→ΑΙΓΥΠΤΟΣ Την ώρα που ο νέος πρόεδρος Μανσούρ απηύθυνε έκκληση για συστράτευση προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ο στρατός εξαπέλυε κύμα καταστολής συλλαμβάνοντας τον ηγέτη της και αναζητώντας 300 στελέχη της

Της Ελλης Πάνου

Η δραματική έξοδος του Μοχάμεντ Μόρσι από την εξουσία, με την επέμβαση του στρατού, την ενθάρρυνση της αντιπολίτευσης και τους πανηγυρισμούς εκατομμυρίων πολιτών, μόλις ένα χρόνο μετά την εκλογή του στην προεδρία, έφερε ραγδαίες εξελίξεις στην Αίγυπτο. Εχοντας προφανώς πλήρη επίγνωση του κινδύνου να εκραγεί μια βαθιά πολωμένη κοινωνία, ο δικαστής Αντλι Μανσούρ, ως προσωρινός πρόεδρος, χρησιμοποίησε την ομιλία της ορκωμοσίας του για να προσφέρει κλάδον ελαίας στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, σε συμφωνία με τα κόμματα της αντιπολίτευσης. «Είναι μέρος αυτού του λαού και προσκαλούνται να συμμετάσχουν στην ανοικοδόμηση του έθνους» τόνισε ο Μανσούρ. Είπε ότι η απομάκρυνση του Μόρσι έγινε για να «διορθωθεί η πορεία της ένδοξης επανάστασης… και να συσπειρωθεί ο λαός, χωρίς διακρίσεις» και πρόσθεσε ότι «οι πρόωρες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές» θα διεξαχθούν «σύμφωνα με τη λαϊκή βούληση», αφού «αυτός είναι ο μοναδικός, σίγουρος δρόμος για ένα καλύτερο αύριο, για περισσότερη ελευθερία και περισσότερη δικαιοσύνη».

Την ώρα, ωστόσο, που ο εκπρόσωπος των μεταρρυθμιστών της αντιπολίτευσης, νομπελίστας Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι αλλά και ο νέος πρόεδρος μιλούσαν για «επανεκκίνηση της επανάστασης» και για ενωτικές προσπάθειες, ο Στρατός έκανε τις δικές του κινήσεις. Αμέσως μετά την ανατροπή τού Μόρσι άρχισαν και οι επιδρομές κατά της Μουσουλμανικής Αδελφότητας: συνελήφθη ο ηγέτης του ισλαμικού κινήματος Μοχάμεντ Μπαντίγια και ο εισαγγελέας διέταξε την κράτηση και του αντιπροέδρου του, Χαϊράτ ελ Σάτερ, με την κατηγορία της υποκίνησης σε πράξεις βίας κατά διαδηλωτών έξω από το αρχηγείο της Αδελφότητας στο Κάιρο. Επιπλέον άλλα 300 στελέχη βρίσκονται στις λίστες των διωκτικών αρχών, κατέβηκαν οι διακόπτες τηλεοπτικών σταθμών προσκείμενων στην Αδελφότητα και, σύμφωνα με καταγγελίες, τα κρατικά τυπογραφεία αρνήθηκαν να τυπώσουν εφημερίδα που πρόσκειται στο πολιτικό κόμμα των ισλαμιστών, ενώ επιδρομή έγινε και στα γραφεία του δικτύου Αλ Τζαζίρα, συνελήφθησαν στελέχη του και προσωπικό, κατασχέθηκαν μηχανήματα και δόθηκε εντολή σε άλλα κανάλια να σταματήσουν την συνεργασία μαζί του. Ο ίδιος ο Μόρσι βρίσκεται στα χέρια των στρατιωτικών και σύμφωνα με πληροφορίες έχει ήδη ανοίξει εναντίον του και εναντίον άλλων 15 ατόμων έρευνα για τις κατηγορίες προσβολής της δικαστικής αρχής.

Η αντεπίθεση των Αδελφών Μουσουλμάνων

Η Μουσουλμανική Αδελφότητα πέρασε γρήγορα στην αντεπίθεση. Η «Εθνική Συμμαχία για την Υποστήριξη της Νομιμότητας», όπως ονομάζεται η ισλαμική οργάνωση-ομπρέλα 40 κομμάτων, οργανώσεων και ομάδων με επικεφαλής την Αδελφότητα, βάφτισε τη σημερινή ημέρα «Παρασκευή της Απόρριψης» και σε συνέντευξη Τύπου σε τέμενος του Καΐρου κάλεσε τους Αιγύπτιους να πουν «όχι στο στρατιωτικό πραξικόπημα», «όχι στα στρατιωτικά κρατητήρια».

Λάβρος ο σεΐχης Αμπντελ Ραχμάν αλ Μπαρ, της εκτελεστικής επιτροπής της Αδελφότητας, απέκλεισε κατηγορηματικά κάθε συνεργασία με τον Στρατό και με «τους σφετεριστές της εξουσίας» και ζήτησε από τους οπαδούς του κινήματος «να δείξουν αυτοσυγκράτηση», αποφεύγοντας τη βία και να απορρίψουν «τις πρακτικές καταστολής της αστυνομίας, τις συλλήψεις και τους περιορισμούς στην ελευθερία του λόγου και της πληροφόρησης». Ομως, οι κινήσεις του Στρατού -προειδοποίησε ο γενικός γραμματέας του ισλαμικού κόμματος, Μοχάμεντ ελ Μπελτάγκι- θα προκαλέσουν βίαιη αντίσταση. «Το θέμα δεν είναι εάν τα μέλη της Μουσουλμανικής Αδελφότητας μπαινοβγαίνουν στις φυλακές», είπε ο Μπελτάγκι. «Οι αδελφοί μας έχουν μάθει χρόνια τώρα στις φυλακές. Το θέμα είναι ότι οδηγείται η χώρα στο χάος και θα αναγκαστούν άλλες ομάδες, όχι η Αδελφότητα, να υιοθετήσουν την ιδέα της αλλαγής με βίαιες μεθόδους».

Μπορεί η Μουσουλμανική Αδελφότητα να μιλάει για πραξικόπημα, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της που εναντίον της στράφηκε ο λαός κι όχι το καθεστώς, λέει ο Ιμπραήμ αλ Χουντάιμπι, πρώην στέλεχος του κινήματος. Η υποστήριξη προς τους ισλαμιστές άρχισε να μειώνεται από την άνοδο του Μόρσι στην εξουσία, με την εγκληματικότητα να αυξάνεται, την οικονομία να βουλιάζει και την πολιτική σκηνή να πολώνεται επικίνδυνα. «Ο κ. Μόρσι για παράδειγμα», γράφουν οι «Financial Times», «παρότι εξελέγη δημοκρατικά, δεν κατάφερε να κυβερνήσει δημοκρατικά. To αποτυχημένο συνταγματικό του πραξικόπημα το περασμένο φθινόπωρο, η προσπάθειά του να θέσει την κυβέρνησή του υπεράνω του νόμου, η αδιαλλαξία του ενώπιον της κριτικής και η συστηματική στελέχωση των κρατικών θεσμικών οργάνων με οπαδούς του, αποξένωσαν τους πάντες εκτός από τους σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές. Σε αδυναμία να ικανοποιήσει τις ανάγκες των Αιγυπτίων για δουλειές, υπηρεσίες, ασφάλεια και βασικά είδη διαβίωσης, έδινε λογαριασμό μόνο στη Μουσουλμανική Αδελφότητα και όχι στους πολίτες της δημοκρατίας. Ακόμα και ξένες κυβερνήσεις και οργανισμοί υποχρεώνονταν να συνεννοούνται με τον αντιπρόεδρο της Αδελφότητας, Χαϊράτ αλ Σάτερ, ο οποίος στην παράνοια της μυστικοπάθειάς του διοικούσε μια παράλληλη κυβέρνηση».

Σε κάθε περίπτωση, η Αίγυπτος έχει μπει σε μια επικίνδυνη φάση αστάθειας και πολλά θα εξαρτηθούν, άμεσα, από τη στάση του Στρατού, τις πρώτες αποφάσεις του νέου υπηρεσιακού προέδρου, τη στελέχωση της κυβέρνησής του και τους χειρισμούς της οικονομίας. Στον Τύπο επίμονα αναφέρεται ότι μεταβατικός πρωθυπουργός θα αναλάβει ο Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι, ωστόσο σύμφωνα με την «Αλ Αχράμ», στο τραπέζι έχει πέσει και το όνομα του πρώην κεντρικού τραπεζίτη Φαρούκ ελ Οκντα, αλλά και του τραπεζίτη Αντελ ελ Λαμπάν. Η εφημερίδα υποστηρίζει ότι το νέο υπουργικό συμβούλιο θα περιλαμβάνει τρεις υπουργούς παρά τω πρωθυπουργώ: έναν για την ασφάλεια, έναν για την κοινωνική δικαιοσύνη και έναν για την οικονομία, που θα είναι και η μεγάλη πρόκληση για τη νέα κυβέρνηση.