Του Γιώργου Τσιάρα

Σε άγρια σύγκρουση και αδελφοκτόνες οδομαχίες, με εκατέρωθεν πετροπόλεμο και ρίψη κοκτέιλ μολότοφ μεταξύ δεκάδων χιλιάδων ισλαμιστών υποστηρικτών του προεδρου Μόρσι και των «κοσμικών» αντιπάλων τους, εξελίχθηκαν νομοτελειακά σχεδόν οι αντίπαλες συγκεντρώσεις έξω από το προεδρικό μέγαρο στο κέντρο του Καΐρου – φέρνοντας το πολύπαθο αιγυπτιακό έθνος ένα βήμα πιο κοντά στην εμφύλια σύρραξη.

Οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται όσον αφορά την υπαιτιότητα των συγκρούσεων. Σύμφωνα με την αντιπολίτευση, οι οδομαχίες ξέσπασαν όταν η Μουσουλμανική Αδελφότητα, το ισλαμικό κίνημα στο οποίο ανήκει ο Μόρσι, ζήτησε από τους οπαδούς της να πάνε στο προεδρικό μέγαρο για να προστατεύσουν τον Αιγύπτιο πρόεδρο από τους αντιπάλους του.

Οι ισλαμιστές προσπάθησαν να διαλύσουν μερικά από τα αντίσκηνα που είχαν στήσει τις προηγούμενες μέρες οι αντιπολιτευόμενοι, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει γενικευμένη σύρραξη με πέτρες, ξύλα και βόμβες μολότοφ, ενώ σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες ακούστηκαν και πολλοί πυροβολισμοί.

Η αστυνομία επενέβη κάνοντας μαζική χρήση δακρυγόνων και προσπαθώντας να δημιουργήσει μια ουδέτερη «νεκρή ζώνη» ανάμεσα στις δύο παρατάξεις: κύκλοι της αντιπολίτευσης καταγγέλλουν πως τουλάχιστον δύο μέλη της σκοτώθηκαν, ενώ ο συντονιστής της συμμαχίας των αντιπολιτευόμενων δυνάμεων, Μοχάμεντ Ελ-Μπαραντέι, δήλωσε πως «θεωρούμε τον πρόεδρο Μόρσι και την κυβέρνησή του απόλυτα υπεύθυνους για τη βία που λαμβάνει χώρα σήμερα στην Αίγυπτο».

Υποστηρικτές του προέδρου μιλούν αντιθέτως στα διεθνή ΜΜΕ για πολιτική συνωμοσία κατά νόμιμα εκλεγμένου προέδρου και ουσιαστικά για απόπειρα πραξικοπήματος από την αντιπολίτευση, κατηγορώντας τον Ελ-Μπαραντέι και άλλες προσωπικότητες ότι υποκινούν τους «αλήτες» και «τρομοκράτες» που προσπαθούν να «καταστρέψουν τη χώρα».

Παρά ταύτα, η αντιπολίτευση έχει δηλώσει την πρόθεσή της να να συμμετάσχει σε διάλογο για την επίλυση της κρίσης.

Ο Ελ-Μπαραντέι, η εξέχουσα προσωπικότητα της αντιπολίτευσης και αγαπημένος της Δύσης, ζήτησε με μήνυμά του στο twitter από τον Μόρσι να προστατεύσει τους συγκεντρωμένους «εάν θέλει να διατηρήσει ό,τι του έχει απομείνει από τη νομιμότητα», ενώ δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο διαλόγου, αρκεί φυσικά να καταργηθεί το διάταγμα των υπερεξουσιών και να ακυρωθεί το δημοψήφισμα., με τον Ελ-Μπαραντέι να διευκρινίζει ωστόσο πως ο κ. Μόρσι πρέπει να εμφανιστεί δημόσια και να δηλώσει πως αποδέχεται «τα θεμέλια του διαλόγου».

Νωρίτερα, τρεις σύμβουλοι του προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι παραιτήθηκαν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αυξανόμενη κοινωνική αναταραχή γύρω από το νέο Σύνταγμα, το δημοψήφισμα και το προεδρικό «διάταγμα-φαραώ» που δίνει στον Μόρσι προσωρινές υπερεξουσίες έναντι των δικαστικών αρχών.

Τα χθεσινά βίαια επεισόδια αποτέλεσαν τη νομοτελειακή, θαρρείς, συνέχεια των γεγονότων της Τρίτης, όταν χιλιάδες διαδηλωτές, ύστερα από πρόσκληση αντιπολιτευόμενων κομμάτων και φορέων, συγκεντρώθηκαν στην περιοχή κοντά στο προεδρικό μέγαρο φωνάζοντας συνθήματα όπως «Ερχάλ, ερχάλ», δηλαδή «Φύγε, φύγε», αναγκάζοντας τον Μόρσι να εγκαταλείψει το κτίριο για λόγους ασφάλειας από την πίσω πόρτα.

Ωστόσο αργότερα οι αστυνομικές δυνάμεις υποχώρησαν και επέτρεψαν στο πλήθος να πλησιάσει πιο κοντά στο κτίριο – σε μία ακόμη απόδειξη πως το «βαθύ κράτος» της Αιγύπτου ενδιαφέρεται μόνο για τη δική του επιβίωση και δεν έχει σκοπό να προστατεύσει τον νέο πρόεδρο, με τον οποίο έχει μόνο προσωρινά συμμαχήσει για να αποφύγει τα χειρότερα.

Ούτε φυσικά διαφεύγει από κανέναν πως ο στρατός παραμένει… πεισματικά στους στρατώνες του, μετά την απομάκρυνση από τον Μόρσι του αρχιστράτηγου και υπουργού Αμυνας Μοχάμεντ Χουσέιν Ταντάουι.

Τι μέλλει γενέσθαι; Τα τελευταία γεγονότα δείχνουν ότι και οι δύο πλευρές έχουν πέσει τελείως έξω στους πολιτικούς υπολογισμούς τους, τραβώντας υπερβολικά το σκοινί και υποτιμώντας τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης και την ένταση της συγκυρίας, με αποτέλεσμα η κατάσταση να έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο.

Το τζίνι της λαϊκής οργής, που έριξε πέρσι το καθεστώς Μουμπάρακ, έχει βγει και πάλι από το μπουκάλι και είναι σαφές πως το «Μέτωπο Εθνικής Σωτηρίας» που έχουν συστήσει ο Ελ-Μπαραντέι μαζί με τον νασερικό προεδρικό υποψήφιο Χαμντίν Σαμπάχι και τον Αμρ Μούσα δεν μπορεί να συμμαζέψει τον εξοργισμένο πληθυσμό, και ιδιαίτερα τα πιο προοδευτικά και μαχητικά κομμάτια της νεολαίας, που επαναστάτησαν πέρσι για ψωμί και δημοκρατία και τώρα έρχονται αντιμέτωποι με την τρομακτική γι' αυτούς πιθανότητα μιας ολικής επαναφοράς μιας σκοταδιστικής εκδοχής του Ισλάμ.

Η αδυναμία αυτή της ηγεσίας των «κοσμικών» να ελέγξουν την νέα εξέγερση είναι φανερή σε όλες τις δηλώσεις τους.

Ο Μόρσι, από τη μεριά του, δείχνει απόλυτα πεπεισμένος ότι η συμμαχία της Αδελφότητας με τους πιο φανατικούς σαλαφιστές διαθέτει αρκετά «κουκιά» για να εξασφαλίσει μια άνετη νίκη στο δημοψήφισμα της 15ης Δεκεμβρίου.

Ποιος όμως μπορεί να εγγυηθεί τίμιες, δίκαιες εκλογές μέσα σε ένα τέτοιο βίαιο περιβάλλον; Και, κυρίως, ποιος μπορεί να εξασφαλίσει ότι το «βαθύ κράτος» δεν θα βγάλει μέσα στα επόμενα 24ωρα τα τανκς στην Ταχρίρ, τώρα που οι βασικές δυνάμεις της εξέγερσης όχι μόνο διχάστηκαν, αλλά στράφηκαν η μία εναντίον της άλλης;