Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η υπηρεσία του ΟΗΕ για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και της εγκληματικότητας (ONUDC). Η ONUDC εξέφρασε την ανησυχία της για την αύξηση των «νέων ψυχοδραστικών ουσιών» κατά σχεδόν 50% σε δυόμισι χρόνια, ενώ η παγκόσμια κατανάλωση των παραδοσιακών ναρκωτικών ουσιών παρουσιάζει σταθεροποιητική τάση.
«Οι νέες ψυχοδραστικές ουσίες είναι σήμερα αυτές που θέτουν τις προκλήσεις», προειδοποίησε η ONUDC στην παγκόσμια ετήσια έκθεσή της για τα ναρκωτικά, την οποία παρουσίασε στη Βιένη στο πλαίσιο της διεθνούς ημέρας για την καταπολέμηση των ναρκωτικών. «Πωλούνται ως 'νόμιμα φάρμακα που προκαλούν αίσθημα ευφορίας' και 'συνθετικά ναρκωτικά’, οι ουσίες αυτές αυξάνονται με πρωτοφανή ρυθμό και θέτουν μεγάλες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία», πρόσθεσε η ONUDC, που εδρεύει στη Βιένη.
Πιο επικίνδυνα από τα τα παραδοσιακά
Από τα τέλη του 2009 έως τα μέσα του 2012, ο αριθμός τους αυξήθηκε από 166 σε 251, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τον αριθμό των ουσιών που τελούν υπό διεθνή έλεγχο (234), σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
«Εν δυνάμει πολύ πιο επικίνδυνα σε σχέση με τα παραδοσιακά ναρκωτικά, τα νέα ναρκωτικά μπορούν να παρασύρουν τους νεαρής ηλικίας χρήστες, με ονόματα όπως πικάντικο, μιάου-μιάου ή ακόμη άλατα μπάνιου, κάνοντάς τους να πιστεύουν ότι παραδίδονται σε μια ευχαρίστηση σχεδόν ακίνδυνη», επισήμανε ο ΟΗΕ.
Οι βλαπτικές τους συνέπειες και ο εν δυνάμει εθισμός επί του παρόντος δεν είναι πλήρως γνωστοί, ενώ τα εγκληματικά στοιχεία επωφελούνται από την αδυναμία εφαρμογής του νόμου για να διαμορφώσουν μια πολύ κερδοφόρα αγορά, αποκαλύπτει η ONUDC.
Για να αντικρούσει «την απειλή για τη δημόσια υγεία» που παρουσιάζουν τα ναρκωτικά αυτά, ο γενικός διευθυντής της ONUDC, ο Ρώσος Γιούρι Φεντότοφ, κάλεσε σε «συντονισμένη δράση». Η υπηρεσία του εγκαινίασε ένα εργαλείο ενημέρωσης και προειδοποίησης για να παρακολουθεί αυτές τις ουσίες και να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα.
Τι γίνεται σε Ευρώπη και ΗΠΑ
Στην Ευρώπη όπου ο αριθμός των νέων ουσιών αυξήθηκε από 14 το 2005 σε 236 το 2012, το 75% της κατανάλωσής τους επικεντρώνεται σε πέντε μεγάλες χώρες: τη Βρετανία, την Πολωνία, τη Γαλλία, την Γερμανία και την Ισπανία.
Η χρήση τους αυξάνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση (5% των νέων από 18 έως 24 ετών έχουν ήδη κάνει χρήση ουσιών που πωλούνται ως χόρτα ή άλατα μπάνιου), ενώ την τελευταία δεκαετία η χρήση της κάνναβης μειώθηκε και αυτή των άλλων ναρκωτικών παρέμεινε σταθερή.
Στις ΗΠΑ, οι νέες ουσίες είναι τα ναρκωτικά με την μεγαλύτερη χρήση μεταξύ των φοιτητών, ενώ κυκλοφορούν επίσης στην Ασία και την Αφρική.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η κάνναβη παραμένει το παράνομο ναρκωτικό με την μεγαλύτερη κατανάλωση, με 180 εκατομμύρια χρήστες σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις που διαθέτει η ONUDC. Αυτό ανταποκρίνεται στο 3,9% του πληθυσμού ηλικίας από 15 έως 64 ετών.
Τουλάχιστον το 60% των χωρών που συμπεριλήφθησαν στην έκθεση της ONUDC, ανέφεραν ότι η έμμεση χρήση ηρεμιστικών φαρμάκων» περιλαμβάνει τρεις τύπους ουσιών που έχουν τη πιο συχνή χρήση.
Η διακίνηση
«Η Αφρική δείχνει να κερδίζει έδαφος ως «θαλάσσια διαδρομή διακίνησης», υπογράμμισε η ONUDC με ένα δρομολόγιο όλο και πιο δοκιμασμένο για την τροφοδοσία των αγορών: η διαδρομή αρχίζει από το νότιο Αφγανιστάν για να φθάσει αρχικά στα λιμάνια του Ιράν ή του Πακιστάν, μετά φθάνει στην ανατολική ή τη δυτική Αφρική και τέλος τροφοδοτεί τις αγορές.
Μια νέα χερσαία διαδρομή διακίνησης της ηρωίνης ενδέχεται να δημιουργηθεί μέσω Ιράν, Πακιστάν έως τη Μέση Ανατολή, και να προστεθεί στον παραδοσιακό δρόμο των Βαλκανίων στην Ευρώπη. Τέλος το Αφγανιστάν παραμένει ο πρώτος παραγωγός οπίου (74% της παράνομης παγκόσμιας παραγωγής οπίου το 2012).
Νέα στοιχεία δείχνουν ότι ο αριθμός παγκοσμίως των ατόμων που κάνουν ενέσιμη χρήση και προσβλήθηκαν από τον ιό HIV ήταν 1,6 εκατομμύριο το 2011.
Η καλλιέργεια κοκαΐνης παρέμεινε σταθερή στη Νότια Αμερική το 2011. Ταυτόχρονα η ONUDC ανέφερε ότι από τις χώρες της Δύσης η κοκαΐνη αλλάζει κατεύθυνση προς τις ασιατικές αγορές, όπως τους πλούσιους πελάτες στο Χονγκ Κονγκ και την Κίνα, αλλά και τους χρήστες στην Κεντρική Αμερική, όπου είναι ένας σημαντικός διαμετακομιστικός της κόμβος.
Μήνυμα για την Παγκόσμια Μέρα κατά των Ναρκωτικών
«Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών, έχει βαρύνουσα σημασία για τη χώρα μας κυρίως σ’ αυτή την κρίσιμη και δύσκολη περίοδο, που η ελληνική κοινωνία δοκιμάζεται κάνοντας θυσίες για ένα καλύτερο αύριο. Το πρόβλημα των ναρκωτικών, που φαίνεται να οξύνεται λόγω της κρίσης, πλήττει τη συνοχή της κοινωνίας και της ελληνικής οικογένειας και είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστεί μέσα από τη συνεργασία και τη συμπληρωματικότητα των αρμοδίων φορέων με την υποστήριξη της Πολιτείας και της κοινωνίας των πολιτών».
Τα παραπάνω τονίζει σε ανακοίνωσή της, μεταξύ άλλων, η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας – Γενική Γραμματεία Μέσων Ενημέρωσης, με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα κατά των Ναρκωτικών, που είναι η 26η Ιουνίου.
Επισημαίνει επίσης ότι «για πρώτη φορά στη χώρα μας έχουμε ένα νόμο που έτυχε ευρείας διακομματικής αποδοχής, και όρισε φορείς, ΟΚΑΝΑ, ΚΕΘΕΑ, και όργανα, όπως η Διυπουργική Επιτροπή, ο Εθνικός Συντονιστής, η Εθνική Επιτροπή Σχεδιασμού και Συντονισμού, που μπορούν να χαράξουν και να υλοποιήσουν αποτελεσματικά μια νέα Εθνική Στρατηγική, προς όφελος της ελληνικής οικογένειας και της κοινωνίας».
«Είναι επιτακτική ανάγκη», καταλήγει η ανακοίνωση της Γραμματείας, «για μια πολιτική αντιμετώπισης των ναρκωτικών, κυρίως σήμερα, που παρατηρείται ραγδαία εξάπλωση του προβλήματος της χρήσης ουσιών στους νέους και τις νέες της χώρας μας, επιδημική αύξηση του AIDS και της ηπατίτιδας C, αύξηση όσων διαβιούν στο δρόμο και στροφή των εξαρτημένων σε νέες ιδιαίτερα επικίνδυνες ουσίες».
