Του Γιώργου Πεταλωτή*

Περιστατικά που προβληματίζουν την κοινωνία και αμφισβητούν τον τρόπο λειτουργίας του σωφρονιστικού (αποδράσεις, άδειες κ.λπ.) αλλά και του δικαστικού μας (παρέλευση 18μήνου) συστήματος, αντί να κατευθύνουν σε βελτίωσή τους, οδηγούν για άλλη μία φορά σε λύσεις αυστηροποίησης με έντονες συνέπειες στην επιβεβλημένη τήρηση δημοκρατικών δικαιωμάτων αλλά και χωρίς αποτέλεσμα στη δημόσια ασφάλεια.

Ο μη κυρούμενος ακόμη, κοινής αποδοχής Νέος Σωφρονιστικός Κώδικας με σύγχρονη αντίληψη περί σωφρονισμού και επανένταξης ήδη ανατρέπεται και τη θέση του παίρνουν ρυθμίσεις άκρως αμφισβητούμενης νομιμότητας αλλά και αποτελεσματικότητας. Η γνωστή συντηρητική λογική της αυστηροποίησης αδικημάτων, ποινών και συνθηκών κράτησης επανέρχεται δριμύτερη.

Αντί η πολιτεία να προβληματιστεί και να διδαχθεί, αντί να επιδιώξει εθνικές συναινέσεις για γενναίες και σύγχρονες τομές στο σωφρονιστικό σύστημα στην κατεύθυνση που είχαμε προκρίνει ως κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (αναθεώρηση και αποφόρτιση του πλαισίου ποινών, διεύρυνση της εναλλακτικής έκτισης, ηλεκτρονική επιτήρηση στις άδειες, υποδομές, αναβάθμιση και επιστημονική υποστήριξη σωφρονιστικού προσωπικού, στήριξη της επανένταξης, απόφαση για επιτέλους σοβαρή χρηματοδότηση), προκρίνεται η θεσμική ακρότητα στην κράτηση, τις άδειες, ακόμη και δίκη χωρίς συνήγορο.

Η αναγκαία ύπαρξη και ενίσχυση μέτρων ασφαλείας δεν μπορεί να θεωρείται αντιφατική με τα δικαιώματα του κρατουμένου. Εξορθολογισμός και μεταρρύθμιση είναι η ουσιαστικοποίηση του σωφρονισμού και όχι ο υπέρμετρος περιορισμός. Το κράτος όπου απαιτείται διαθέτει τρόπους αντιμετώπισης χωρίς τη θέσπιση αόριστων και αμφισβητούμενης νομιμότητας αλλά και αποτελεσματικότητας ρυθμίσεων.

Απαιτείται εν τέλει μια γενναία και ευρέως συμφωνημένη από επιστήμονες, φορείς και πολιτικές δυνάμεις μεταρρύθμιση, σε σύντομο χρόνο, στο όντως βεβαρημένο σωφρονιστικό μας σύστημα, αλλά προς την αντίθετη κατεύθυνση από την επιχειρούμενη.

* Πρώην: πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Ροδόπης, κυβερνητικός εκπρόσωπος και υφυπουργός Δικαιοσύνης