του Γιάννη Παντελάκη

Η ψήφος έχει χρώμα; Η απάντηση παλαιότερα, σε πιο ανέμελες πολιτικά εποχές, ήταν αρνητική. Κάθε ψήφος προς κάθε κόμμα ήταν δεκτή. Δεν έχει σημασία αν μία ψήφος από τη συντηρητική παράταξη πήγαινε στην προοδευτική ή το αντίστροφο. Ολα αυτά ήταν λογικά, αναμενόμενα και είχαν σχέση με τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί μια αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ψηφοφόροι μετακινούνται από κόμμα σε κόμμα, ανάλογα με τη συγκυρία και τα ατομικά κριτήρια και όλη αυτή η υπόθεση δεν προκαλούσε καμία εντύπωση.

Τα τελευταία χρόνια αυτή η πραγματικότητα εν μέρει έχει αλλάξει. Το νεοναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής απέκτησε σοβαρή υπόσταση και επιρροή στην ελληνική κοινωνία, η οποία και λόγω της κρίσης απογυμνώθηκε και αποκάλυψε έναν κακό της εαυτό τον οποίο για διάφορους, ιστορικούς κυρίως, λόγους έκρυβε για κάποια χρόνια. Η πρώτη καλή, από άποψη επιρροής, εμφάνιση των νεοναζιστών προκάλεσε έκπληξη και σε μεγάλο βαθμό αποδόθηκε σε παραπλανημένους ψηφοφόρους. Οι ερμηνείες για το φαινόμενο είχαν σχεδόν ένα κοινό σημείο σύγκλισης: πρόκειται για ψηφοφόρους που επηρεάστηκαν από τη βαθιά ύφεση, δεν βρήκαν διέξοδο σε άλλες πολιτικές δυνάμεις και οδηγήθηκαν σε αυτό το έκτρωμα.

Η συνέχεια έδειξε πως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Δόθηκαν πολλές ευκαιρίες για να επανορθώσει το δήθεν παραπλανημένο αυτό κομμάτι της κοινωνίας, αλλά αυτό απέδειξε πως δεν είναι ούτε παραπλανημένο, ούτε προϊόν της κρίσης. Είναι ένα απολύτως συνειδητοποιημένο κομμάτι ακροδεξιών και ναζιστών. Το επιβεβαίωσαν και την περασμένη Κυριακή στις δημοτικές-περιφερειακές εκλογές. Φοβάμαι ότι θα το επιβεβαιώσουν και αυτή την Κυριακή. Και οι επιβεβαιώσεις αυτές έρχονται όταν είναι γνωστό, πασίγνωστο, πως οι μισοί βουλευτές τής Χ.Α. βαρύνονται με τον μισό Ποινικό Κώδικα και ανάμεσα σε άλλα και για δολοφονίες ή απόπειρες. Δεν πτοήθηκαν απ' όλα αυτά οι ψηφοφόροι τους, ας το συνειδητοποιήσουμε. Και ας συνειδητοποιήσουμε επίσης πως κάποιες ψήφοι, ναι, έχουν χρώμα και αυτό είναι μαύρο.

Τις τελευταίες λίγες ημέρες πριν από τον δεύτερο γύρο των εκλογών, διάφοροι υποψήφιοι και πολιτικά κόμματα έσπευσαν να καλοπιάσουν τους δήθεν παραπλανημένους ψηφοφόρους προκειμένου να τους στρέψουν στις δικές τους δεξαμενές. Και δυστυχώς το έκαναν και υποψήφιοι που δηλώνουν ότι έχουν αριστερό πρόσημο. «Δεν ταυτίζουμε τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής με την ηγεσία της. Θέλουμε να τους «τραβήξουμε» πίσω στο δημοκρατικό πλαίσιο και στην Αριστερά» είπε ένας από αυτούς, ο υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Καλύβης. Δεν ισχυρίζομαι ότι ο κ. Καλύβης έχει οποιαδήποτε σχέση με την ιδεολογία της Χρυσής Αυγής, οποιαδήποτε σχέση μαζί της ή οτιδήποτε συναφές. Προς Θεού (αν υπάρχει τέτοιος!) Ισχυρίζομαι ωστόσο πως αυτός δεν είναι τρόπος διαχείρισης του νεοναζιστικού μορφώματος και των συνειδητοποιημένων ψηφοφόρων του. Ο συντηρητικός υποψήφιος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, όταν ρωτήθηκε για τους νεοναζιστές ψηφοφόρους, έδωσε μια απάντηση που θα έπρεπε να ζηλεύουν οι Ελληνες πολιτικοί. «Αν εκλεγόμουν πρόεδρος της Επιτροπής μόνο επειδή οι εξτρεμιστές ψήφισαν για εμένα, θα παραιτούμουν από τη θέση. Δεν θα εκλεγώ από φασίστες, ρατσιστές, από όσους τάσσονται εναντίον ανθρώπων επειδή δεν τους συμπαθούν» δήλωσε.

Οι διαφορετικές απαντήσεις δείχνουν διαφορετικό πολιτικό επίπεδο. Ανεξαρτήτως από ιδεολογικά πρόσημα. Τη δήλωση Καλύβη θα μπορούσαν να την κάνουν (ίσως να την έκαναν κάποιοι) πολιτικοί απ' όλα τα κόμματα στη χώρα μας. Είτε γιατί πιστεύουν στον μύθο των παραπλανημένων που θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο δημοκρατικό τόξο, είτε γιατί δημιουργούν προσδοκίες ότι η επιστροφή αυτή θα έχει ως κατάληξη τη δική τους υποψηφιότητα ή το δικό τους κόμμα.

Ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίστηκε το πολιτικό σύστημα το φαινόμενο των νεοναζιστών έδειξε πως ήταν λάθος. Δεν τους απομόνωσε, δεν τους απαξίωσε, δεν είπε την αλήθεια. Οτι, δηλαδή, δεν δικαιολογούνται πια κάποιοι να ψηφίζουν το νεοναζιστικό μόρφωμα, δεν υπάρχουν αθώοι ψηφοφόροι. Κάποιοι πολιτικοί δέχτηκαν να κουβεντιάζουν ή να συναλλάσσονται μαζί τους (π.χ. Μπαλτάκος), κάποιοι ακολούθησαν την τακτική του χαϊδέματος των ψηφοφόρων. Αποδείχτηκε ότι όλα αυτά ήταν εγκληματικοί χειρισμοί και αναποτελεσματικοί. Οπως αναποτελεσματικό και λάθος είναι ν' αναζητάς την ψήφο των συγκεκριμένων ψηφοφόρων. Κάνει λάθος ο κ. Καλύβης και ο κάθε κ. Καλύβης όταν λέει ότι δεν ταυτίζει τους ψηφοφόρους της Χ.Α. με την ηγεσία της. Προφανώς όλοι οι ψηφοφόροι της δεν είναι δολοφόνοι σαν την ηγεσία. Οταν επιβραβεύεις όμως δολοφόνους, τι κάνεις;