Του Τάσου Τσακίρογλου
Στη διάλεξη που είχε δώσει πριν από δύο μήνες στην Αθήνα ο Ισπανός πολιτικός επιστήμονας Κάρλος Τάιμπο με θέμα την «αποανάπτυξη», έκανε μια ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα παρατήρηση: επισήμανε ότι η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων έχει λειτουργήσει ως ένα προπέτασμα καπνού, πίσω από το οποίο έχουν σχεδόν χαθεί η κοινωνική και περιβαλλοντική κρίση.
Συνήθως επικεντρώνουμε στους οικονομικούς όρους του συρμού, όπως το έλλειμμα, το χρέος, το ΑΕΠ, τα επιτόκια, η ύφεση, η ανάπτυξη κ.ά. και ξεχνάμε ότι οι αφηρημένες αυτές έννοιες συγκαλύπτουν μιαν αδυσώπητη πραγματικότητα. Ποια είναι αυτή; Οτι ο καπιταλισμός, στην πλέον καταστροφική του φάση, εντατικοποιεί σχεδόν παροξυστικά τις επιθέσεις στους ανθρώπους και στη φύση.
Εκατομμύρια άνθρωποι βιώνουν μια φαντασματική ύπαρξη στα όρια (ή ακόμα και κάτω απ’ αυτά) της επιβίωσης, χωρίς τα στοιχειώδη: περίθαλψη, εργασία, ασφάλεια, στέγη, τροφή, νερό. Παράλληλα, ο πλανήτης έχει προ πολλού μπει «στα κόκκινα», εξαιτίας μιας κατακλυσμιαίας «ανάπτυξης», με ατμομηχανή τη λογική του άμεσου και υψηλότερου κέρδους με το μικρότερο δυνατό κόστος. Τα συσσωρευμένα κοινωνικά οφέλη μιας ιστορικής πορείας τουλάχιστον των δύο τελευταίων αιώνων σπαταλώνται αλόγιστα, ενώ και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της γης εξαντλούνται με ρυθμούς που θέτουν σε κίνδυνο την επιβίωση των επόμενων γενεών. Ο παραλογισμός του συστήματος της αγοράς είναι περισσότερο εμφανής στις αβυσσαλέες ανισότητες εισοδήματος, αλλά και σε φαινόμενα όπως στο ότι κάθε χρόνο, μόνο στην Ε.Ε., σπαταλώνται 89 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων που δεν έχουν λήξει, ενώ ταυτόχρονα εκατοντάδες εκατομμύρια συνάνθρωποί μας στον Τρίτο Κόσμο λιμοκτονούν.
Αφορμή για τις σκέψεις αυτές μού έδωσε η είδηση ότι μέσα στη δίνη της κρίσης, και ενώ οι πολίτες παλεύουν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειές της, η Ευρωπαϊκή Ενωση, σαν καλός πλασιέ των μεγάλων εταιρικών πολυεθνικών συμφερόντων, αποφάσισε να φέρει απ’ το παράθυρο νομοθεσία που θα επιτρέπει τη χρήση γενετικά τροποποιημένου, δηλαδή μεταλλαγμένου, καλαμποκιού. Αντίστοιχη έγκριση καλλιέργειας γενετικά τροποποιημένου φυτού στην Ε.Ε. υπήρξε το 2010 για την πατάτα της (γερμανικής) εταιρείας BASF, η οποία περιείχε γονίδιο ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά. Το καλαμπόκι τώρα είναι της (αμερικανικής) Pioneer–DuPont. Σύμφωνα με την Greenpeace, «η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων, ήδη από το 2011, εντόπισε επιπτώσεις της τοξίνης του συγκεκριμένου “μεταλλαγμένου” καλαμποκιού σε ωφέλιμα έντομα. Επιπλέον δεν έχουν εκτιμηθεί επαρκώς οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εκτενούς καλλιέργειάς του». Την έγκριση καλούνται να δώσουν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε, αύριο, στις Βρυξέλλες. Η Ελλάδα, η οποία μέχρι τώρα τάσσεται σταθερά κατά των μεταλλαγμένων, καλείται διά του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος θα έχει ρόλο προεδρεύοντος, όχι μόνο να συνεχίσει την ίδια στάση, αλλά να ηγηθεί και της εκστρατείας κατά της άλωσης της Ενωσης.
Θα μου πείτε, όλος αυτός ο θόρυβος για ένα καλαμπόκι; Ναι, γιατί με την κατανάλωσή του δεν θα είμαστε ξενιστές (δηλαδή φορείς) μόνο ενός μεταλλαγμένου είδους, αλλά, κυρίως, της ιδέας ότι το σώμα μας και η δημόσια υγεία μπορούν να χρησιμοποιούνται ως πειραματόζωα από τις πολυεθνικές και το υπηρετικό πολιτικό προσωπικό τους.
