Η Κάτω Βουλή αναμένεται να αποφασίσει την οριστική διάλυσή της και να ανοίξει τον δρόμο για πρόωρες εκλογές, τον Οκτώβριο
Της Βίκυς Καπετανοπούλου
Με πρόωρη προσφυγή στις κάλπες θα λυθεί, όπως όλα δείχνουν, το πολιτικό αδιέξοδο που έχει ενσκήψει από τον Ιούνιο στην Τσεχία, μετά την κατάρρευση της κεντροδεξιάς τρικομματικής κυβέρνησης του Πετρ Νέτσας λόγω μείζονος σκανδάλου διαφθοράς, αλλά και την αποτυχία της κυβέρνησης τεχνοκρατών, την οποία διόρισε με αμφιλεγόμενες και συνοπτικές διαδικασίες πριν από έναν μήνα περίπου ο κεντροαριστερός πρόεδρος Μίλος Ζέμαν, να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στο Κοινοβούλιο.
Με τη στήριξη Σοσιαλδημοκρατών και Κομμουνιστών, αλλά και του μικρού, συντηρητικού κόμματος TOP09 -πρώην κυβερνητικού εταίρου τού Νέτσας-, η Κάτω Βουλή αναμένεται να συνεδριάσει στις 16 Αυγούστου για να αποφασίσει την οριστική της διάλυση και να ανοίξει τον δρόμο για πρόωρες εκλογές, ενδεχομένως τον Οκτώβριο.
Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ευρεία νίκη της Κεντροαριστεράς, στην οποία μεγάλη μερίδα του εκλογικού σώματος φέρεται να εναποθέτει τις ελπίδες της για να βγάλει τη χώρα από την ύφεση των δύο τελευταίων ετών. Η πλειονότητα των Τσέχων δηλώνει ότι επιθυμεί πολιτική σταθερότητα και μια βιώσιμη κυβέρνηση.
Η συνταγματικά ανορθόδοξη απόφαση του Ζέμαν να παρακάμψει στην ουσία τα κόμματα και να αναθέσει την πρωθυπουργία στον οικονομολόγο και σύμμαχό του, Γίρι Ρούσνοκ, γνωρίζοντας ότι δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, εξόργισε κυρίως τις παρατάξεις της Κεντροδεξιάς, που τον κατηγόρησαν ότι υφαρπάζει αρμοδιότητες της Βουλής.
Η αφορμή
Λάδι στη φωτιά είχε ρίξει ο fast track «αποκεφαλισμός» από την τεχνοκρατική κυβέρνηση, χωρίς φυσικά να έχει λάβει κοινοβουλευτική έγκριση, 97 υψηλόβαθμων αξιωματούχων σε υπουργεία και εταιρείες του Δημοσίου, όπως ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων, ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες στην Τσεχία.
Ο κατακερματισμός της Κεντροδεξιάς έγινε εμφανής στη διαδικασία ψήφου εμπιστοσύνης, όπου σημειώθηκε ανταρσία συντηρητικών βουλευτών, που είχαν αρχικά συμφωνήσει να καταψηφίσουν τον Ρούσνοκ αλλά αν τέλει δεν το έπραξαν, προκαλώντας την μήνιν των μελών του κόμματος TOP09 και την απόφασή τους να στηρίξουν τελικά την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, που προωθεί η Κεντροαριστερά. «Ελπίζω ότι και άλλα κόμματα θα έρθουν με το μέρος μας. Αυτό θα ήταν ένα ευοίωνο σημάδι για τους πολίτες. Θα ενεργήσουμε ώστε η Τσεχία να παραμείνει κοινοβουλευτική δημοκρατία» δήλωσε ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών και επίδοξος νέος πρωθυπουργός, Μπόχουσλαβ Σομπότκα.
Τον περασμένο Μάρτιο ο Ζέμαν έγινε ο πρώτος πρόεδρος στην Τσεχία που εκλέχθηκε απευθείας από τον λαό. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, εφόσον πράγματι η Βουλή λάβει απόφαση για οριστική διάλυση του σώματος, το θέμα παραπέμπεται για επικύρωση στον πρόεδρο της χώρας.
Εάν και όταν αυτό συμβεί, ο Ζέμαν υποχρεούται να προκηρύξει πρόωρες εκλογές εντός 60 ημερών. Ωστόσο, δεν προβλέπεται χρονικός περιορισμός για το πότε θα εγκρίνει τελικά τη διάλυση του Κοινοβουλίου και την αντικατάσταση της υπηρεσιακής πλέον κυβέρνησης Ρούσνοκ.
Τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί, εκτιμά ο πολιτικός αναλυτής και καθηγητής Πανεπιστημίου στην Πράγα, Γίρι Πέχε. «Ο Ζέμαν επιχειρεί μετατόπιση του κέντρου βάρους της εξουσίας στον πρόεδρο της χώρας και αποδυνάμωση του Κοινοβουλίου. Χρησιμοποιεί την άμεση και νωπή λαϊκή εντολή, που του δόθηκε, για να δικαιολογήσει τις κινήσεις του.
Οι πρόσφατες εξελίξεις καταδεικνύουν ότι ακόμα και ακραία σενάρια μοιάζουν τώρα πιθανά. Ο ίδιος, άλλωστε, κρατάει όλα τα χαρτιά της τράπουλας».
