Τρίτη ματιά
Του Πέτρου Μανταίου
Επίτηδες πλαστός ο τίτλος. Δεν πρόκειται για κρίση του ιδιαίτερου αυτού ελληνικού θεατρικού είδους, της επιθεώρησης, που επί δεκαετίες διέπρεψε και ψυχαγώγησε, σε περιόδους κρίσης, γενεές Ελλήνων∙ κυρίως Αθηναίων, καθώς ευδοκίμησε ιδίως στην Αθήνα. Η αθηναϊκή επιθεώρηση την έφαγε την κρίση της εδώ και χρόνια, από την κοκκινοσκουφίτσα του καναπέ, την τηλεόραση, που έφαγε το λύκο της ανοιχτής κριτικής και σάτιρας, την επιθεώρηση. Που σε περιόδους κρίσης έδινε ανάσα και ενέργεια στο κοινό. Δεν το βύθιζε, όπως κάνει με την τωρινή κρίση η τηλεόραση, στη μελαγχολία και την απάθεια.
Γι’ αυτή την κρίση λέω, την άποψη, τη ματιά της επιθεώρησης∙ έναν άλλο τρόπο να δουν, ο επιθεωρησιογράφος και ο θεατής και να αποδώσει ο ηθοποιός (και τι ηθοποιάρες!) τα πράγματα που απασχολούν, που ζεματάνε τον κόσμο. Ωστε να κρατηθεί όρθιος, μέσα από το γέλιο, τη συγκίνηση, τη φάρσα, το τραγούδι. Προπαντός μέσα από τη συναίσθηση ότι οι υπαίτιοι της κρίσης, οι υπαίτιοι της σημερινής του δυσθυμίας, της ανησυχίας, των σημερινών του αδιεξόδων δεν είναι απρόσβλητοι, αλλά είναι έκθετοι και ευάλωτοι, ιδίως αυτοί, στα δραστικά πυρά της σάτιρας, του σκώμματος, της ειρωνείας και της χλεύης.
Αυτό το ατού, το φραγγέλιο της από σκηνής λοιδορίας, της από σκηνής «περιύβρισης αρχής» είναι που δεν έχουμε στη διάθεσή μας –δεν το έχουν ούτε οι συγγραφείς μήτε οι καλλιτέχνες της σκηνής– αυτές τις κρίσιμες ώρες. Αλλιώτικα, αν το είχαμε, ίσως αλλιώς να τα λογαριάζανε τα πράγματα, όσοι τώρα ακολουθούν, χωρίς φόβο διακωμώδησης, παρδαλές και ό,τι τους κατεβάσει η γκλάβα εμπνεύσεις. Που, διαφορετικά, δεν θα ήξεραν πού να πάνε να κρυφτούν από τους ορυμαγδούς του σαρκασμού και τους λιβέλους του γέλιου.
Οπου ανεβαίνει, ας πούμε, στη σκηνή –αν δεν τον ανεβάζουν με το στανιό οι οχτροί– ο Κουράκης και προτείνει, προ αμνημονεύτων ημερών, να δίδουν οβολόν ορθόδοξοι χριστιανοί υπέρ μισθοδοσίας ορθοδόξων ιερέων. Δράττεται της ευκαιρίας η Ν.Δ. αποδίδοντάς του πρόθεση επιβολής νέου φόρου στο σύνολο των Ελλήνων, δεδομένου ότι (έτσι ακριβώς!) «οι Ελληνες ορθόδοξοι αποτελούν το 90% των πολιτών»! Βγαίνει ο Ανθιμος –αμ δε που δε θα ’βγαινε!– και αποκαλεί την κουράκειον ρήση «πολιτική κουταμάρα». Επεμβαίνει ο ΣΥΡΙΖΑ και μιλάει για «γνωστή στρατηγική επίθεσης στον ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ». Μπαίνει στο χορό ο Στουρνάρας και λέει ότι διαστρέβλωσαν δηλώσεις του. Παρεμβαίνει (από άλλο έργο) η Παπαρήγα και δηλώνει «πίστη στην εργατική λαϊκή εξουσία». Αποσχισθέντες βουλευτές από πατριωτική και από λαϊκή Δεξιά κινούνται προς σχηματισμό ενιαίας πιο πατριωτικής, πιο λαϊκής δεξιάς. Το ΠΑΣΟΚ πουλάει γρανίτες στο διάλειμμα. Ο Κουβέλης μονολογεί κάτι σε Αμλετ. Ο χρυσαυγίτης, υπαρχηγός Παππάς, συστήνεται ως προϊστάμενος του τομέα αλύτρωτου Ελληνισμού. Η παράσταση αρχίζει. Μόνο που μας έχει τελειώσει η επιθεώρηση…
