Του Τάσου Τσακίρογλου
Η πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα καταδεικνύει τα έσχατα όρια μιας προσπάθειας να οικοδομηθεί η Ευρώπη από τα πάνω, βασισμένη στον βολονταρισμό των κυρίαρχων ελίτ και στην αποχή-ανοχή-συνενοχή των Ευρωπαίων πολιτών. Τα σύνορα του παραδείσου των «από πάνω» –ο οποίος περιλαμβάνει την ελευθερία μετακίνησης προσώπων και διακίνησης κεφαλαίων, αλλά και την αυθαίρετη λήψη αποφάσεων χωρίς ίχνος λογοδοσίας– είναι πλέον δυσδιάκριτα με την κόλαση των «από κάτω», η οποία γίνεται ακόμα βασανιστικότερη εξαιτίας της θέας που «απολαμβάνουν» οι «κολασμένοι» στον γειτονικό Κήπο των Ηδονών.
Αυτά τα έσχατα όρια γίνονται αντιληπτά σήμερα και από τους πλέον αδαείς, ακόμα και από τους αδιάφορους. Το ένα τρίτο των Ιταλών, όπως δείχνει έρευνα της «Λα Ρεπούμπλικα», απαντά ότι οι διαφορές ανάμεσα στα δημοκρατικά και αυταρχικά πολιτεύματα δεν είναι, τελικά, ιδιαίτερα σημαντικές. Ετσι, το κολαστήριο μεταναστών στη Λαμπεντούζα μοιάζει με «σκηνές προσεχώς» ενός αυταρχισμού που διαχέεται σε όλα τα επίπεδα.
Την ίδια ώρα οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας (το μέλος του γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού με παράδοση ακροδεξιών θέσεων και απόψεων) πιέζουν την Α. Μέρκελ να «εμποδίσει τη “μετανάστευση της φτώχειας”», με σύνθημα «όποιος κλέβει επιδόματα, ας ετοιμάζει τις βαλίτσες του». Μάλιστα ο ευρωβουλευτής τους, Ελμαρ Μπροκ, ζήτησε κατά την «έξοδο» των μεταναστών να τους παίρνουν δακτυλικά αποτυπώματα για να μην μπορούν να επιστρέψουν. Σ΄ αυτό το κλίμα ο υπουργός Ανεργίας, Γιάννης Βρούτσης, έβαζε ως στόχο της ελληνικής προεδρίας «τη βελτίωση των όρων κινητικότητας του εργατικού δυναμικού της Ελλάδας, καθώς είναι γνωστό ότι σήμερα υπάρχουν δύο εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο». Εδειχνε, δηλαδή, στους «δικούς του» ανέργους την πόρτα της εξόδου. Ως εκ τούτου, οι μάζες των ανέργων από τις φτωχότερες χώρες της Ε.Ε. κατάφεραν επιτέλους να έχουν τη δική τους Ου-τοπία, αφού δεν γίνονται δεκτοί σε κανέναν τόπο. Σύγχρονοι νομάδες, ανέστιοι και ανεπιθύμητοι. Καραβάνια φτωχοδιάβολων με προορισμό το πουθενά. Παράλληλα, στην Ελλάδα η Χρυσή Αυγή εξακολουθεί να αποτελεί το όνειδος της Ευρώπης, υμνώντας τον ολοκληρωτισμό των ναζί που αιματοκύλισαν την ανθρωπότητα.
Η Ευρώπη των «από πάνω» έχει εκφυλιστεί σε ένα ολιγαρχικό, αντιδημοκρατικό οικοδόμημα στην υπηρεσία των τραπεζών, των πολυεθνικών και των σούπερ πλούσιων. Η Ευρώπη των «από κάτω» αναζητά ένα συνεκτικό εναλλακτικό σχέδιο, έχοντας να καλύψει τα λάθη, τις ολιγωρίες και τις αβελτηρίες δεκαετιών. Ο χρόνος είναι κρίσιμος παράγοντας σ΄ αυτή την κούρσα επιβίωσης, με ενδιάμεσους σταθμούς την επανεπινόηση και την ανανοηματοδότηση της αλληλεγγύης, της συνεργασίας, της συμμετοχής, της αντίστασης και της πολιτικής φαντασίας. Οσοι οι τρόποι υπονόμευσης, δυσφήμισης και καταστολής των αγώνων, τόσοι και οι τρόποι ανυπακοής, σχεδιασμού και αντιπαράθεσης με το κυρίαρχο ρεύμα του ολοκληρωτικού καπιταλισμού και της διαβρωτικής επίδρασής του. Hic Rhodus, hic saltus για τις αριστερές και κάθε είδους αντιπολιτευόμενες δυνάμεις της ευρωπαϊκής (και όχι μόνο) κοινωνίας.
