ΘΕΜΑ Art

Το ΚΑΣ σώζει μοναδικό βυζαντινό μνημείο της Αρκαδίας

Ιδρύθηκε το 1295, υπήρξε σημαντική στρατιωτική βάση και πριν καταληφθεί το 1460 από τους Οθωμανούς είχε εκατοντάδες εκκλησίες

Tης Βάσως Τζεβελέκου

Η καστροπολιτεία του Μουχλίου στην Αρκαδία υπήρξε για περισσότερο από 160 χρόνια από τις σημαντικότερες μετά του Μυστρά και της Μονεμβασιάς. Εγκαταλειμμένο κι απροστάτευτο, κηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος μαζί με ολόκληρη την περιοχή, με ομόφωνη απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.

«Στο Μουχλί, επειδή εγκαταλείφθηκε αμέσως μετά την οθωμανική κατάκτηση, υπάρχουν μόνο βυζαντινά κατάλοιπα, γεγονός που το καθιστά πολύτιμο και μοναδικό μνημείο», δήλωσε ο Δημήτρης Αθανασούλης, μέλος του Συμβουλίου, προϊστάμενος της 25ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στην αρμοδιότητα της οποίας ανήκει ο νομός Αρκαδίας.

Τέσσερα χιλιόμετρα μετά τον Αχλαδόκαμπο, στα όρια Αρκαδίας και Αργολίδας, υπάρχουν επάνω σ' έναν εντυπωσιακό λόφο τα ερείπια της καστροπολιτείας του Μουχλίου. Ιδρύθηκε το 1295 από τον στρατηγό Ανδρόνικο Ασάν, συγγενή των Παλαιολόγων, και αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα φρούρια της Πελοποννήσου. Σημαντικό πολιτισμικό κέντρο και στρατιωτική βάση του βυζαντινού στρατού, ήλεγχε τους μεσαιωνικούς δρόμους της περιοχής. Κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς το 1460 και σύμφωνα με τις ιστορικές αναφορές, το 1469 ήταν πλέον μια κατεστραμμένη πολιτεία.

Την εποχή της άνθησής του είχε εκατοντάδες εκκλησίες – μία για κάθε ημέρα του χρόνου, σύμφωνα με την παράδοση. Διασώζονται σε καλή κατάσταση η Παναγία η Μουχλιώτισσσα, η μητρόπολη. Ο ναός μαζί μ' έναν ψηλό πύργο είναι από τα πιο καλοδιατηρημένα μνημεία του τόπου.

Τον τελευταίο καιρό ολιγομελή συνεργεία εργατών και αρχαιολόγων βρέθηκαν στην παραμελημένη περιοχή για μικρής κλίμακας έργα καθαρισμού και ανοίγματος προσβάσεων. Προς τα βόρεια –εντός των ορίων του νέου αρχαιολογικού χώρου- βρίσκεται και το μέρος όπου κάποτε υπήρχε το Ιερό της Αρτέμιδος Αγροτέρας, από το οποίο οι μοναδικές ενδείξεις για την ύπαρξή του είναι τα ευρήματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Τεγέας.

Στη συνεδρίαση της Τρίτης το ΚΑΣ ενέκρινε και ειδική μελέτη για την ήπια αξιοποίηση της περιοχής των Λιμνών Ζερέλια, στον Αλμυρό Μαγνησίας. Κυκλικές, σε απόσταση 250 μέτρων μεταξύ τους και σε υψόμετρο 130 μ. από τη θάλασσα, είναι οι δίδυμοι κρατήρες που δημιουργήθηκαν από σύγκρουση μετεωρίτη με τη Γη. Αποτελούν μοναδικό φαινόμενο για την Ελλάδα κι ένα από τα λίγα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η περιοχή παρουσιάζει, επίσης, οικολογικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Εκεί υπάρχει το μοναδικό στα Βαλκάνια πεδινό αυτοφυές δρυοδάσος «Κουρί», που έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000. Στα ανατολικά των λιμνών βρίσκεται ο κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος Μαγούλα Ζερέλια, με προϊστορικό οικισμό. Η μελέτη που εγκρίθηκε προτείνει την ήπια αξιοποίηση της περιοχής με διαμόρφωση χώρου εισόδου, δημιουργία παρατηρητηρίων πουλιών, μονοπάτια κ.ά. Παράλληλα θα κατασκευαστεί ένα κέντρο περιβαλλοντικής ενημέρωσης, που θα περιλαμβάνει κι ένα ξύλινο θέατρο για προβολές, εκθέσεις και άλλες δράσεις.