνικό του έργο στην περιοχή για ακόμα 24 χρόνια. Πλούσιο είναι το συγγραφικό του έργο με περίπου 25 τίτλους θεολογικού και κοινωνικού περιεχομένου, ενώ μεταξύ των βραβεύσεων που απέσπασε ξεχωρίζουν αυτή της Ακαδημίας Αθηνών αλλά και το ανώτατο παράσημο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.
Παράδειγμα μέχρι τέλους
Το 2005, στα 94 του πλέον, υπέβαλε την παραίτησή του αρνούμενος την ισοβιότητα της θέσης του και δείχνοντας και με αυτόν τον τρόπο πως το αξίωμα πρέπει να συνοδεύεται με τη δυνατότητα φυσικής παρουσίας και προσφοράς. Εζησε ακόμα 8 χρόνια κοντά στους οικείους του παρακολουθώντας ωστόσο με λύπη την αύξηση των φασιστικών κρουσμάτων στην πατρίδα του τα Χανιά, την τελευταία περίοδο.
Στην προσωπικότητα και στο έργο του Ειρηναίου αναφέρθηκαν με ανακοινώσεις τους οι εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου της χώρας, μετά την είδηση του θανάτου του στις 30 Απριλίου. Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έκανε λόγο για μια μεγάλη μορφή της Ορθοδοξίας, που υπηρέτησε με ανιδιοτέλεια την Κρήτη και ταυτίστηκε με το ποίμνιό του».
Ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για έναν «ακούραστο εργάτη και σύντροφο των αδυνάτων» τονίζοντας πως «η αντιδικτατορική του δράση, η προσφορά του στη δημιουργία εταιρειών λαϊκής βάσης, το σπουδαίο κοινωνικό του έργο, θα είναι παράδειγμα για όλους στις δύσκολες μέρες που διανύουμε». Σε ανάλογο κλίμα ήταν και οι δηλώσεις του Ευάγγελου Βενιζέλου και του Φώτη Κουβέλη.
