Ρωτάμε τον μόνιμο αντιπρόσωπο της Ελλάδας στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και καθηγητή Γεωπολιτικής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, Γεώργιο Πρεβελάκη, για τις εξελίξεις στην Κριμαία.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Δημήτρη Σ. Φαναριώτη

• Κρισιμότατο το δημοψήφισμα στην Ουκρανία. Πώς βλέπετε το μέλλον της ευρύτερης περιοχής ανεξαρτήτως του αποτελέσματος;

Το θέμα δεν εντοπίζεται μόνο στην περιοχή αυτή. Υποθέτω ότι η Κριμαία θα ενταχθεί στη Ρωσία με έναν τρόπο τον οποίο δεν μπορούμε να τον προσδιορίσουμε ακόμη, άλλα η ουσία είναι ότι θα παραμείνει ενταγμένη στον ρωσικό χώρο, μεγάλο μέρος από τον χώρο της παλιάς αυτοκρατορικής Ρωσίας και της Σοβιετικής Ενωσης. Επομένως είναι δύσκολο να επιχειρηματολογεί η Δύση η οποία όμως το κάνει, αλλά ακούγονται κούφια τα επιχειρήματά της ότι προστατεύει το διεθνές δίκαιο. Το άλλο στοιχείο το οποίο είναι πολύ βασικό είναι ότι η Δύση αντιμετωπίζει μια οικονομική κρίση, προσπαθεί να σταθεροποιήσει τη δική της οικονομία και αυτό ενδεχομένως να την ωθήσει να επιδιώξει ανάλογες επιτυχίες και στο μέλλον και σε άλλες περιοχές. Γιατί, αν θέλετε, το θέμα της Κριμαίας εντάσσεται σε μια μεθοδολογία παλιά. Εκτιμώ ότι η Δύση είναι πλέον αφοπλισμένη γεωπολιτικά καθώς και ότι η ίδια έθεσε πρώτη θέμα κατάργησης των συνόρων στο Κόσοβο και την Κύπρο. Εκτιμώ δε ότι η Δύση έπρεπε να είχε σκεφτεί την Κριμαία όταν έμπαινε στο Κόσοβο και σε κάθε περίπτωση πολύ νωρίτερα από την τελευταία στιγμή. Πιστεύω δε ότι υπάρχει κίνδυνος να μπούμε σε μια αποσταθεροποιητική διαδικασία καθώς η ευρωπαϊκή πολιτική πραγματοποιεί γεωπολιτική στροφή. Αυτή είναι η απάντησή μου.

• Εχει γίνει πολύς λόγος για τη νομιμότητα αυτού του δημοψηφίσματος. Ποια είναι η εκτίμησή σας; Κι ακόμη, μήπως τελικά επιστρέψαμε στην ψυχροπολεμική εποχή απλώς με περισσότερο πολιτισμένους όρους σε σχέση με το παρελθόν;

Κοιτάξτε, αυτό αποτελούσε κριτήριο στο παρελθόν, δηλαδή ποιο είναι παράνομο και ποιο όχι. Αυτό το κουτί έχει δυστυχώς πλέον ανοίξει και μπορεί να διαμαρτυρόμαστε για το γεγονός ότι είναι παράνομο, αλλά δεν γνωρίζω τι αποτέλεσμα μπορεί να επιφέρει αυτή η κριτική. Πιστεύω ότι τα πράγματα κρίνονται από την ανταπόκριση που έχουν οι ενέργειες αυτές και οι επιχειρηματολογίες τόσο στη δυτική κοινή γνώμη όσο και τη ρωσική. Η ρωσική κοινή γνώμη δεν νομίζω ότι επηρεάζεται από τέτοιου είδους επιχειρήματα, μάλλον το αντίθετο, καθώς ενισχύονται το πατριωτικό αίσθημα και η υποστήριξη προς την κυβέρνησή της.

Σε ό,τι αφορά την ερώτησή σας για την ψυχροπολεμική εποχή, ο ψυχρός πόλεμος χαρακτηριζόταν από την πυρηνική ισορροπία και από την άμεση απειλή για έναν πυρηνικό πόλεμο που μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή της ανθρωπότητας. Αυτό δεν νομίζω ότι υπάρχει στην εποχή μας. Ελπίζω τουλάχιστον. Από εκεί και πέρα, το ότι θα υπάρχουν μάχες ανάμεσα σε κάποιες περιόδους σχετικής ηρεμίας και περιόδους έντασης αυτό νομίζω ότι είναι δεδομένο. Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία και η Ευρώπη έχουν κοινά συμφέροντα, ιδιαίτερα η Γερμανία και η Ρωσία έχουν κοινά οικονομικά συμφέροντα.

Αυτό που νομίζω ότι συμβαίνει είναι ότι σ' αυτή τη σχέση συνεργασίας καθορίζονται οι όροι της συνεργασίας, καθορίζεται δηλαδή ποιος έχει το πάνω χέρι. Επομένως υπάρχει αυτό το παιχνίδι που πότε προωθεί τα πιόνια της η Ευρώπη και ειδικότερα η Γερμανία, πότε προωθεί τα πιόνια της η Ρωσία. Αλλά μέσα σε αυτή τη λογική μιας διαπραγμάτευσης η οποία αρχίζει να γίνεται πλέον όχι μόνο με οικονομικούς αλλά και με γεωπολιτικούς όρους.