ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Μ. Χριστοδούλου

• Περιγράψτε μας συνοπτικά το αντικείμενο του επαγγέλματος του ορκωτού ελεγκτή λογιστή.

Κύριο μέλημα του ΟΕΛ είναι η εξακρίβωση και πιστοποίηση των οικονομικών πληροφοριών που περιέχονται στις οικονομικές καταστάσεις των ελεγχομένων οντοτήτων. Ο ΟΕΛ είναι υπεύθυνος και υπόλογος έναντι της πολιτείας, της επενδυτικής κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα και μη όντας υπάλληλος αυτών που ελέγχει, απολαμβάνει την επαγγελματική ανεξαρτησία η οποία είναι απαραίτητη για την εκτέλεση των καθηκόντων του.

• Πόσοι επαγγελματίες δραστηριοποιούνται στο ελεγκτικό επάγγελμα αυτή τη στιγμή και ποιος είναι ο κύκλος εργασιών του κλάδου;

Υπάρχουν αυτή τη στιγμή 793 ενεργοί ΟΕΛ καθώς και 1.520 ασκούμενοι, οι οποίοι είναι ενταγμένοι σε 39 ελεγκτικές εταιρείες, καθώς και 2.000 ΟΕΛ και ασκούμενοι οι οποίοι βρίσκονται σε αναστολή και στελεχώνουν επιχειρήσεις του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Ο κύκλος εργασιών των 39 ελεγκτικών εταιρειών είναι περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ.

• Ποιες είναι οι κύριες δραστηριότητες του ΣΟΕΛ;

Το ΣΟΕΛ υπό τη σημερινή του μορφή, μετά το άνοιγμα της αγοράς ελεγκτικών υπηρεσιών έχει σκοπό την εκπροσώπηση των καλώς εννοουμένων συμφερόντων του κλάδου τόσο έναντι των ευρωπαϊκών και εθνικών κρατικών αρχών όσο και έναντι του ευρύτερου κοινού. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται μέσω του συντονισμού των εν Ελλάδι ελεγκτικών εταιρειών, και τη διαβούλευση και συνεργασία με τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης με άλλες επαγγελματικές οργανώσεις καθώς και τον ευρύτερο τομέα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Επίσης, το ΣΟΕΛ διατηρεί μητρώο στο οποίο καταγράφονται οι επαγγελματίες που έχουν το έννομο δικαίωμα άσκησης επαγγελματικών καθηκόντων, φέροντας τον τίτλο του ορκωτού ελεγκτή λογιστή. Τέλος, το ΣΟΕΛ δίνει, μέσω του Εκπαιδευτικού του Ινστιτούτου, ολοένα και μεγαλύτερο βάρος στην παροχή επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, τόσο μέσω των δικών του προγραμμάτων όσο και μέσω συνεργασιών με ημεδαπά εκπαιδευτικά ιδρύματα και με Ινστιτούτα του εξωτερικού.

• Θεωρείστε από πολλούς κλειστό επάγγελμα. Αληθεύει η άποψη αυτή;

Οχι, αυτή είναι μια ιδιαίτερα διαδεδομένη ανακρίβεια, η οποία είναι όμως εντελώς ανυπόστατη. Μετά το άνοιγμα του επαγγέλματος το 1993, όταν και έπαψε να υφίσταται ο ποσοτικός περιορισμός των ασκούντων το επάγγελμα, οποιοσδήποτε μπορεί να αποδείξει την αναγκαία επιστημονική και επαγγελματική του επάρκεια και μέσω 1) της κατοχής πτυχίου ΑΕΙ ή ΤΕΙ, 2) της ολοκλήρωσης επαγγελματικών εξετάσεων και 3) της απόκτησης τριετούς πρακτικής εμπειρίας στο επάγγελμα μπορεί να αποκτήσει τον τίτλο του ΟΕΛ. Το ότι το επάγγελμα είναι ανοιχτό το αποδεικνύει, άλλωστε, ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των επαγγελματιών του χώρου – από 200 ΟΕΛ το 1993 σε 793 σήμερα. Δεδομένης και της διαρκώς αυξανόμενης ζήτησης για ποιοτικά και καταρτισμένα στελέχη, ο ίδιος ο επιχειρηματικός κόσμος και η κοινωνία δεν θα επέτρεπαν κάτι τέτοιο.

• Πώς έχει επηρεάσει η κρίση το επάγγελμα των ορκωτών ελεγκτών λογιστών;

Μέχρι στιγμής, λιγότερο από άλλους επαγγελματικούς κλάδους, αφού η κρίση έχει επηρεάσει ως επί το πλείστον τις μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό εξαιρούνται του ελέγχου. Υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις όπου ελεγκτικές εταιρείες έπρεπε να επιδείξουν την αναγκαία ευελιξία αναφορικά με περιπτώσεις δυσκολιών άμεσης καταβολής αμοιβών για το ελεγκτικό έργο. Παραδόξως, ο μεγαλύτερος κίνδυνος ελλοχεύει από εδώ και στο εξής. Η διαφαινόμενη τάση μεταφοράς των εταιρικών εδρών θα έχει εξαιρετικά αρνητικά αποτελέσματα στα δημοσιονομικά, στην απασχόληση, στην πορεία των επενδύσεων καθώς και στη ζήτηση για ελεγκτικές υπηρεσίες εντός Ελλάδος. Γι’ αυτό τον λόγο είναι κρίσιμης σημασίας η βελτίωση του οικονομικού και επενδυτικού κλίματος διά της μείωσης της εταιρικής φορολογίας και της παροχής των κατάλληλων κινήτρων στις επιχειρήσεις από το κράτος.

• Η Ευρωπαϊκή Ενωση πιστεύει ότι βοηθείται η ανάπτυξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω της αύξησης των ορίων για υπαγωγή σε υποχρεωτικό έλεγχο, κάτι που βεβαίως περιορίζει το κύριο αντικείμενο ενασχόλησής σας. Πώς αντιμετωπίζετε το ενδεχόμενο αυτό; Τι έχετε να αντιπροτείνετε στην επιχειρηματική κοινότητα; Πώς μπορείτε να προσθέσετε αξία;

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, βεβαίως, καταβάλλει καλοπροαίρετες προσπάθειες να μειώσει το κόστος της επιχειρηματικότητας στην Ευρώπη. Πιστεύει ότι αυτό μπορεί να γίνει μέσω και της μείωσης της δαπάνης για ελεγκτικές υπηρεσίες. Εδώ, όμως, κατά τη γνώμη μου διαπράττει μεγάλο λάθος, του οποίου οι συνέπειες θα είναι ολοένα και πιο ευδιάκριτες με την πάροδο του χρόνου. Μια εκ των κύριων συνεπειών της κρίσης είναι η αποδυνάμωση του τραπεζικού τομέα ως αγωγού πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις. Δεδομένης της απο-διαμεσολάβησης που λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή, το αναγκαίο κεφάλαιο για τη σύσταση και ανάπτυξη των επιχειρήσεων στην Ελλάδα γενικά, και στην Ευρώπη γενικότερα θα διοχετεύεται μέσω του χρηματιστηρίου, της τοποθέτησης ιδιωτικών κεφαλαίων και των άμεσων επενδύσεων. Για να μπορούν οι επενδυτές να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστα οικονομικά στοιχεία.

Από την άλλη πλευρά, όταν οι τράπεζες επανέλθουν στην κανονική τους λειτουργία, θα έχουν ανάγκη αξιόπιστων οικονομικών πληροφοριών για να προβούν σε δανειοδοτήσεις. Τα στοιχεία αυτά και στις δύο περιπτώσεις θα προέλθουν από τους ΟΕΛ. Πρακτικά δεν πιστεύω ότι η μείωση της ζήτησης θα είναι τόσο μεγάλη όσο πολλοί φοβούνται, όμως αντικειμενικά τα όρια δεν είναι λογικό να αυξηθούν για τους προαναφερθέντες λόγους και πιστεύω ότι καθώς η αύξηση των ορίων επαφίεται –βάσει της 8ης οδηγίας– στο κάθε κράτος-μέλος, δεν θα γίνει κάτι τέτοιο. Πιστεύω, επίσης, ότι η ζήτηση για τις υπηρεσίες του κλάδου θα αυξάνεται καθώς το αντικείμενο ενασχόλησης των ορκωτών εμπλουτίζεται συνεχώς. Υπάρχουν πολλών ειδών υπηρεσίες που μόλις τώρα εξέρχονται του εμβρυακού σταδίου ανάπτυξης, όπως, παραδείγματος χάριν, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες (consulting) ή οι υπηρεσίες διασφάλισης. Πιστεύω ότι μέσω της ανάπτυξης αυτών των δραστηριοτήτων μπορούμε να παρέχουμε υψηλή προστιθέμενη αξία στους πελάτες μας και να διασφαλίσουμε τη μελλοντική ανάπτυξη του επαγγέλματος.

• Η φοροδιαφυγή συνεχίζει να αποτελεί μία από τις κύριες απειλές για τη δημοσιονομική και ως εκ τούτου την οικονομική σταθερότητα της χώρας. Η τρόικα συνεχίζει να «γκρινιάζει» ότι δεν κάνουμε τίποτα για το θέμα αυτό. Δεδομένης και της εμπειρίας σας ως πρώην γ.γ. του υπ. Οικονομικών, πώς πιστεύετε ότι αυτή μπορεί να αντιμετωπισθεί;

Η φοροδιαφυγή είναι αντικειμενικά πολύ δύσκολο να εξαλειφθεί λόγω της ίδιας της φύσης της ελληνικής οικονομίας. Υπάρχουν πάρα πολλές επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους, των οποίων η συμμόρφωση με τη φορολογική νομοθεσία λόγω του αριθμού τους, των μέχρι πρότινος μη επαρκών μέσων που είχε ο φοροελεγκτικός και φοροεισπρακτικός μηχανισμός στη διάθεσή του, καθώς και λόγω της έλλειψης μηχανοργάνωσης ήταν αδύνατη. Πιστεύω ότι για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τη φοροδιαφυγή πρέπει να ακολουθήσουμε το σύστημα των αναπτυγμένων χωρών, παραδείγματος χάριν της Δανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών. Το υπουργείο Οικονομικών, η Γενική Γραμματεία Εσόδων καθώς και η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων πρέπει να κινηθούν στην κατεύθυνση της συνολικής διασταύρωσης της διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών, τη διασταύρωση του εισοδήματος κάθε φορολογουμένου από οποιαδήποτε πηγή και τη συνολική διασταύρωση όλων των συναλλαγών όπως αυτή λαμβάνει χώρα στην Αμερική. Η νίκη επί της φοροδιαφυγής αποτελεί κατά τη γνώμη μου πρωτίστως ζήτημα οργάνωσης και τεχνογνωσίας.