Του Γιάννη Παντελάκη
Οι λογικές των κομμάτων με τις οποίες επιλέγουν υποψήφιους δημάρχους και περιφερειάρχες δεν απέχουν καθόλου από τις λογικές που οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή χρεοκοπία. Προωθούν πρόσωπα, όχι με βάση τις ικανότητές τους να διαχειριστούν με ικανοποιητικό τρόπο έναν δήμο ή μια περιφέρεια, αλλά με βάση τις πιθανότητες που έχουν τα πρόσωπα αυτά να κερδίσουν τις θέσεις. Κάπου εδώ, υπάρχει και το πρόβλημα. Αυτός που θα επιλεγεί, δεν είναι απαραίτητα και ο καλύτερος γι’ αυτή τη δουλειά, είναι όμως αυτός που θα κερδίσει. Και η νίκη αυτή δεν ανήκει μόνο στον ίδιο, αλλά και στο κόμμα που θα τον επιλέξει και θα τον στηρίξει. Το κόμμα θα αθροίσει τη νίκη αυτή με μερικές ακόμα και θα εμφανίσει το αποτέλεσμα ως σημαντική επιρροή στην κοινωνία.
Νομίζω πως είναι μια παραλλαγή των αιτιών που μας οδήγησαν ώς εδώ. Σε θέσεις ευθύνης του κρατικού μηχανισμού δεν τοποθετούνται αυτοί που έχουν τις ικανότητες. Τοποθετούνται αυτοί τους οποίους θα ορίσει ένα κόμμα και θ’ ακολουθήσουν τις επιλογές του. Αυτός που θα επιλεγεί, θα απλώσει κομματικούς σε διάφορα παρακλάδια του οργανισμού ή του υπουργείου που διοικεί, θα ασκήσει πολιτικές ενδιαφέρουσες όχι για την κοινωνία αλλά για το κόμμα και θα διαχειριστεί το δημόσιο χρήμα με βάση το ίδιο κριτήριο. Και συχνά και με ατομικό ενδιαφέρον. Τα σκάνδαλα που αναδεικνύονται καθημερινά, το επιβεβαιώνουν. Κάπως έτσι, φτάσαμε ώς εδώ. Και δεν αρκεί που μας έφτασαν τα κόμματα που διαχειρίστηκαν τις τύχες μας ώς εδώ. Ενα μεγάλο μέρος των Ελλήνων έχει εθιστεί σ’ αυτές τις λογικές. Φυσικό είναι, τόσα χρόνια εξυπηρετήθηκαν, ολόκληρες γενιές μεγάλωσαν πιστεύοντας πως τα πράγματα «έτσι είναι».
Ας επανέλθουμε όμως στις επιλογές δημάρχων και περιφερειαρχών. Δυστυχώς, ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής (και όχι μόνο) κοινωνίας λειτουργεί με όρους θεάματος. Και αυτό το κάνει και στις πολιτικές επιλογές. Ετσι, γι’ αυτό το κομμάτι της κοινωνίας, ένας καλός δήμαρχος είναι ένας προβεβλημένος άνθρωπος. Η ιδιότητα του προβεβλημένου έχει μικρή έως μηδαμινή σημασία. Μπορεί να είναι ηθοποιός, δημοσιογράφος, τραγουδιστής, τηλεπερσόνα ή οτιδήποτε άλλο μπορείτε να φανταστείτε. Αρκεί να έχει πρόσβαση και αναγνωρισιμότητα σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού. Αυτός θα επιλεγεί, αυτός έχει και τις περισσότερες πιθανότητες να κερδίσει. Προφανώς, μέσα στα προβεβλημένα πρόσωπα που έχουν εκλεγεί κατά καιρούς, υπάρχουν κάποια που έχουν κάνει καλή δουλειά. Ετυχε. Οι λόγοι για τους οποίους επιλέχτηκαν ως υποψήφιοι, έχουν σημασία.
Τις τελευταίες εβδομάδες, ιδιαίτερα τα δύο σημερινά μεγαλύτερα κόμματα επιλέγουν υποψηφίους. Η λογική των επιλογών δεν είναι διαφορετική από αυτή που προαναφέραμε. Αναγνωρισιμότητα και πιθανότητες νίκης. Η περίπτωση Καρυπίδη, που αρχικά στήριξε ο ΣΥΡΙΖΑ, ήταν ενταγμένη απόλυτα σ’ αυτή τη λογική. Η περίπτωση Ιωαννίδη που στηρίζει η Νέα Δημοκρατία είναι κάτι ανάλογο. Ούτε ο Καρυπίδης έχει καμιά εμπειρία από θέματα σχετικά με μια περιφέρεια ούτε ο Ιωαννίδης. Είχαν ωστόσο καλή αναγνωρισιμότητα. Και αυτές είναι δύο ενδεικτικές μόνο περιπτώσεις. Υπάρχουν πολλές περισσότερες.
Το επαναλαμβανόμενο λάθος των κομμάτων δεν είναι μόνον υποτιμητικό για τις μικρές ή μεγάλες τοπικές κοινωνίες, οι οποίες βλέπουν πως για μία ακόμα φορά τα κόμματα προσπαθούν να τις καπελώσουν με δικές τους επιλογές που στηρίζονται αποκλειστικά στην κομματική ιδιοτέλεια. Χάνεται μια χρυσή ευκαιρία που δίνεται λόγω του διπλού χαρακτήρα των εκλογών. Ευρωεκλογές και εκλογές Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η χρονική αυτή συγκυρία δίνει τη δυνατότητα στα κόμματα να κάνουν τις ασκήσεις επιρροής στις ευρωεκλογές. Και ν’ αφήσουν τις τοπικές κοινωνίες να επιλέξουν αυτούς που θεωρούν τους καλύτερους στις άλλες εκλογές.
Τα κόμματα, και ιδιαίτερα εκείνα που διεκδικούν την εξουσία, δεν έχουν διάθεση να κάνουν κάτι τέτοιο. Θέλουν να βγάλουν όσο το δυνατόν περισσότερους ευρωβουλευτές, αλλά δεν αρκούνται σ’ αυτό. Θέλουν να μετρήσουν επιρροές και στις τοπικές εκλογές. Τους ενδιαφέρει το βράδυ των εκλογών να γεμίζουν τον χάρτη με μπλε ή τρίχρωμα σημαδάκια. «Πήραμε τόσους δήμους και τόσες περιφέρειες». Η περίπτωση της επιλογής Βουδούρη είναι απόλυτα ενδεικτική. Η ηγεσία του κόμματος αγνοεί απόλυτα την άποψη των τοπικών οργανώσεων και επιμένει στον πρώην ΠΑΣΟΚο, πρώην ΔΗΜΑΡίτη βουλευτή. Προφανώς θεωρεί πως έχει πολλές πιθανότητες να κερδίσει την περιφέρεια. Ενδεχομένως. Υπάρχουν ωστόσο πολλές πιθανότητες να χάσει ένα κόμμα που δηλώνει πως έχει αριστερό πρόσημο, ένα μέρος της αθωότητάς του…
