ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Η θεσσαλονικιώτικη ορχήστρα δωματίου «Contra Tempo» και ο Σερραίος πιανίστας Νίκος Κυριόσογλου
Του Γιάννη Σβώλου
Μεταξύ 12/3 και 25/4/2013, ο αρχιμουσικός Βύρων Φιδετζής διοργάνωσε για ένατη συνεχή χρονιά κύκλο «Ελληνικών Μουσικών Γιορτών». Η θεματική εστίασε κυρίως στο τραγούδι, ωστόσο η διοργάνωση πρότεινε επίσης ενδιαφέρουσες βραδιές συμφωνικής μουσικής και μουσικής δωματίου.
Παρακολουθήσαμε τη συναυλία της θεσσαλονικιώτικης ορχήστρας δωματίου «Contra Tempo» υπό τον Βλαδίμηρο Συμεωνίδη αποκομίζοντας πολύ καλές εντυπώσεις. Η περίπτωσή του ακμαίου Μακεδόνα αρχιμουσικού συνιστά πλήρη αντιστροφή της γνωστής ευαγγελικής ρήσης «Λίθον, ον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες, ούτος εγενήθη εις κεφαλήν γωνίας»: ύστερα από μια κατά τεκμήριο εξαιρετικά επιτυχή, πενταετή θητεία στην Ορχήστρα της ΕΡΤ (2006-2011), οι υπεύθυνοι του ΥΠΠΟ τον αξιολόγησαν ως κατάλληλο για… αποστρατεία. Επιπλέον, δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα το γεγονός ότι αυτό συνέβη ειδικά σε κομβική φάση «αλλαγής φρουράς», ενώ επικεφαλής των βασικών κρατικών μουσικών συνόλων -πλην ενός!- ετίθεντο καταφανώς νέοι άνθρωποι…
Στην προκείμενη συναυλία γνωρίσαμε τον Συμεωνίδη και ως ικανό μεταγραφέα συμφωνικών συνθέσεων για ορχήστρα δωματίου, ο οποίος διαθέτει τη μουσική ευαισθησία και αντίληψη να αποδίδει έντεχνα εντυπώσεις, συρρικνώνοντας μεγάλες συμφωνικές ενορχηστρώσεις δίχως απώλειες χαρακτήρα ή μουσικοαισθητικές εκπτώσεις. Παράγοντας ρεπερτόριο για το σύνολο που ίδρυσε ο ίδιος προ έτους, ετοίμασε μέρος από τα «Μαγιοβότανα» του Καλομοίρη και τη «Δωδεκανησιακή Σουίτα αρ. 1» του Κωνσταντινίδη, αμφότερα των οποίων διηύθυνε με ακρίβεια και άριστη αίσθηση των διαθέσεων της μουσικής˙ στα πρώτα ταίριαξαν ιδανικά τα φωνητικά μεγέθη και οι ποιότητες έκφρασης της μεσοφώνου Θεοδώρας Μπάκα.
Το πρόγραμμα περιλάμβανε επίσης τρία σύγχρονα έργα. Μέρη ακολουθιών από ομώνυμες συνθέσεις, η «Πολυχρωμία ΙΙΙ» (2002) του Δημήτρη Μαρωνίδη και η «Απολογία ΙΙ» (1988) του Χρήστου Σαμαρά κινήθηκαν στο πεδίο ενός ελεύθερου διαλόγου με τον ιστορικό μοντερνισμό, όπου οι αναμνήσεις τονικότητας και το ηδονικό παιχνίδι των ηχοχρωμάτων δεν συνιστούν ανάθεμα και, επιπλέον, υπάρχει χώρος για «ρομαντικό» συναίσθημα. Αμφότερες δόθηκαν με κλινική καθαρότητα και προσήλωση. Την αντίθετη τάση, αυτή της ανενδοίαστης υποστροφής στην παράδοση, αντιπροσώπευσε το νεοφολκλορικό, ραψωδικής διάθεσης «Κοντσέρτο για κλαρινέτο μπάσο» του Δημήτρη Τερζάκη. Παιγμένο με άνεση και συγκέντρωση από τον Ιγκορ Εφίμοβ, ήχησε σαν επικαιροποιημένος Καλομοίρης ή Πετρίδης.
Ενας πιανίστας που θέλουμε να ξανακούσουμε
Η αύξουσα παρουσία νέων ανδρών πιανιστών δείχνει ότι στην Ελλάδα του 21ου αιώνα το πιάνο πιθανότατα θα είναι γένους αρσενικού. Καλό ή κακό; Σίγουρα, όχι δίχως καλλιτεχνική σημασία ούτε άνευ κοινωνικοπολιτιστικών συνδηλώσεων. Στον κύκλο υπό τον (λογο)παιγνιώδη τίτλο «Το piano στα forte του», που επιμελείται ο πιανίστας Στέφανος Νάσος, παίζουν φέτος στον «Παρνασσό» πέντε νέοι Ελληνες πιανίστες, τρεις άνδρες και δύο γυναίκες (8/12/2012 – 25/5/2013).
Στις 20/4/2013, ο Σερραίος Νίκος Κυριόσογλου παρουσίασε ένα πρόγραμμα ευρέος φάσματος, αφήνοντας άριστες εντυπώσεις για τη γεμάτη αυτοπεποίθηση τεχνική του επάρκεια, καθώς επίσης για το αβίαστο και την πληρότητα της ανταπόκρισής του στις υφολογικές προδιαγραφές κάθε εποχής και συνθέτη. Η βραδιά ξεκίνησε με τρία κομμάτια του Ραμό για πληκτροφόρο, αντιπροσωπευτικά του γαλλικού μπαρόκ, τα οποία δόθηκαν σε σύγχρονο όργανο πειστικά, με κομψότητα και λεπτό πνεύμα. Ακολούθησαν δύο ψυχολογικά φορτισμένες συνθέσεις καλειδοσκοπικού ηχοχρωματικού πλούτου και ειδικών απαιτήσεων φραστικής: ο ατμόσφαιρας θρίλερ «Γκασπάρ της νύχτας» του Ραβέλ και η σκοτεινή «Σονάτα αρ. 5» του Σκριάμπιν.
Αμφότερες παίχτηκαν με ευρύτατη, σοφά αξιοποιούμενη παλέτα διακυμάνσεων σε δυναμικές, εντάσεις και ταχύτητες, όπως επίσης με αδιάλειπτη φροντίδα στη συνοχή και έλλογη άρθρωση του μουσικού ειρμού. Το ρεσιτάλ ολοκληρώθηκε με τις συμφωνικών εντυπώσεων «Etudes-Tableaux», έργο 33, του Ραχμάνινοφ. Εδώ κυριάρχησαν διαφορετικά πιανιστικά και ερμηνευτικά μεγέθη: πιο μεγάλος, μεστός, χυμώδης ήχος, πιο ρευστή φραστική, πιο γενναιόδωρη εκφραστική ρητορεία, αφηγηματικός ειρμός. Ενα χορταστικό ρεσιτάλ από έναν πιανίστα που θέλουμε να ξανακούσουμε.
