ΟΥΓΓΑΡΙΑ Με σκωπτικό τρόπο ο πρωθυπουργός Ορμπάν έδειξε την πόρτα της εξόδου στο ΔΝΤ, ενώ μετά από έκθεση της Ε.Ε. για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χώρα, στο στόχαστρό του μπήκε και το Βερολίνο
Της Ελλης Πάνου
«Ψυχροί άνεμοι» πνέουν από τη Βουδαπέστη προς πάσα κατεύθυνση και κυρίως προς Δυσμάς. Θέλοντας να αρπάξει την εξουσία και με τα δυο του χέρια, εν όψει και των εκλογών του 2014, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας εξαπολύει επιθέσεις κατά κύματα στους εταίρους του στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στο Βερολίνο. Γι’ αυτό και δεν παρέλειψε σε ομιλία του την Τρίτη, στην ετήσια συνάντηση των διπλωματών στη Βουδαπέστη, να προειδοποιήσει κατά της κυριαρχίας της Γερμανίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο. «Οταν διαβάζει κανείς», είπε ο Βίκτορ Ορμπάν, «για την επαναπροσέγγιση μεταξύ της Ρωσίας και μιας Ευρωπαϊκής Ενωσης υπό την ηγεσία της Γερμανίας, πρέπει να κοιτάζει έξω από το παράθυρό του να δει εάν τα παιδιά του είναι ακόμα στην αυλή», μια συγκαλυμμένη, αλλά σαφή αναφορά στη Συμφωνία του Χίτλερ με τον Στάλιν στις 23 Αυγούστου του 1939, λίγες ημέρες πριν από την εισβολή των ναζί στην Πολωνία, μια συμφωνία που διαμόρφωσε τις σφαίρες επιρροής Βερολίνου και Μόσχας στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη.
Αναφορά στους ναζί
Εχοντας κάνει ένα παρόμοιο σχόλιο τον Μάιο -συγκρίνοντας τα τανκς των ναζί με την πολιτική της κυβέρνησης Μέρκελ- ο Ορμπάν δείχνει έτοιμος να ξύσει κι άλλο την πληγή, οξύνοντας τις σχέσεις του και με το Βερολίνο και με τις Βρυξέλλες. Στις αρχές Ιουλίου έκθεση από τον Πορτογάλο ευρωβουλευτή Ρουλ Ταβάρες για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ουγγαρία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση Ορμπάν, στην καλύτερη περίπτωση, βαδίζει σε επικίνδυνο έδαφος. Μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο ο Ταβάρες υποστήριξε ότι η επιτροπή του εξέτασε προσεκτικά, επί ένα χρόνο, 500 αλλαγές στην ουγγαρέζικη νομοθεσία και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση κινείται μακριά από τις δημοκρατικές αξίες που προστατεύει η Συνθήκη του Μάαστριχτ.
Η καταδικαστική έκθεση υπερψηφίστηκε από το Ευρωκοινοβούλιο, που απειλεί τώρα να ζητήσει από τις Βρυξέλλες να παγώσει τη συμμετοχή της Ουγγαρίας στην Ενωση, εάν η κυβέρνηση δεν τροποποιήσει πάλι τα επίμαχα άρθρα του Συντάγματός της.
Ο Ορμπάν, από την πλευρά του, προειδοποίησε ότι η αυτή «άδικη» απόφαση αποτελεί «πραγματική για το μέλλον της Ευρώπης» και κατηγόρησε το Ευρωκοινοβούλιο ότι θέλει να αναγκάσει τη χώρα του να παραδώσει την κυριαρχία της. Μεταξύ των ευρωβουλευτών που υπερψήφισαν την έκθεση ήταν και πέντε Ούγγροι που ανήκουν στην αντιπολίτευση, οι οποίοι τώρα απειλούνται από τη Βουδαπέστη με… ανάκριση για την «πράξη της προδοσίας».
Τελευταία πράξη σε αυτή την εμπόλεμη κατάσταση ήταν η απόφαση να εκδιωχθεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από τη χώρα.
«Σας συγχαίρουμε για τις προσπάθειές σας να τονώσετε την ανάπτυξη και ευχαριστούμε για την εποικοδομητική συνεργασία… αλλά καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει λόγος να παραμείνει άλλο το γραφείο σας ανοιχτό στην Ουγγαρία».
Κάπως έτσι, ευγενικά και ξεκάθαρα, ανακοίνωσε ο νέος κεντρικός τραπεζίτης και πρώην υπουργός Οικονομικών, Γκιόργκι Ματόλκσι, την απόφαση με επιστολή του προς την Κριστίν Λαγκάρντ, υπογραμμίζοντας ότι η Ουγγαρία έτσι κι αλλιώς σκοπεύει να αποπληρώσει νωρίς το δάνειό της -περίπου 2,9 δισ. σύμφωνα με το ΔΝΤ- μια συμβολική επίδειξη εκ μέρους της κυβέρνησης Ορμπάν ότι έχει ανακτήσει την κυριαρχία της οικονομίας της χώρας.
Τη γλίτωσε το 2008
Η πλέον χρεωμένη χώρα της Κεντρικής Ευρώπης γλίτωσε την καταστροφή το 2008 με ένα πακέτο διάσωσης 20 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, μεσούσης της κρίσης. Λίγο μετά την εκλογή του το 2010 ο Βίκτορ Ορμπάν έβαλε τέλος απότομα στο πρόγραμμα βοήθειας, για να αναλάβει η κυβέρνηση μόνη της τη διαχείριση των οικονομικών της χώρας, υιοθετώντας μια ανορθόδοξη καμπάνια που περιελάμβανε τον υψηλότερο τραπεζικό φόρο στην Ευρώπη και ειδικές εισφορές για τις επιχειρήσεις.
Οι σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών έκτοτε ήταν μάλλον τεταμένες, καθώς ο Ορμπάν ακολουθούσε την τακτική «και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ». Δηλαδή τόνωσε για περίπου ένα χρόνο την εμπιστοσύνη των αγορών αφήνοντας αορίστως να εννοηθεί ότι πάντα υπάρχει το δίχτυ ασφαλείας του ΔΝΤ, ενώ από την άλλη πλευρά είχε υιοθετήσει μια ρητορική κατά του Ταμείου στο εσωτερικό της χώρας. Το 2011 όμως ο Ούγγρος πρωθυπουργός ζήτησε πάλι, με βαριά καρδιά, τη βοήθεια του ΔΝΤ σε μια προσπάθεια να μειώσει το κόστος δανεισμού της χώρας και να σταθεροποιήσει το ευάλωτο νόμισμά της. Οι συζητήσεις όμως σταμάτησαν πάλι αφενός λόγω των διαφωνιών που προέκυψαν για την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και αφετέρου λόγω της βελτίωσης της κατάστασης στις αγορές.
Με τις βουλευτικές εκλογές να πλησιάζουν, το δεξιό κόμμα του Ορμπάν έχει κάνει σημαία του «τη μάχη για την ελευθερία» εναντίον όσων απειλούν «την κυριαρχία της Ουγγαρίας». «Βεβαίως όλα αυτά έχουν σχέση με τις επικείμενες εκλογές» λέει η Μαριάν Τρίπον, αναλύτρια της τράπεζας CIB στη Βουδαπέστη. «Η κυβέρνηση θέλει να δείξει ότι αυτή κατάφερε και να ξεπληρώσει τα χρέη που συσσωρεύτηκαν από την αλόγιστη πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης και να στείλει το ΔΝΤ σπίτι του».
