Pin It

Του Μανόλη Γ. Δρεττάκη*

 

Τον Οκτώβριο του 2012, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), τόσο διά της επικεφαλής του Chirstine Lagarde όσο και διά του κορυφαίου οικονομολόγου του Olivier Βlanchard, παραδέχτηκε ότι οι επιπτώσεις των μέτρων των Μνημονίων, τα οποία εφαρμόζονται κατ’ εντολήν της τρόικας, στηρίχτηκαν στη λανθασμένη υπόθεση ότι μια μείωση των δημόσιων δαπανών ή μια αύξηση της φορολογίας ή συνδυασμός των δύο μέτρων ίση με το 1% του ΑΕΠ θα προκαλούσε μείωση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές (ύφεση) κατά 0,5%. Πρόκειται για τον λεγόμενο πολλαπλασιαστή. Ο πολλαπλασιαστής, όμως, στη χώρα μας, όπως παραδέχτηκε το ΔΝΤ, δεν είναι 0,5%, αλλά 1,7%, δηλαδή υπερτριπλάσιος, με αποτέλεσμα η ύφεση να είναι πολύ βαθύτερη, απ’ ό,τι προέβλεπαν τα Μνημόνια.

 

Εξαιτίας της όλης συζήτησης που γίνεται για το θέμα αυτό, θέλησα να κάνω και εγώ, με απλό τρόπο, τους δικούς μου υπολογισμούς για τον πολλαπλασιαστή στη χώρα μας, χρησιμοποιώντας στοιχεία της Εurostat για την περίοδο 2000-2012. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου, ο πολλαπλασιαστής για την περίοδο πριν από την εφαρμογή των Μνημονίων (2001-2009) είναι 1,7 (ακριβώς δηλαδή όπως και εκείνος που παραδέχεται το ΔΝΤ) και τα τρία χρόνια εφαρμογής των Μνημονίων (2010-2012) ανέρχεται στο 2,2, δηλαδή ακόμα μεγαλύτερος.

 

Το ερώτημα που γεννιέται είναι: το ΔΝΤ δεν είχε υπολογίσει τον πολλαπλασιαστή ειδικά για την Ελλάδα για τα χρόνια πριν αποφασιστούν τα μέτρα; Απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει. Τι έκαναν, όμως, οι αρμόδιες υπηρεσίες στη χώρα μας;

 

Αφού είχα κάνει τους δικούς μου υπολογισμούς, περιήλθε σε γνώση μου ένα «Επίμετρο» του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Βασίλη Δρουκόπουλου σε ένα σχετικό με τον πολλαπλασιαστή άρθρο του που είχε αναρτήσει στο Διαδίκτυο στις 29.1.2013. Το «Επίμετρο» αυτό αναφέρεται σε ένα κείμενο που συνέταξε στα αγγλικά το υπουργείο Οικονομίας και είδε το φως της δημοσιότητας τον Ιούλιο του 2011, δηλαδή περίπου δεκαπέντε μήνες πριν από την παραδοχή του ΔΝΤ για τον λανθασμένο πολλαπλασιαστή. Στο κείμενο του υπουργείου Οικονομίας, ανάμεσα στα άλλα, αναφέρονται (σε μετάφραση του καθηγητή) και τα εξής:

 

«Ο δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής (αποτέλεσμα στο ΑΕΠ της μεταβολής μιας ποσοστιαίας μονάδας στο δημόσιο έλλειμμα) εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 2,5 και 3, υψηλότερα σε σύγκριση με άλλες χώρες)».

 

Από το παράθεμα αυτό φαίνεται ότι η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομίας για το μέγεθος του πολλαπλασιαστή ήταν πολύ υψηλότερη τόσο από το 0,5 όσο και από το 1,7 του ΔΝΤ.

 

Μια από τις σοβαρότερες (αν όχι η σοβαρότερη) από τις επιπτώσεις της μεταβολής –μείωσης ή αύξησης– του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές είναι η μεταβολή (αύξηση ή η μείωση, αντίστοιχα) της ανεργίας. Διερευνώντας τις επιπτώσεις αυτές χωριστά για τα βόρεια και τα νότια κράτη της ευρωζώνης, διαπίστωσα ότι η επίπτωση στα νότια κράτη είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι στα βόρεια. Πιο συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία για την ανεργία από τις ίδιες πηγές που προαναφέρθηκαν για το ΑΕΠ για την περίοδο 2010-2012 και τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2013, την περίοδο εφαρμογής της πολιτικής λιτότητας (2010-2013), η μείωση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές κατά 3,2 μονάδες θα αυξήσει το ποσοστό της ανεργίας στα νότια κράτη κατά 7 μονάδες! Αντίθετα, η αύξηση του ΑΕΠ στα βόρεια κράτη κατά 5,7 μονάδες θα μειώσει το ποσοστό ανεργίας μόνο κατά 0,5 (μισή) μονάδα.

 

Εξετάζοντας την περίπτωση της Ελλάδας και της Γερμανίας (των δύο ακραίων περιπτώσεων νότιων και βόρειων κρατών της ευρωζώνης) και χρησιμοποιώντας τα στοιχεία από τις ίδιες πηγές που προαναφέρθηκαν, διαπίστωσα ότι η μείωση του ΑΕΠ στη χώρα μας την περίοδο 2010-2013 κατά 21 μονάδες θα αυξήσει την ανεργία κατά 17,5 μονάδες (ένα είδος «πολλαπλασιαστή» = 0,8), ενώ στη Γερμανία η αύξηση του ΑΕΠ κατά 8,6 μονάδες θα μειώσει την ανεργία μόνο κατά 2,1 μονάδες («πολλαπλασιαστής» = 0,25). Η επίπτωση, δηλαδή, της μεταβολής του ΑΕΠ στην ανεργία στην Ελλάδα είναι υπερτριπλάσια εκείνης στη Γερμανία.

 

Από τη σύντομη αυτή ανάλυση είναι σαφές ότι όλες οι κυβερνήσεις των Μνημονίων, γνώριζαν ότι ο πολλαπλασιαστής που αποδέχονταν ήταν πολύ χαμηλότερος από αυτό που οι ίδιες είχαν υπολογίσει και, φυσικά, τις επιπτώσεις των μέτρων που εφαρμόζουν με βάση τα Μνημόνια που ψήφισαν, δηλαδή τη μείωση του ΑΕΠ κατά πάνω από 20% και την εκτίναξη του αριθμού των ανέργων πάνω από 1.350.000 με όλες τις γνωστές δραματικές κοινωνικές συνέπειές τους.

 

Είναι, κατά συνέπεια, προφανές ότι, εκτός από την αυτονόητη μεγάλη ευθύνη τους απέναντι στον λαό, οι αρχηγοί των τριών κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση οφείλουν να απαντήσουν και σε πολλά ερωτήματα που γεννά η αποδοχή και η εμμονή τους στην εφαρμογή της αυτής της καταστροφικής για την κοινωνία και οικονομία πολιτικής. Στα ερωτήματα αυτά πρέπει να δοθούν από τους ίδιους ξεκάθαρες απαντήσεις στη Βουλή και, αν κριθεί αναγκαίο, στη Δικαιοσύνη.

 

………………………………………………………………………..

 

*Πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.

 

 

 

 

 

Scroll to top