Συνεχίζεται επί δεκαοκτώ μήνες η ύφεση. Η ΕΚΤ ρίχνει τα επιτόκια. «Αυτό δεν φτάνει» λένε οι περισσότεροι οικονομολόγοι

→«Θεωρώ ντροπή (…) όταν η υπερχρεωμένη Γερμανία αναγκάζει άλλες χώρες να ακολουθήσουν μια αυστηρότατη πολιτική λιτότητας… Είναι περικοπές μέχρι τελικής πτώσης σε χώρες όπως η Ελλάδα που δεν θα μπορέσουν ποτέ πια να ξανασταθούν στα πόδια τους»

Γκίντερ Γκρας, Γερμανός συγγραφέας

Του Μπάμπη Μιχάλη

Η ΕΚΤ μειώνει -όπως όλα δείχνουν- σήμερα τα επιτόκιά της στο χαμηλότερο επίπεδο της ιστορίας της, ελάχιστοι όμως πιστεύουν ότι αυτή η μείωση θα καταφέρει από μόνη της να βγάλει την ευρωπαϊκή οικονομία από τη 18μηνη τροχιά της ύφεσης.

Τα σύννεφα που μαζεύονται άλλωστε πάνω από την οικονομία της ευρωζώνης είναι πια πάρα πολλά: η ανεργία στις 17 χώρες χτύπησε νέο ρεκόρ τον Μάρτιο στο 12,1%, ο πληθωρισμός βούτηξε κάθετα τον Απρίλιο στο 1,2% από 1,7% τον Μάρτιο, ενώ η εξασθένηση της οικονομικής δραστηριότητας περνά πλέον από τον αδύναμο κρίκο -τις υπερχρεωμένες χώρες του Νότου- και στον ισχυρό Βορρά.

Το «φάντασμα» της Ιαπωνίας

Είναι προφανές ότι αν δεν θέλει να βουλιάξει στο τέλμα του αποπληθωρισμού και της παρατεταμένης βαθιάς ύφεσης, αν δεν θέλει να γίνει η επόμενη Ιαπωνία, η ευρωζώνη πρέπει να δράσει τώρα.

Ετσι, οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα δράσει σήμερα στην Μπρατισλάβα -όπου συνεδριάζει το διοικητικό της συμβούλιο- προχωρώντας στην πρώτη μείωση των επιτοκίων της από το περασμένο καλοκαίρι, περικόπτοντάς τα κατά 0,25%, στο 0,50%.

Θεωρείται άλλωστε απίθανο να υπάρξει ένσταση για απειλή στη σταθερότητα των τιμών -από τη γερμανική πλευρά- μετά την προσγείωση του πληθωρισμού στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών τον Απρίλιο, πολύ μακριά δηλαδή από το ανώτατο όριο-στόχο της ΕΚΤ (2%).

Ωστόσο, ελάχιστοι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι αυτή η μείωση των επιτοκίων θα καταφέρει να αποτρέψει τη συρρίκνωση της οικονομίας για ακόμη ένα τρίμηνο. Θεωρείται ελάχιστη για την αναθέρμανση της ζήτησης, για τη βελτίωση των πιστώσεων στην πραγματική οικονομία -ιδίως της περιφέρειας-, για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αρκετοί αναλυτές τονίζουν ότι η μείωση των επιτοκίων θα πρέπει να συνοδευτεί και από αντισυμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής, ανάλογα με αυτά που ακολουθούν εδώ και καιρό η αμερικανική Fed, η Τράπεζα της Αγγλίας και η Τράπεζα της Ιαπωνίας προκειμένου να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη στις χώρες τους.

Κυρίως όμως, θα χρειαστεί να χαλαρώσει το ζωνάρι της αυστηρής δημοσιονομικής προσαρμογής που πνίγει εδώ και 3 χρόνια οικονομίες και λαούς. Ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίκο -που φιλοξενεί τη σημερινή σύνοδο της ΕΚΤ- έκανε έκκληση χθες προκειμένου να δοθεί ένα τέλος σε αυτές τις «εντελώς αντιπαραγωγικές πολιτικές» λιτότητας. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Πάτρικ Ιτσερ, αναπληρωτής γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων υποστήριξε ότι η «Ε.Ε. χρειάζεται αλλαγή πολιτικής απαραιτήτως».

Προειδοποίηση

Ο Βέλγος συνδικαλιστής προειδοποίησε ότι ο δρόμος της ευρωπαϊκής ύφεσης είναι ακόμη μακρύς, ενώ καυτηρίασε τη στάση της Γερμανίας. «Η εικόνα δεν είναι ενιαία… η Γερμανία πάει καλά… επειδή εξάγει στους γείτονές της… επειδή βρήκε πελάτες και καταναλωτές στις γειτονικές της χώρες. Αν ο καθένας πορευόταν όμως όπως η Γερμανία, αν ο καθένας συμπίεζε προς τα κάτω τους μισθούς, τότε η ζήτηση στο σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς θα είχε πνιγεί», τόνισε.

Ακόμη πιο σκληρή προς το Βερολίνο ήταν όμως η κριτική του βραβευμένου με Νόμπελ Λογοτεχνίας Γερμανού συγγραφέα Γκίντερ Γκρας: «Θεωρώ ντροπή (…) όταν η υπερχρεωμένη Γερμανία αναγκάζει άλλες χώρες να ακολουθήσουν μια αυστηρότατη πολιτική λιτότητας… Είναι περικοπές μέχρι τελικής πτώσης σε χώρες όπως η Ελλάδα που δεν θα μπορέσουν ποτέ πια να ξανασταθούν στα πόδια τους» τόνισε.

Ο Γκρας είπε ακόμη ότι η διαφθορά βασιλεύει στη χώρα, ενώ χαρακτήρισε τη στάση της Ανγκελα Μέρκελ υπεροπτική.

«Μας δημιουργεί εχθρούς», είπε συμπληρώνοντας ότι μια έξυπνη πολιτική, «όπως εκείνη που αναγκάστηκε να ασκήσει σε πολύ πιο δύσκολους καιρούς ο Βίλι Μπραντ, θα μπορούσε να αποτρέψει αυτήν την εξέλιξη».