Με τους επίσημους φορείς να μιλούν για μικρές μισθολογικές απώλειες, οι αριθμοί δείχνουν το αντίθετο: μειώσεις σε επιδόματα, μπόνους, υπερωρίες, αυξήσεις σε ασφαλιστικές εισφορές και καταναλωτικά προιόντα, υψηλή ανεργία και υπερφορολόγηση οδήγησαν τους εργαζόμενους στο να χάσουν σχεδόν τον μισό μισθό τους
Του Τζώρτζη Ρούσσου
Προσεγγίζει το 45% η απώλεια των ονομαστικών αποδοχών των εργαζομένων από τη στιγμή που η Ελλάδα εισήλθε στο λυκόφως του Μνημονίου.
Οι πολιτικές λιτότητας που υιοθέτησαν σχεδόν απνευστί οι τότε κυβερνώντες, με πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου, τον Γ. Παπακωνσταντίνου υπουργό Οικονομικών και βέβαια διαπραγματευτή της πρώτης συμφωνίας (λόγω των άρτιων νομικών του γνώσεων) τον σημερινό πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Β. Βενιζέλο, έχουν οδηγήσει σε χαοτικά φαινόμενα την ελληνική κοινωνία και οικονομία, τα οποία θα επιταθούν εντός του 2013 λόγω της ακραίας εκδοχής της λιτότητας που υιοθέτησε άκριτα και χωρίς δισταγμό, μόλις είδε να ανοίγεται εμπρός του ο δρόμος προς την πρωθυπουργία, ο Α. Σαμαράς.
Μικρές οι μειώσεις επισήμως
Βέβαια, οι επίσημοι φορείς δίνουν μικρές μισθολογικές μειώσεις που δεν επιτυγχάνουν να δείξουν το μέγεθος της περιδίνησης στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι:
- Η βάση δεδομένων Ameco της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δίνει σωρευτικές μειώσεις 12,3% των ονομαστικών αποδοχών ανά μισθωτό την τριετία 2010-2012.
- Στο ίδιο μοτίβο και η Τράπεζα της Ελλάδος (ενδιάμεση έκθεση) κάνει λόγο για μείωση των µέσων πραγµατικών αποδοχών κατά 8,1%. Μάλιστα, εκτιμά ότι η µείωση των µέσων αποδοχών στον επιχειρηµατικό τοµέα (ιδιωτικός τομέας, τράπεζες, εταιρείες Δημοσίου) είναι μεγαλύτερη και ανέρχεται στο 9,8%. Για το 2011 η ΤτΕ μιλά για μειώσεις -1,7% (μέσες ονομαστικές προ φορολογίας αποδοχές) και -4,7% (μέσες πραγματικές αποδοχές).
Πίσω όμως από τον ορυμαγδό ποσοστών και αριθμών κρύβεται η ανάλυση. Η «Εφ.Συν.», με τη βοήθεια του επιστημονικού συνεργάτη του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ/ΑΔΕΔΥ, Ηλία Ιωακείμογλου, αναλύει τις μειώσεις μισθών και καταδεικνύει ότι αυτές προσεγγίζουν το 40% έως 45%.
Οι ονομαστικές αποδοχές περιλαμβάνουν εκτός από τον μισθό και όλα τα άλλα είδη αποδοχών (επιδόματα, μπόνους, υπερωρίες κ.λπ.), καθώς και τις ασφαλιστικές εισφορές και τις παρακρατήσεις του φόρου εισοδήματος. Η αγοραστική δύναμη των ονομαστικών αποδοχών ανά μισθωτό εξαρτάται όμως και από τις μεταβολές των τιμών στα καταναλωτικά είδη.
Ετσι, στη μείωση της αγοραστικής δύναμης που προήλθε από τις μικρότερες ονομαστικές αποδοχές προστέθηκε και η μείωση από τις υψηλότερες τιμές. Καθώς η σωρευτική αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή κατά την τριετία 2010-2012 ανήλθε σε 9,1%, η σωρευτική μείωση της αγοραστικής δύναμης των αποδοχών ανά μισθωτό προσέγγισε το 20%.
Η απώλεια, όμως, του συνόλου των μισθωτών ως κοινωνικής ομάδας σχετίζεται και με την ανεργία, η οποία αφαιρεί διαθέσιμο εισόδημα από τα νοικοκυριά. Τα ίδια νοικοκυριά πρέπει τώρα να συντηρηθούν με αγοραστική δύναμη που έχει μειωθεί για δύο λόγους: όχι μόνο επειδή λιγότερα μέλη τους εργάζονται, αλλά και επειδή η αγοραστική δύναμη των αποδοχών ανά μισθωτό έχει μειωθεί.
Προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η αγοραστική δύναμη των αποδοχών του συνόλου των μισθωτών μειώθηκε σωρευτικά, στη διάρκεια της τριετίας 2010-2012, κατά 31,4%. Επομένως, οι μισθωτοί ως κοινωνική ομάδα έχουν απολέσει, εξαιτίας και της υψηλής ανεργίας, το 1/3 της αγοραστικής δύναμης των αποδοχών τους προ φόρων.
Σε αυτές τις απώλειες, θα πρέπει να προσθέσουμε και τις απώλειες από τη φορολογία, για τις οποίες όμως τα στατιστικά στοιχεία δεν μας προσφέρουν τη δυνατότητα ενός ασφαλούς υπολογισμού. Εάν πάντως κάνουμε τη μετριοπαθή υπόθεση ότι η επιβάρυνση αυτή ανέρχεται σε 10% για το σύνολο της τριετίας έναντι του 2009, οι απώλειες ανά μισθωτό είναι της τάξης του 30% και για τους μισθωτούς ως κοινωνική ομάδα της τάξης του 40%.
Εάν μάλιστα αφαιρέσουμε από αυτήν την ομάδα τα διευθυντικά στελέχη, των οποίων οι υπέρογκες αποδοχές δεν αποτελούν μόνον αμοιβή εργασίας αλλά και συμμετοχή στα κέρδη, η συνολική απώλεια πλησιάζει το 45%.
Ηλίας Ιωακείμογλου: «Πώς διασώζεται το οικονομικό και πολιτικό καθεστώς»
Η μείωση των μισθών σχεδιάστηκε και οργανώθηκε από καθεστωτικούς οικονομολόγους, στους διεθνείς οργανισμούς και τα ελληνικά πανεπιστήμια, οι οποίοι πιστεύουν ότι έτσι μπορεί κάποιος να πυροδοτήσει μια διαδικασία μείωσης των εγχώριων τιμών, επομένως και αύξησης της ανταγωνιστικότητας και των εξαγωγών. Γνωρίζουν τώρα ότι αυτό δεν έχει επιτευχθεί, τουλάχιστον όχι στην Ελλάδα.
Εχουν όμως αντιληφθεί εν τω μεταξύ, όπως και το πολιτικό προσωπικό του καθεστώτος, ότι η δραστική μείωση των μισθών, με την ύφεση και την ανεργία που προκαλεί, δημιουργεί ταξικούς συσχετισμούς δύναμης οι οποίοι επιτρέπουν στην άρχουσα τάξη να ανασυγκροτήσει την ελληνική οικονομία σε νέες βάσεις: κινεζοποίηση της αγοράς εργασίας, γιγαντιαία μεταφορά πόρων από τις εργαζόμενες τάξεις προς τους κεφαλαιούχους, ώστε να διασωθεί το πλασματικό κεφάλαιο που έχει συσσωρευτεί στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αποδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους.
Τι πιο φυσικό, λοιπόν, να συνεχίζεται μια πολιτική που δεν επιτυγχάνει μεν τους διακηρυγμένους στόχους της (μείωση των τιμών, αύξηση εξαγωγών κ.λπ.), πλην όμως αποδιαρθρώνει και ανασυγκροτεί την ελληνική οικονομία και κοινωνία έτσι ώστε να διασωθεί το καταρρέον οικονομικό και πολιτικό καθεστώς.
