ΕΠΙ ΠΛΕΟΝ

Μου φαίνεται σαν ψέματα που κάποτε σ΄αυτή τη χώρα το φεμινιστικό κίνημα, με όλα του τα χρώματα και τις συνιστώσες, από θεσμικές μέχρι εξωκοινοβουλευτικές, ανθούσε και έδινε τον τόνο. Στρέιτ και λεσβίες χέρι χέρι.

Και ας πιστεύουν πολλές (τι κρίμα) ότι ακόμα και οι μικρές, αλλά ουσιαστικές, αλλαγές στη ζωή μας (το επώνυμά μας που κρατάμε, τα παιδιά μας που δεν έχουν πια «πατέρα-αφέντη», οι εκτρώσεις που κάνουμε χωρίς να κρυβόμαστε) έγιναν από Θεού. Στους δρόμους βγήκαμε. Κάναμε προτάσεις και επιτροπές. Πιέσαμε.

Πρώτη μέσα σε όλες μας η Ελένη Παμπούκη. Αγέρωχη και αυστηρή όταν έπρεπε. Τρυφερή και μητρική όταν την είχαμε ανάγκη οι νεότερες. Μαχητική συνέχεια. Σοφή πάντα. Εφυγε χθες από τη ζωή σε ηλικία 79 χρόνων και πλημμύρισε ξαφνικά για μένα η Αθήνα συνθήματα, τραγούδια, φωνές και αναμμένα κεριά. Από γυναικεία στόματα. Σε γυναικεία χέρια.

Η Ελένη είχε ανοίξει το 1975 μαζί με τη Μιμή Βότση το πρώτο βιβλιοπωλείο για γυναίκες στην ανηφοριά της Σίνα, λίγο πριν από τη Σκουφά. «Το βιβλίο-Το παιδί» το λέγανε και αργότερα «Σελάνα». Εκλεισε το 1993. Το γυναικείο κίνημα είχε πια γυρίσει σπίτι. Πρόλαβε όμως να γίνει ο φεμινιστικός μας ναός, το στέκι, το στρατηγείο μας, η βιβλιοθήκη μας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι αυτή η σπουδαία γυναίκα κατάφερε να συγκεντρώσει ένα τεράστιο αρχείο, όλη την ιστορία του ελληνικού γυναικείου κινήματος (ντοκουμέντα, φακέλους συνεδρίων, αφίσες, βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, φυλλάδια κ.λπ.) και τα δώρισε πέρσι στη Βιβλιοθήκη Θεμάτων Ισότητας και Φύλου. Τα παρέλαβε η τότε γενική γραμματέας Ισότητας, Μαρία Στρατηγάκη. Αυτή γνώριζε την αξία τους.

Ανάμεσα στους θησαυρούς της Ελένης και μια κασέτα με τραγούδια και συνθήματα ηχογραφημένη από τη διαδήλωση στα Προπύλαια, στις 8 Μαρτίου του 1980, με αίτημα την αλλαγή του Οικογενειακού Δικαίου. Θα προσπαθήσω, έτσι που ψηφιοποιήθηκε, να την ξανακούσω (http://www.isotita.gr). Βάζω για σήμερα μια φωτογραφία (της Αθηνάς Λεκάκου νομίζω ότι είναι) από κάποια άλλη ίσως διαδήλωση. Δεν βλέπω τις ομπρέλες που κρατούσαμε τότε. Δεν πειράζει. Στέλνω στην Ελένη μια αγκαλιά και συνεχίζω. Ιδια και χειρότερη φεμινίστρια από τότε.

Βένα Γεωργακοπούλου

*Κηδεύεται αύριο στην Ακράτα