Η κυβέρνηση προσπάθησε να επαναφέρει τα σχέδιά της για δημιουργία λιμανιού που θα φιλοξενεί μεγάλα σκάφη αναψυχής και να δώσει «άφεση αμαρτιών» για τις πολεοδομικές παρανομίες που έγιναν ή θα γίνουν

Της Χαράς Τζαναβάρα

«Συγχωροχάρτι» για τις πολεοδομικές παρανομίες και «πράσινο φως» για τη δημιουργία λιμανιού για σούπερ θαλαμηγούς στο γραφικό αλλά και ιστορικά φορτισμένο Πασαλιμάνι δίνει το άρθρο 36 του νομοσχεδίου του υπουργείου Τουρισμού, η συζήτηση του οποίου ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή. Στο όνομα της προσέλκυσης τουριστών, η κυβέρνηση επαναφέρει τα φαραωνικά σχέδια που είχαν καταδικαστεί από όλους τους φορείς του Πειραιά και, το κυριότερο, είχαν ακυρωθεί με τρεις αποφάσεις του ΣτΕ.

Πρόκειται για προστατευόμενη περιοχή που περιλαμβάνει μέρος των αρχαίων τειχών του Πειραιά και τους νεώσοικους του ιστορικού ναύσταθμου, ενώ έρευνες της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων έφεραν πρόσφατα στο φως ιδιαίτερα σημαντικά ευρήματα.

Ολες αυτές οι διευκολύνσεις στη μαρίνα της Ζέας, όπως είναι το επίσημο τοπωνύμιο της θαλασσινής πλατείας του Πειραιά, έχουν αποδέκτη ιδιωτική εταιρεία που εδώ και μια επταετία έχει αναλάβει την εκμετάλλευση της μαρίνας ώς το 2050. Από τον Ιανουάριο μάλιστα το 51% των μετοχών της έχει περάσει σε όμιλο τουρκικών συμφερόντων που διαχειρίζεται τουριστικά λιμάνια σε Τουρκία, Ελλάδα και Κροατία με συνολική χωρητικότητα 8.500 σκαφών.

Το επίμαχο άρθρο προβλέπει νομιμοποίηση όλων των παράνομων χτισμάτων, χωρίς να υπάρχει περιορισμός στον χρόνο κατασκευής τους, που σημαίνει ότι μπορούν να προστεθούν και νέα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι στον αρχαίο ναύσταθμο επιτρέπεται να δημιουργηθούν νέοι χώροι για μεγάλα σκάφη αναψυχής. Η διάταξη είναι τόσο προκλητική, όπως ανέδειξε στην παρέμβασή του ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θοδωρής Δρίτσας, ώστε η αρμόδια υπουργός Ολγα Κεφαλογιάννη δήλωσε ότι την αποσύρει για να επανεξετάσει το θέμα.

Προστατευόμενη περιοχή

«Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) του Πειραιά, που ισχύει από το 1988, ορίζει ότι το Πασαλιμάνι αποτελεί χώρο αναψυχής και περιπάτου, ενώ το συμπεριλαμβάνει μέσα στα όρια του προστατευόμενου ιστορικού κέντρου της πόλης», εξήγησε στην «Εφ.Συν.» ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Νίκος Μπελαβίλλας. Από το αρχείο του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος της Αρχιτεκτονικής Σχολής προκύπτει ότι η προηγούμενη απόπειρα τροποποίησης του πολεοδομικού καθεστώτος είχε επιχειρηθεί με τον νόμο 3207/2003 και -όλως… τυχαίως- είναι πανομοιότυπη με την καινούργια!

Στο όνομα των Ολυμπιακών Αγώνων, οι διατάξεις του 2003 νομιμοποίησαν όλες τις παρανομίες σε κτίρια του ΕΟΤ που ανάγονται στη δεκαετία του 1960, έδιναν το δικαίωμα να κατασκευαστούν έξι νέες μεγάλες προβλήτες σε χώρους με υπολείμματα των αρχαίων νεώσοικων, καθώς και σταθμός καυσίμων στο παράκτιο κράσπεδο της πλατείας Αλεξάνδρας, δίπλα στις αρχαιότητες του Κονώνειου Τείχους. Προέβλεπαν επίσης επέκταση των λιμενικών εγκαταστάσεων προς τα Βοτσαλάκια, την πιο γνωστή παραλία του Πειραιά.

Οι μελέτες, που συνόδευαν τις ρυθμίσεις, καταργούσαν την ελεύθερη πρόσβαση στον σημερινό χώρο περιπάτου και δημιουργούσαν πύλες εισόδου, αλλοιώνοντας τον δημόσιο χαρακτήρα της παράκτιας ζώνης.

Οι αντιδράσεις των φορέων και των κατοίκων του Πειραιά είχαν τότε αναγκάσει τους αρμόδιους να «ψαλιδίσουν» κάποιες εγκαταστάσεις, αλλά οι περιορισμένες αλλαγές δεν έπεισαν το ΣτΕ, το οποίο το 2008 με απόφαση της Ολομέλειας ακύρωσε όλα τα λιμενικά έργα και επιβεβαίωσε τον κοινόχρηστο χαρακτήρα της περιοχής, όπως καθορίζεται από το ΓΠΣ του Πειραιά.

Με παρέμβαση της επιτροπής κατοίκων τροποποιήθηκε η μελέτη της πλατείας Ναυτικού Μουσείου και αυξήθηκε ο χώρος πρασίνου. Κατασκευάστηκαν όμως τέσσερα αυθαίρετα στέγαστρα, από τα οποία το ένα κατεδαφίστηκε το 2006 με παρέμβαση των επιθεωρητών περιβάλλοντος και ένα κρίθηκε κατεδαφιστέο αλλά παραμένει άθικτο έως σήμερα.