TA XEIΡΟΠΟΙΗΤΑ Αrt
Του Γιάννη Ξανθούλη
…Το καλοκαίρι του Ζακ Λακαριέρ, το καλοκαίρι του Μπρους Τσάτγουιν, το καλοκαίρι του Μισέλ Ντεόν και της Γιουρσενάρ και άλλων όπως του περίεργου εκείνου Πίντσον… Καλοκαίρια που εκκολάφτηκαν σε γλώσσα ελληνική από τη χειρώνακτα απούσα εδώ και λίγες μέρες Ιωάννα Χατζηνικολή. Η εκδότρια, στην κυριολεξία χειρώνακτας, πότε συνδιαλεγόμενη προσωπικά με τους συγγραφείς της, πότε μεταφράζοντας ή διορθώνοντας… Ολα διά χειρός… «Μπουμπούς» όπως την φώναζαν οι δικοί της: Εφυγε στις πρώτες μέρες του Ιουνίου με επίγνωση του δικού της καλοκαιριού. Ωραίος άνθρωπος η Ιωάννα. Σπουδαία και μοναδική. Στον αστερισμό των εκδοτών, όπου σπάνια οι επιφανείς μεταπράτες του πνεύματος (υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις) καταδέχονται να κουράσουν τους οφθαλμούς τους σε κάποιο χειρόγραφο, η Ιωάννα Χατζηνικολή πέρασε χρόνους πολλούς στην ευγενική μοναξιά του παιδέματος ενός βιβλίου. Και τι βιβλία και τι συγγραφείς… Ανήκε στη γόνιμη ελίτ των εκδοτών, γιατί πραγματικά κάθε βιβλίο της ήταν κι ένα διαμάντι. Οπως διαμάντι ήταν και η ίδια. Φιλοσοφημένη, με χιούμορ, με γνώση, πολυταξιδεμένη και ερωτική με μια απλή μεγαλοσύνη μπροστά στη ζωή. Είχα την τύχη να τη γνωρίσω από τα χρόνια που τη συντρόφευε, ο επίσης βαθιά ευγενής Ανδρέας Βαχλιώτης, φευγάτος κι αυτός. Μια δυνατή γενιά με τα εύσημα των τραυμάτων του πολέμου και την αισιοδοξία της επίγνωσης, όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο κάτι τέτοιο…
«Καλοκαίρι για μένα είναι οι Σπέτσες…» έλεγε κι εγώ ο συνειδητά τιμωρημένος στα έγκατα της ζεστής Αθήνας του κέντρου, αποφάσισα πως οι Σπέτσες, που δεν πήγα ποτέ, ήταν το κέντρο συγκέντρωσης ακριβών φαντασμάτων με ημερήσιο δυνατό φως. Εξάλλου, στο νησί γνώρισε τον Μπρους Τσάτγουιν προτού γίνει η εν Ελλάδι εκδότριά του…
Και όπως είναι φυσικό, το καλοκαίρι, ερήμην των απογνώσεών μας, προχωρεί. Στη μεν μητριά Ευρώπη ρίχνοντας βροχή με το τουλούμι, ώστε να κινδυνεύουν οι ψηφοφόροι της Μέρκελ να γίνουν νησιώτες περιτριγυρισμένοι από λασπόνερα του γαλάζιου Δούναβη, του Ελβα και λοιπών πολυτραγουδισμένων ποταμών, στην δε… μητέρα Ελλάδα ΕΜΕΙΣ σταθερά προσηλωμένοι στα παρατράγουδά μας. Λόγια, λόγια, λόγια, λόγια και εξυπνάδες να ξερνάς ανά πεντάλεπτο. Τουλάχιστον στη σχεδόν εξωτική Τουρκία περιμένουν τους από μηχανής, τρελαμένους, θεούς της «λογικής». Φυσικά μιλάμε πάντα για δυο ειδών «λογικές». Η πονηρά θεοκρατική (έστω γιαλαντζί) του κ. Ερντογάν και η άλλη των παρεπιδημούντων οι οποίοι φωνάζουν στις πλατείες, αφού ανέχθηκαν τόοοσα χρόνια τους οπισθοδρομικούς «νεωτερισμούς» του πολλά βαρύ Ταγίπ από τη Ριζούντα (καταγωγή) και αργότερα με κοινωνική εκπαίδευση στον μαχαλά του Κασίμ Πασά. Αντε να βρεθεί άκρη. Μην κοιτάτε ΕΜΑΣ που όπου κι αν απλώσουμε το βλέμμα βλέπουμε τον ίδιο κάλο με φόντο πεύκα, θάλασσα και αγοροκόριτσα με τατουάζ στα κωλομέρια…
ΕΜΕΙΣ αποτελούμε παγκόσμιο φαινόμενο, είτε εμπλεκόμενοι σε σκάνδαλα, είτε υπερασπιζόμενοι το δίκιο του Αφγανού που τον κυνηγά ο ξάδερφος του Κασιδιάρη κι άλλων τέτοιων θεμάτων. Ακόμη δεν βρήκαμε τον ιό του ρατσισμού με νομική επιχειρηματολογία, ακόμη δεν προσδιορίσαμε αν οι Σουλιώτισσες χόρεψαν τον χορό του Ζαλόγγου επί τουρκοκρατίας για να μείνουν αενάως ελεύθερες. Μήπως υπήρχε από τότε υπόνοια ότι ΕΚΕΙΝΟΣ ο χορός ήταν φιλανθρωπικός; Οπως κι αν τεθεί το επίμαχο ζήτημα, χάρηκα, ΑΝ αληθεύει, για το ότι η κυρία Ρεπούση θα γίνει επίτιμος δημότης Σουλίου γιατί, λέει, απενοχοποίησε κι όσες σουλιωτοπούλες ΔΕΝ συμμετείχαν στον χορό. Μέσα στη σύγχυση, εκτός που ήρθε η τρόικα… με τα μελισσόπουλα και με τα κλωσόπουλα, ήρθαν κι ένα σωρό επιφανείς καλλιτέχνες να μας δείξουν τι εστί «Ιπτάμενος Ολλανδός» κατά Βάγκνερ (που γεννήθηκε προ διακοσίων μόνο ετών) και ότι η «Ιλιάδα», δηλαδή ο Τρωικός πόλεμος, μπορούσε να κρατήσει το πολύ πέντε ώρες. Προϋπόθεση, να είχαν οι Αχαιοί και λοιποί συγγενείς αρχιστράτηγο τον κ. Λιβαθινό. Δυστυχώς, όμως, κράτησε δέκα χρόνια, αλλά τι να πούμε τώρα. Ο,τι έγινε… έγινε…
Σημαντικό είναι που ο κόσμος τρέχει στο θέατρο και στις φεστιβαλικές εκδηλώσεις, παρακάμπτοντας την αγωνία των κομματικών συνεδρίων για την ανάδειξη των εκπάγλου ασυναρτησίας ιδεολογιών τους. Πλην του συμπαθούς ΚΚΕ που με ξετρελαίνει η δωρική μπρεζνιεφική όψη του γενικού γραμματέα και οι χιουμοριστικές καταγγελίες κατά του καπιταλισμού και του ασύστολου ιμπεριαλισμού γαμώ την ατυχία μου. ΟΜΩΣ το καλοκαίρι που μοσχοβολά βερύκοκο και λασποβροχή Βορείου Αφρικής βρίσκεται ΕΔΩ. Δεν γνωρίζω πόσες ελληνοπούλες φαντασιώνονται τους κ.κ. Βενιζέλο και Καμμένο με μαγιό. όμως άνθρωποι βασανισμένοι είναι κι αυτοί. Αργεί να βραδιάσει, τα απογεύματα κάνουν σημειωτόν, καμιά φορά μού έρχεται κάποια φλασιά παρηγορητική σ' αυτήν την αρχαία πόλη που οι ευφάνταστοι προπροπροπρόγονοί μας της έδωσαν το όνομα της Θεάς της Σοφίας. Λίγοι συνηγορούν βέβαια, αλλά οι κουκουβάγιες που κουρνιάζουν στα κλειστά με σκουριασμένο λουκέτο μαγαζιά και νεοκλασικά, ψιθυρίζουν ανέκδοτα που αν μπορούσαμε να εξηγήσουμε τη γλώσσα των πουλιών, ίσως ίσως να ξαλαφρώναμε μια στάλα την ψυχή μας.
