ΠΕΡΟΥ Οι μαζικές κινητοποιήσεις των πολιτών ανατρέπουν τον μύθο της «λαϊκής ευημερίας» που φέρνει η ανάπτυξη, θέτοντας στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης την ουσία: ότι δηλαδή μόνο η δημοκρατική διακυβέρνηση μπορεί να εγγυηθεί ότι η όποια ανάπτυξη ωφελεί συνολικά τον πληθυσμό κι όχι τους προνομιούχους των διαπλεκόμενων κέντρων εξουσίας

 

Της Χριστίνας Πάντζου

 

Οι μαζικές διαδηλώσεις, που εδώ και δύο εβδομάδες συγκλονίζουν το Περού, και η βίαιη καταστολή τους σημάδεψαν τα δύο χρόνια της κυβέρνησης του Ογιάντα Ουμάλα, που καταποντίζεται στις δημοσκοπήσεις. Με μόλις 32% στήριξη –πτώση είκοσι μονάδων μέσα σε ένα τρίμηνο- ο Ουμάλα απευθύνθηκε στην ετήσια ομιλία του σε ένα έθνος που αρχίζει και βγαίνει από τον λήθαργο ενός άλλου «success story» και δεν πείθεται από την παράθεση έργων και επιτευγμάτων, στην οποία αποδύθηκε ο πρόεδρος με ύμνους ότι το Περού είναι μία από τις χώρες με τον μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης στον κόσμο.

 

Τα κινήματα των πολιτών και ιδίως της νεολαίας κατέβηκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν κατά της διαφθοράς και του κατεστημένου πολιτικού συστήματος.

 

Οι Αγανακτισμένοι

 

Το κίνημα των Αγανακτισμένων ξεκίνησε πριν από δεκαπέντε ημέρες πετυχαίνοντας με τις πρωτόγνωρες σε μαζικότητα και δυναμικότητα κινητοποιήσεις του να ανατρέψει συμφωνία ανάμεσα στο Εθνικιστικό Κόμμα του Ουμάλα και εκείνο του έκπτωτου πρώην προέδρου Φουχιμόρι –που βρίσκεται στη φυλακή καταδικασμένος για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και διαφθορά– για να μοιραστούν τα αξιώματα στο Συνταγματικό Δικαστήριο και την Κεντρική Τράπεζα.

 

Παράλληλα, τα συνδικάτα, με κάλεσμα της αριστερής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών -που το 2011 στήριξε την υποψηφιότητα του Ουμάλα-, κατέβηκαν στους δρόμους απαιτώντας την ακύρωση νόμου που καταργεί τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στο Δημόσιο και ανοίγει τον δρόμο για απολύσεις στον δημόσιο τομέα, ενώ ιατροί και νοσηλευτές των δημόσιων νοσοκομείων απεργούν εδώ και δύο εβδομάδες απαιτώντας αυξήσεις που συμφωνήθηκαν εδώ και ένα χρόνο αλλά ποτέ δεν δόθηκαν.

 

Οι μαζικές κινητοποιήσεις των πολιτών ανατρέπουν τον μύθο της «λαϊκής ευημερίας» που φέρνει η ανάπτυξη, θέτοντας στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης την ουσία: ότι δηλαδή μόνο η δημοκρατική διακυβέρνηση μπορεί να εγγυηθεί ότι η όποια ανάπτυξη ωφελεί συνολικά τον πληθυσμό κι όχι τους προνομιούχους των διαπλεκόμενων κέντρων εξουσίας.

 

Την τελευταία δεκαετία το Περού αναπτύσσεται με ρυθμό μεγαλύτερο του 5% ετησίως, κυρίως λόγω της αύξησης της τιμής των μετάλλων, που αποτελούν βασικό εξαγωγικό πόρο της χώρας. Τώρα που αυτές οι τιμές αρχίζουν και πέφτουν, ο αντίκτυπος της διεθνούς οικονομικής κρίσης αρχίζει να γίνεται αισθητός στη χώρα.

 

Κοινωνικά προγράμματα 

 

Ο Ουμάλα μίλησε για «ανάπτυξη με κοινωνική ένταξη» και εξήρε τα κοινωνικά προγράμματα που έχει εφαρμόσει ως αντίδοτο στις πρώτες συνέπειες της κρίσης. Αλλά η έμφαση στην επιδοματική πολιτική αντί της ριζικής αντιμετώπισης της φτώχειας που θα απαιτούσε αναθεώρηση του οικονομικού μοντέλου, η συνέχιση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που είχε υποσχεθεί να αλλάξει, οι επιθέσεις του κατά εργασιακών δικαιωμάτων και τα ελλείμματα στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων αποτελούν κρίσιμα προβλήματα που τον έχουν φέρει σε ρήξη με τους άλλοτε αριστερούς συμμάχους του.

 

Οσο μιλούσε για το υποτιθέμενο «success story» της κυβέρνησής του, τα συνδικάτα ανακοίνωσαν μια γενική απεργία για τις προσεχείς ημέρες ανατρέποντας το ειδυλλιακό τοπίο μιας προοδευτικής συμμαχίας που δεν πήρε σάρκα και οστά.

 

Οπως και σε άλλες χώρες της Νότιας Αμερικής με σημαντικούς δείκτες ανάπτυξης, σαν τη Χιλή και τη Βραζιλία, οι μαζικές κινητοποιήσεις των νέων της μεσαίας τάξης καταδεικνύουν ότι η ανάπτυξη δεν είναι κατ΄ανάγκην λάβαρο λαϊκής ευημερίας και ότι οι πολίτες διεκδικούν μια δημοκρατία που δεν εξαντλείται σε μια ψήφο κάθε λίγα χρόνια. Θέτοντας έτσι για μια ακόμη φορά το δίλημμα: αντιπροσωπευτική ή συμμετοχική δημοκρατία;