Των Ελλης Πάνου, Βίκυς Καπετανοπούλου
Η πιο ακριβή προεκλογική εκστρατεία στην ιστορία των ΗΠΑ φτάνει αύριο στο τέλος της και τα μάτια όλων είναι στραμμένα στις αμφίρροπες Πολιτείες, που θα κρίνουν το εκλογικό αποτέλεσμα.
Μπαράκ Ομπάμα και Μιτ Ρόμνεϊ, σαν παίκτες σε μια φρενήρη παρτίδα σκάκι, κάνουν τις τελευταίες, στρατηγικές τους κινήσεις και εμφανίσεις για να κερδίσουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους έντεκα Πολιτειών, οι οποίες -καθόλου τυχαία- αποκαλούνται εκλογικά «πεδία μάχης».
Από τους τουλάχιστον 270 εκλέκτορες που θα πρέπει να συγκεντρώσει ο ένας από τους δύο προεδρικούς υποψηφίους για να νικήσει, οι 146 μοιράζονται μεταξύ Κολοράντο, Φλόριντα, Αϊοβα, Νιου Χάμσαϊρ, Νεβάδα, Βιρτζίνια, Ουισκόνσιν, Πενσιλβάνια, Β. Καρολίνα και Μίσιγκαν.
«Σημείο μηδέν» των εκλογών θεωρείται, όμως, το Οχάιο, όπου οι δύο προεδρικοί υποψήφιοι έχουν εμπλακεί σε έναν πόλεμο χαρακωμάτων.
Εκεί συναντώνται οι δύο αντικρουόμενοι «κόσμοι» των Ηνωμένων Πολιτειών: παρακμάζουσες βιομηχανικές πόλεις δίπλα σε μικρές κωμοπόλεις και αγροτικές εκτάσεις. Η οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα ο μέσος Αμερικανός πολίτης, αντικατοπτρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη μεσοδυτική αυτή Πολιτεία.
Το Οχάιο έχει ψηφίσει υπέρ του νικητή υποψηφίου σε κάθε εκλογική αναμέτρηση από το 1944. Μοναδική εξαίρεση οι προεδρικές εκλογές του 1960, κατά τις οποίες επικράτησε ο Ρίτσαρντ Νίξον έναντι του Τζον Κένεντι. Οποιος κερδίσει αύριο τους 18 εκλέκτορες του Οχάιο, μπορεί να κερδίσει τον Λευκό Οίκο.
Εάν ο Μπαράκ Ομπάμα επικρατήσει εκεί και σε αυτές τις εκλογές, θα οφείλεται κυρίως σε έναν παράγοντα: την απόφασή του να σώσει την αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία.
Μπορεί η General Motors, η Ford και η Chrysler να έχουν την έδρα τους στο γειτονικό Μίσιγκαν, αλλά στο Οχάιο βρίσκονται οι μεγάλες εταιρείες κατασκευής ανταλλακτικών, που απασχολούν τουλάχιστον 150 χιλιάδες εργαζομένους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ένας στους οχτώ κατοίκους απασχολείται στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Το στρατόπεδο Ομπάμα στην ουσία δεν έκλεισε ποτέ τα γραφεία του εκεί, υπάρχουν περισσότερα από εκατό εκλογικά κέντρα των Δημοκρατικών σε όλη την Πολιτεία κι ένα τεράστιο δίκτυο εθελοντών «οργώνει» τις γειτονιές, από σπίτι σε σπίτι, προσπαθώντας να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους.
Για τους Ρεπουμπλικανούς, το Οχάιο έχει διπλή σημασία: αφ' ενός, κανένας Ρεπουμπλικανός δεν έχει γίνει πρόεδρος χωρίς να κερδίσει αυτή την Πολιτεία και αφ' ετέρου, όλα τα σενάρια που έχουν καταστρώσει οι σύμβουλοι του Ρόμνεϊ για την κατάκτηση του Λευκού Οίκου περιλαμβάνουν νίκη στο Οχάιο.
Βαρύνουσα σημασία στην τελική επιλογή των ψηφοφόρων θα έχουν τα θέματα της οικονομίας. Μέσα σε τρία χρόνια, ο δείκτης ανεργίας στο Οχάιο έχει πέσει από διψήφια νούμερα στο 7%, κάτω από το εθνικό ποσοστό 7,9%, ενώ πάνω από το 20% των νέων θέσεων εργασίας, που δημιουργήθηκαν στην Πολιτεία, ήταν στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η ύφεση της οικονομίας έχει πλήξει με σφοδρότητα άλλους τομείς της βιομηχανίας.
Το 1990 υπήρχαν 1,1 εκατ. θέσεις εργασίας στα εργοστάσια του Οχάιο. Παρά την πρόσφατη ανάκαμψη, σήμερα έχουν πέσει στις 657 χιλιάδες.
Οι μειώσεις στις αποδοχές είναι ακόμη πιο ανησυχητικές. Πριν από μία δεκαετία, το μέσο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα στη μεσοδυτική Πολιτεία ήταν σχεδόν ίσο με το εθνικό, δηλαδή περίπου 53.000 δολάρια.
Σύμφωνα με φετινά στοιχεία, έχει μειωθεί στα 44.650 δολ., όταν ο εθνικός μέσος όρος έχει πέσει στα 50.000 δολ. και με τον διεθνή ανταγωνισμό να πιέζει ακόμη περισσότερο προς τα κάτω τις αποδοχές ιδιαίτερα για το νέο εργατικό δυναμικό, που λαμβάνει -κατά μέσον όρο- 30.000 δολ. τον χρόνο.
Οι δύο προεδρικοί υποψήφιοι περιόδευαν στο Οχάιο σχεδόν μέχρι την τελευταία ώρα πριν ανοίξουν οι κάλπες, με στόχο όχι τόσο τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους αλλά την κινητοποίηση της εκλογικής βάσης, σε μια Πολιτεία που είναι μωσαϊκό διαφορετικών κοινωνιών.
Στα Απαλάχια Ορη, για παράδειγμα, κατά μήκος του ποταμού Οχάιο, είναι βαριά η κληρονομιά που έχουν αφήσει τα κλειστά πλέον ανθρακωρυχεία και τα εγκαταλελειμμένα εργοστάσια. Σχεδόν ένας στους πέντε κατοίκους ζει σε καθεστώς φτώχειας, με το ποσοστό της ανεργίας εκεί να φτάνει το 10%.
Ο Μιτ Ρόμνεϊ έχει στις επαρχίες αυτές καθαρό προβάδισμα, ωστόσο το στρατόπεδο Ομπάμα έχει εντείνει τις προσπάθειές του να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα, εκτιμώντας ότι οι ψήφοι από τις αραιοκατοικημένες αυτές περιφέρειες είναι κρίσιμες.
Είναι η μεγαλύτερη από τις αμφίρροπες «κομητείες» (επαρχίες) του Οχάιο, που βοήθησε το 2008 τον Ομπάμα να κερδίσει την Πολιτεία με πέντε ποσοστιαίες μονάδες διαφορά από τον Τζον Μακέιν. Στη νίκη του τότε συνέβαλε η αυξημένη προσέλευση Αφροαμερικανών ψηφοφόρων.
Φέτος, όμως, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο ενθουσιασμός αυτός έχει καταλαγιάσει, κυρίως μεταξύ της μειονοτικής ψήφου. Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι όποιος κερδίσει το Χάμιλτον, θα κερδίσει την Πολιτεία κι επομένως τις εκλογές.
