Αστεία ακούγεται η δήλωση της υπουργού Εσωτερικών μετά την καθήλωση επί 13 ώρες του αεροσκάφους που μετέφερε τον Εβο Μοράλες, με την υποψία ότι μεταφέρει τον Σνόουντεν και ύστερα από αμερικανικές πιέσεις

ΒΙΕΝΝΗ Του Δημήτρη Δημητρακούδη

Το κυνήγι από τις ΗΠΑ του Εντουαρντ Σνόουντεν, εξαιτίας των αποκαλύψεών του για τις σκανδαλώδεις ανά τον κόσμο πρακτικές των μυστικών τους υπηρεσιών, οδήγησε τη νύχτα της Τρίτης προς Τετάρτη σε αναγκαστική στάση και καθήλωση επί 13 ώρες του αεροπλάνου του προέδρου της Βολιβίας Εβο Μοράλες στο αεροδρόμιο της Βιέννης, καθώς τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες είχαν κλείσει νωρίτερα τον εναέριο χώρο τους, μη επιτρέποντας τη συνέχιση της πτήσης του, προφανώς καθ’ υπαγόρευση της Ουάσινγκτον, λόγω αμερικανικών υποψιών ότι το προεδρικό αεροσκάφος μετέφερε τον πρώην συνεργάτη της NSA.

Πρωτοφανής πρόκληση

Βέβαια τόσο το γαλλικό όσο και το ισπανικό υπουργείο Εξωτερικών διέψευδαν στη διάρκεια της Τετάρτης το κλείσιμο του εναέριου χώρου τους για το αεροπλάνο του Βολιβιανού προέδρου, ενώ οι άλλες δύο φερόμενες ως εμπλεκόμενες στην απαγόρευση της πτήσης χώρες, Ιταλία και Πορτογαλία, τηρούσαν απόλυτη σιγή, καθώς η απαγόρευση πτήσης αεροσκάφους αρχηγού χώρας θεωρείται πρωτοφανής διπλωματική πρόκληση.

Δικαιολογημένα εξάλλου ανακύπτει το ερώτημα για το πώς οι τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες μπορούσαν να γνωρίζουν ότι στο αεροπλάνο -που προερχόταν από τη Μόσχα, όπου ο πρόεδρος Μοράλες συμμετείχε σε διεθνή διάσκεψη– επέβαινε ο Σνόουντεν, όπως επίσης για το πώς πάρθηκε η απόφαση κλεισίματος του εναέριου χώρου τους. Μια πρώτη εκδοχή είναι ότι ενήργησαν ανεξάρτητα και προληπτικά για να μην εμπλακούν σε διαμάχη με τις ΗΠΑ, ενώ μια δεύτερη κάνει λόγο για άσκηση πίεσης από την Ουάσινγκτον που ανάγκασε σε αυτή τη στάση τους, κάτι που και στις δύο περιπτώσεις φέρεται να αποδεικνύει εξάρτηση, τη στιγμή μάλιστα που οι Ευρωπαίοι ετοιμάζονται ή ετοιμάζονταν να διαμαρτυρηθούν στην πέραν του Ατλαντικού σύμμαχό τους για την πρακτική των μαζικών παρακολουθήσεων σε βάρος τους.

Διότι, σύμφωνα με αναλυτές, η κριτική στην πρακτική αυτή φαντάζει αναξιόπιστη τη στιγμή που οι ενδιαφερόμενοι –Ευρωπαίοι- με μια τέτοια στάση, τελείως απλά, στηρίζουν την Ουάσιγκτον να «βάλει στο χέρι» εκείνον που αποκάλυψε το σκάνδαλο για το οποίο οι ίδιοι εμφανίζονταν να διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους.

Την ίδια στιγμή, η Αυστριακή υπουργός Εσωτερικών, Γιοχάνα Μικλ-Λάιτνερ, ισχυριζόταν το πρωί της Τετάρτης πως το γεγονός ότι η Αυστρία δεν έκλεισε τον εναέριο χώρος της και μάλιστα επέτρεψε τελείως φυσιολογικά στο αεροσκάφος του Βολιβιανού προέδρου να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Βιέννης -παρ’ όλες τις φήμες ότι σε αυτό επέβαινε ο Εντουαρντ Σνόουντεν και παρ’ όλο που άλλες χώρες εξέφραζαν ανησυχίες και φόβους- αποτελεί απόδειξη ότι «η Αυστρία δεν φοβάται τις ΗΠΑ».

Από την άλλη, η ίδια επαναλάμβανε τις δηλώσεις που είχε κάνει τη Δευτέρα, επιβεβαιώνοντας την υποβολή από τον Σνόουντεν αίτησης παροχής ασύλου στην Αυστρία και διευκρινίζοντας πως μια τέτοια αίτηση μπορεί να υποβληθεί μόνον απευθείας στην ίδια τη χώρα, δηλαδή ο αιτούμενος να βρίσκεται σε αυστριακό έδαφος, και πως δεν είναι σκόπιμες πολιτικές παρεμβάσεις, καθώς αρμόδιες να λάβουν αποφάσεις είναι η ανεξάρτητη Υπηρεσία Ασύλου και το Δικαστήριο Ασύλου.

Εξαλλος ο Μοράλες

Ο ίδιος ο πρόεδρος Μοράλες, ο οποίος μαζί με τους συνοδούς του πέρασαν τη νύκτα σε ξενοδοχείο του αεροδρομίου της Βιέννης, φάνηκε στις δηλώσεις του να δείχνει ελάχιστη κατανόηση για την εκεί «κράτηση» και «ομηρία» του, τη στιγμή που οι μυστικές υπηρεσίες που διαθέτουν οι ΗΠΑ και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες θα έπρεπε να γνωρίζουν πως «αυτός ο κύριος δεν μπορεί να είναι μέσα σε μια βαλίτσα, ούτε είναι και μια μύγα που ο ίδιος μπορεί να βάλει μέσα σε ένα αεροπλάνο και να μεταφέρει στη Βολιβία».

Βέβαια ο ομοσπονδιακός πρόεδρος της Αυστρίας, Χάιντς Φίσερ, ο οποίος από τη νύχτα της Τρίτης είχε τηλεφωνική επαφή με τον Βολιβιανό πρόεδρο, επισκέφθηκε το πρωί της Τετάρτης στο αεροδρόμιο Σβέχατ τον Εβο Μοράλες, εκφράζοντάς του την αλληλεγγύη και για να διαπιστώσει, όπως δήλωσε, ότι όλες οι ενέργειες στη διάρκεια της έκτακτης και απροσδόκητης παραμονής του ξένου επισκέπτη στην Αυστρία υπήρξαν άψογες.

Από την πλευρά του ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Μίχαελ Σπίντελεγκερ δήλωνε στο αεροδρόμιο ότι ο Βολιβιανός πρόεδρος είχε συμφωνήσει και είχε γίνει εθελοντική επιθεώρηση στο αεροπλάνο, κάτι που ο Εβο Μοράλες αρνήθηκε ότι πραγματοποιήθηκε.