Του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή
Χρειάστηκαν λίγες βδομάδες μετά τις ευρωεκλογές για να συμφωνηθεί η επιλογή του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τους αρχηγούς της Ενωσης. Ο χρόνος που μεσολάβησε ήταν επαρκής για να ολοκληρωθούν διαπραγματεύσεις, των οποίων οι λεπτομέρειες δεν είναι γνωστές, αλλά οι κατευθύνσεις τους διακρίνονται μέσα από τις γενικόλογες ανακοινώσεις περί καταπολέμησης της ανεργίας, δημοσιονομικής πειθαρχίας με κάποιες πιθανές ανοχές, τραπεζικής ένωσης, υποστήριξης των αδυνάτων. Δεν πρόκειται για αλλαγή πορείας, αλλά για συνέχιση επιλογών, που έχουν ακόμα περιθώρια εκμετάλλευσης. Και η εκμετάλλευση δεν είναι παρά η εφαρμογή πολιτικών που διαφυλάσσουν παγιωμένες οικονομικές ιεραρχήσεις όπου λίγα μέλη προστατεύουν τα κέρδη τους εντός ενός οικονομικού χώρου ικανού να διακρίνει τον Βορρά από τον Νότο, ισχυροποιώντας έτσι ένα κέντρο στρατηγικής και αποφάσεων και μια περιφέρεια ελεγχόμενη όσο και υποβασταζόμενη, επειδή η ατροφία της προσφέρει ευκαιρίες κέρδους.
Δεν υπάρχει λόγος να εμφανιστούν άλλοι σχεδιασμοί εφόσον οι υπάρχοντες αποδίδουν. Η πλεύση ακολουθεί τον σχεδιασμένο χάρτη πορείας και η ευστοχία της επιβεβαιώνεται από αναλύσεις ευαισθησίας των παραγόντων που την επηρεάζουν, ώστε οι αποκλίσεις να προκαλούν ενδιαφέρον στην ανία του ταξιδιού. Υπάρχει μήπως η παραμικρότερη πιθανότητα, τώρα που στο τιμόνι βρίσκεται ο κύριος Γιούνκερ και στο αμπάρι, όπου το Κοινοβούλιο, ο κύριος Σουλτς, να δημιουργηθεί κάποια έκπληξη; Και αν υποθέσουμε πως τα αφανέρωτα έχουν τρόπο να φανερωθούν, οι δύο κύριοι που αναφέρθηκαν, έλαβαν τις θέσεις τους χωρίς να έχουν συνομολογήσει δεσμεύσεις πενταετούς προγράμματος της πενταετούς θητείας τους;
Η σκέψη πως η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ένα Βατικανό αποτελεί ευφυολόγημα που χρήζει σχολιασμού. Πριν από όλα, η Ενωση δεν έχει πάπα επιλεγμένο από καρδινάλιους: έχει τιτλούχους ονοματισμένους από τη σύνοδο αρχηγών των κρατών-μελών. Και οι αρχηγοί των κρατών-μελών δεν είναι βέβαιο πως, έπειτα από εκλογές, θα διατηρήσουν το αξίωμά τους εντός της προγραμματισμένης πενταετίας. Είναι λογικό πως το κράτος που έχει πρωθυπουργική σταθερότητα πέραν της πενταετίας έχει βαρύνοντα ρόλο στις επιλογές και στις αποφάσεις. Συμπληρωματικά, η ανάδειξη των μελών του Κοινοβουλίου με εκλογές εξυπηρετεί τον κορυφαίο ή τους λίγους κορυφαίους καρδινάλιους, μια και οι εκλεγέντες πέτυχαν την εκλογή τους όχι επειδή είχαν ιδέα της Ευρώπης και της παρούσας κατάστασής της, αλλά επειδή ποδοβόλησαν ανά την εθνική επικράτεια σαν να επρόκειτο για εθνικές εκλογές. Επιπροσθέτως, η εμφανιζόμενη ανά περίπτωση απειλή ότι κάτι δεν πάει καλά, είναι το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει ο καρδινάλιος ή να ελπίζουν οι λίγοι κορυφαίου καρδινάλιοι, αφού έτσι βρίσκεται «σοβαρό θέμα για συζήτηση», ώστε τα σοβαρά θέματα να μπαίνουν για κάποιο χρόνο στο περιθώριο.
Τέτοιο «σοβαρό θέμα» υπήρξε η αντίθεση της Βρετανίας στην εκλογή Γιούνκερ, που αντιμετωπίστηκε με βαρκάδα στη Σουηδία με τη μεσολάβηση του Σουηδού πρωθυπουργού, με τσιριμόνιες του Βρετανού πρωθυπουργού σε επίσημα δείπνα, με επιμονή του στη διεξαγωγή ψηφοφορίας μεταξύ των 28 αρχηγών των κρατών, παρόλο που το αποτέλεσμα ήταν γνωστό εξαρχής. Υπέρ ψήφισαν 26, κατά ψήφισαν 2 (Βρετανία και Ουγγαρία). Παρά το αποτέλεσμα, η Ευρώπη δεν έπαψε να είναι των 28. Θα πει κάποιος πως τέτοια παραφωνία, όσο και αν εμφανίζεται ως «σοβαρό θέμα», έχει αξία αν συνοδεύεται από την σοβαρότητα μιας άλλης πρότασης. Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία πως το βρετανικό πείσμα έχει τιμολογηθεί και πως ο Βρετανός πρωθυπουργός θα περάσει από το ταμείο για την είσπραξη. Οσο για τον Ούγγρο, ας υποθέσουμε ότι θα βρει το ταμείο.
Το βρετανικό «όχι» στον Γιούνκερ περιφρόνησε την αρχή της ομοφωνίας, δημιούργησε ένα «δεδικασμένο» που ανατρέπει την πάγια ευρωπαϊκή τακτική της συναίνεσης επί του ελάχιστου κοινού παρονομαστή. Το γεγονός ότι η Βρετανία ανέλαβε τέτοια πρωτοβουλία δεν είναι σοβαρό, επειδή η χώρα δεν έχει το αντίκρισμα που νομίζει στον κόσμο, ούτε στην Ευρώπη. Σοβαρό είναι πως υποχρέωσε τους 25 αρχηγούς των κρατών-μελών να συνταχθούν δίχως συζήτηση με τον εικοστό έκτο, που συμβαίνει να είναι η Γερμανία.
