Το έργο θα χαρακτηριστεί «εθνικής σημασίας» από τη Βουλή, ώστε να αντιμετωπιστούν φαινόμενα προσφυγών στο Συμβούλιο της Επικρατείας και να επισπευσθούν όλες οι διαδικασίες απαλλοτριώσεων και έκδοσης περιβαλλοντικών και αρχαιολογικών αδειών
Του Βασίλη Γεώργα
Ενας πραγματικός μαραθώνιος κόντρα στην ελληνική πραγματικότητα της γραφειοκρατίας, των προσφυγών και των καθυστερήσεων ξεκινά από την επομένη κιόλας των επίσημων ανακοινώσεων της κοινοπραξίας του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ για την επιλογή του TAP ως του αγωγού που θα μεταφέρει μέσω Ελλάδος το αζέρικο φυσικό αέριο στη Δυτική Ευρώπη και στα Βαλκάνια.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε επίσημα χθες διά του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννη Μανιάτη ότι η κατασκευή του αγωγού, που προγραμματίζεται να ξεκινήσει την άνοιξη του 2014 ώστε να αρχίσει η ροή του αερίου το 2019, θα αντιμετωπιστεί με το θεσμικό πλαίσιο του fast track.
Το έργο θα χαρακτηριστεί «εθνικής σημασίας» από τη Βουλή, ώστε να επισπευσθούν όλες οι διαδικασίες απαλλοτριώσεων και έκδοσης περιβαλλοντικών και αρχαιολογικών αδειών, με σκοπό η συνολική αδειοδότηση να επιτευχθεί σε χρόνο-ρεκόρ.
Αυτό σημαίνει ότι θα ληφθούν ειδικά μέτρα για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα προσφυγών στο Συμβούλιο της Επικρατείας, παραμένει ωστόσο αδιευκρίνιστο το πώς θα αντιμετωπιστούν θέματα περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ζητήματα που άπτονται της αρχαιολογίας κατά τις εργασίες που θα πραγματοποιηθούν σε μήκος 546 χιλιομέτρων από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Καστοριά, όπου θα διέλθει το ελληνικό τμήμα του διαδριατικού αγωγού.
Σε δύο μήνες από σήμερα
Η προετοιμασία ξεκινά το συντομότερο και θα τελεί υπό την άμεση παρακολούθηση της κοινοπραξίας του αγωγού προκειμένου ο σχεδιασμός για τις απαιτούμενες ενέργειες να είναι έτοιμος σε δύο μήνες από σήμερα. Σύμφωνα με τον αρμόδιο για θέματα ενέργειας υφυπουργό Ασημάκη Παπαγεωργίου, μέσα στο επόμενο 15νθήμερο θα έχει συσταθεί επιτροπή με τη συμμετοχή του ΥΠΕΚΑ, του υπουργείου Πολιτισμού, του υπουργείου Οικονομικών αλλά και εκπροσώπων τoυ ΤΑP και των BP, Socar και Total, οι οποίες ως μέτοχοι του κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ καθίστανται πλέον και μέτοχοι του TAP.
Τα άμεσα οικονομικά οφέλη του Δημοσίου από τον αγωγό, που εκτιμάται ότι θα αποτελέσει μια συνολική επένδυση 1,5 δισ. ευρώ για την Ελλάδα, θα είναι σχετικά περιορισμένα. Από τα φορολογικά έσοδα το Δημόσιο εκτιμάται ότι θα εισπράξει περί τα 320 εκατ. ευρώ σε 15 χρόνια (περίπου 21 εκατ. ευρώ ετησίως), ενώ δεν προβλέπονται τέλη διέλευσης επειδή ο TAP είναι ιδιωτικός διεθνής διασυνδετήριος αγωγός.
Ομως από το 2019 και μετά, οπότε αναμένεται να ξεκινήσει η εμπορική λειτουργία του αγωγού, το όφελος θα είναι μεγαλύτερο εφόσον το Ελληνικό Δημόσιο ασκήσει το δικαίωμα που περιελήφθη στη συμφωνία, να αγοράσει ποσοστό 5% στην κοινοπραξία του TAP, λαμβάνοντας με αυτόν τον τρόπο μερίδιο από τα κέρδη ή παραχωρώντας το σε τρίτο έναντι αντιτίμου.
Οι τιμές του φυσικού αερίου
Με τη λειτουργία του αγωγού στο τέλος της δεκαετίας, η Ελλάδα θα αποκτήσει ένα πρόσθετο πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά τις τιμές προμήθειας φυσικού αερίου, που αυτή τη στιγμή είναι κατά μέσο όρο 30% ακριβότερες από την υπόλοιπη Ευρώπη, εξαιτίας της συμφωνίας που έχει υπογράψει με την Gazprom. Ηδη, όπως έγινε γνωστό χθες, η ΔΕΠΑ έχει υποβάλει προσφορά και είναι σε διαπραγμάτευση με την κοινοπραξία για να προμηθεύεται ετησίως 1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα αερίου (το 10% της αρχικής μεταφορικής ικανότητας του αγωγού).
Με την ποσότητα αυτή θα καλύπτει περίπου το 25% της ετήσιας κατανάλωσης στην Ελλάδα (περίπου 4-4,5 δισ. κ.μ. αερίου) σε τιμές χαμηλότερες από το ρωσικό αέριο. Στο πλαίσιο αυτό έχει συζητηθεί ακόμη και το σενάριο έναρξης λειτουργίας του ελληνικού τμήματος του αγωγού νωρίτερα προκειμένου να προμηθευτεί ταχύτερα αζέρικο αέριο η Ελλάδα.
Γεωστρατηγικά, η αναβάθμιση της Ελλάδας ως κόμβου στη μεταφορά ποσοτήτων αερίου από την Κασπία στην Ευρώπη θα ενισχυθεί σημαντικά εφόσον υλοποιηθούν μελλοντικά οι διακλαδώσεις του TAP προς τα Βαλκάνια.
Σε πρώτη φάση, είτε μέσω της κατασκευής του αγωγού IGB στον οποίο μετέχει η ΔΕΠΑ, είτε μέσω άλλου αγωγού, η Ελλάδα έχει δεσμευτεί ότι θα διασυνδέσει τον TAP με τη Βουλγαρία και από εκεί με τη Ρουμανία. Στην ουσία ο TAP με τη μελλοντική αύξηση της δυναμικότητάς του στα 20 δισ. κ.μ., θα μπορεί να τροφοδοτήσει με αέριο μέσω του Ιόνιου αγωγού όλα τα Δυτικά Βαλκάνια (Κροατία, Σλοβενία, Μαυροβούνιο), παράλληλα με την Ιταλία και την Αλβανία.
