Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Μαχητικά F-16 έκαναν χθες ξανά την εμφάνισή τους πάνω από το Κάιρο -πρώτη φορά μετά την εξέγερση που οδήγησε στην ανατροπή του καθεστώτος Μουμπάρακ- πραγματοποιώντας χαμηλές πτήσεις πάνω από το μόνιμα συγκεντρωμένο πλήθος αντικυβερνητικών διαδηλωτών γύρω από το προεδρικό μέγαρο. Κι αυτό, με τη σειρά του, πλέον περιβάλλεται από ένα προστατευτικό, τσιμεντένιο τείχος…
Είχε προηγηθεί το Σάββατο ανακοίνωση-παρέμβαση του αιγυπτιακού στρατού υπέρ ενός σοβαρού εθνικού διαλόγου για την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης στην κρίση, η οποία -όπως υπογραμμίζεται- δεν θα πρέπει να έρχεται σε αντίθεση «με τη νομιμότητα και τους κανόνες της δημοκρατίας».
«Το αντίθετο», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση, «θα μας φέρει σε ένα σκοτεινό τούνελ, που θα οδηγήσει στην καταστροφή, κι αυτό είναι κάτι που δεν θα επιτρέψουμε να γίνει». Σε κάθε περίπτωση, το ισχυρό στρατιωτικό κατεστημένο διεμήνυσε ένθεν κι ένθεν ότι οι κινήσεις του «δεν υποδεικνύουν καμία πολιτική παρέμβαση στο μέλλον»…
Μέσα σε αυτό το τεταμένο κλίμα, ο ισλαμιστής πρόεδρος Μόρσι επιχείρησε να κάνει ένα ακόμη βήμα πίσω στη μετωπική σύγκρουσή του με την αντιπολίτευση και το δικαστικό σώμα της χώρας. Κι έτσι, μετά την αποτυχημένη έκβαση της πρωτοβουλίας του να καλέσει τους πολιτικούς αντιπάλους του σε εθνικό διάλογο, το περασμένο Σάββατο -στον οποίο δεν πάτησε σχεδόν κανένας- ανακοίνωσε χθες την κατάργηση μέρους των υπερεξουσιών του.
Για την ακρίβεια, ακύρωσε τα δύο πλέον επίμαχα άρθρα (2 & 6) του τελευταίου προεδρικού διατάγματός του, που από τις 22 Νοεμβρίου τον περιέβαλαν με υπερεξουσίες και τα οποία αποτέλεσαν τη θρυαλλίδα για την πρόσφατη αιματοχυσία.
Οσο για το δημοψήφισμα επί του νέου, αμφιλεγόμενου σε δημοκρατικότητα Συντάγματος: ο Μόρσι έμεινε σταθερός στη θέση του ότι θα πρέπει να διεξαχθεί στις 15 Δεκεμβρίου, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση της αντιπολίτευσης, η οποία τώρα προειδοποιεί για τον κίνδυνο η χώρα να βυθιστεί στο χάος.
Εκπρόσωπος της προεδρίας δήλωσε ότι το δημοψήφισμα δεν μπορεί να αναβληθεί, προβάλλοντας ως αιτιολογία νομικούς κυρίως λόγους (π.χ. προσφυγές κατά της αναβολής του). Αφήνοντας, πάντως, κι άλλα περιθώρια διαπραγμάτευσης, ο Αιγύπτιος πρωθυπουργός, Χισάμ Καντίλ, δήλωσε ότι έχει ήδη συσταθεί ειδική επιτροπή που ερευνά το θέμα. Προοπτική που πιθανόν να εξηγεί γιατί η προγραμματισμένη επίσης για το προηγούμενο Σάββατο ψηφοφορία των Αιγυπτίων της διασποράς δεν διεξήχθη όπως αρχικά προγραμματιζόταν…
«Ο στρατός φαίνεται να πιέζει τη μεν αντιπολίτευση να συμμετάσχει στον διάλογο (επί του παρόντος, εμμένει στην αναβολή του δημοψηφίσματος, ζητά να ξαναγραφτεί το Σύνταγμα και απειλεί με κάλεσμα σε γενική απεργία), τον δε Μόρσι να κάνει περισσότερες υποχωρήσεις για να τους προσελκύσει στο τραπέζι του διαλόγου», εκτιμά ο δρ Χάσαν Αμπού Ταλέμπ, αναλυτής στο Κέντρο Πολιτικών και Στρατηγικών Σπουδών Αλ Αχράμ. Οσο για το ενδεχόμενο νέας ανοιχτής στρατιωτικής παρέμβασης, σχεδόν το αποκλείει.
«Αντιλαμβάνονται ότι το να παρέμβουν εκ νέου σε μια κατάσταση όπου οι πολίτες συγκρούονται σε αντίπαλα στρατόπεδα στους δρόμους, θα τους βάλει σε Συμπληγάδες», επισημαίνει. Παρ' όλα αυτά, ο στρατός φέρεται να είναι έτοιμος να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο σε θέματα ασφάλειας, εν όψει του συνταγματικού δημοψηφίσματος.
Κυβερνητική πηγή στο Κάιρο αναφέρει στο πρακτορείο Reuters ότι το αιγυπτιακό υπουργικό συμβούλιο έχει ήδη εξετάσει το ενδεχόμενο διεύρυνσης των αρμοδιοτήτων του στρατού, προκειμένου να μπορεί να προβαίνει σε συλλήψεις όποτε κληθεί να συνδράμει την αστυνομία.
Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα, η αιγυπτιακή εφημερίδα Al-Ahram ανέφερε ότι είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο τυχόν διευρυμένος ρόλος του στρατού στην τήρηση της ασφάλειας να διατηρηθεί τουλάχιστον μέχρι τις επόμενες βουλευτικές εκλογές (οι οποίες θα πρέπει να διεξαχθούν μετά το δημοψήφισμα) ή και περαιτέρω…
