Του Νεκτάριου Σαντορινιού*
Μέσα στη γενικότερη γεωπολιτική αναστάτωση στη Μέση Ανατολή, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Τανέρ Γιλντίζ ανακοίνωσε ότι εντός του 2015 θα ξεκινήσει η κατασκευή του πυρηνικού εργοστασίου στην περιοχή Ακούγιου, απέναντι από την Κύπρο και πολύ κοντά στα νησιά της Δωδεκανήσου. Η ανακοίνωση αυτή σοκάρει, όταν δίπλα από την περιοχή εγκατάστασης του εργοστασίου μαίνεται ο πόλεμος στην κουρδική περιοχή της Συρίας και οι τζιχαντιστές εντείνουν την αβεβαιότητα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το εργοστάσιο, συνολικής ισχύος 4.800 Megawatt, θα έχει τέσσερις αντιδραστήρες, θα κατασκευαστεί πάνω σε μια τεχνητή λωρίδα ξηράς κοντά στην Αττάλεια και θα ψύχεται με νερό από τη Μεσόγειο, διαθέτοντας αντιδραστήρες νερού υπό πίεση, οι οποίοι δεν έχουν κατασκευαστεί ποτέ στο παρελθόν και δεν υπάρχουν στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους σε πραγματικές συνθήκες. Είναι γνωστό ότι η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου είναι ιδιαίτερα σεισμογενής και οι επιπτώσεις από έναν σεισμό θα μπορούσαν να είναι καταστροφικές, όχι μόνο για τη γύρω περιοχή αλλά και για το κλειστό θαλάσσιο οικοσύστημα της Μεσογείου.
Αλλωστε, είναι πρόσφατες οι μνήμες από την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα που ακόμη «ραδιο-ρραγεί», τον Μάρτιο του 2011. Ενα ατύχημα που προκλήθηκε από ισχυρή σεισμική δόνηση και ένα τσουνάμι, ήταν αρκετό να απελευθερώσει τον πυρηνικό εφιάλτη σε όλο τον πλανήτη, αποδεικνύοντας με τον πιο πειστικό και συνάμα μακάβριο τρόπο ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι ασφαλής και ιδιαίτερα σε μια τόσο σεισμογενή περιοχή.
Ακόμη μια παράμετρος, που δεν έχει ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό ενός τέτοιου εργοστασίου, είναι η ενέργεια που απαιτείται για την ψύξη των αντιδραστήρων, η οποία αντλείται από τη Μεσόγειο, προκαλώντας στην ευρύτερη περιοχή αλλαγές στη θερμοκρασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, με συνεπακόλουθα την αλλαγή της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας της περιοχής μας.
Η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής χαρακτηρίζεται από γεωπολιτική ρευστότητα και συχνά υποφέρει από διακρατικές αλλά και εσωτερικές εντάσεις και συγκρούσεις. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια στα νότια σύνορα της Τουρκίας η περιοχή έχει πλήρως αποσταθεροποιηθεί. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία μαίνεται, οι τζιχαντιστές επελαύνουν καταλαμβάνοντας τη μία πόλη πίσω από την άλλη (πρόσφατη είναι η πολιορκία της πόλης Κομπάνι). Ο κίνδυνος μια τέτοια μονάδα να αποτελέσει στόχο επίθεσης, είναι ιδιαίτερα αυξημένος, με όσες δραματικές συνέπειες επιφέρει αυτό.
Τα πυρηνικά ατυχήματα δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας σε τέτοιου είδους μονάδες, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία. Το Τσερνομπίλ και η Φουκουσίμα είναι απλώς οι κορυφές του παγόβουνου. Η διαρροή ραδιενέργειας δεν γνωρίζει σύνορα, δεν χρειάζεται διαβατήριο για να περάσει στις γειτονικές χώρες και το ραδιενεργό νέφος δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με κανέναν τρόπο. Επομένως, καμία χώρα δεν μπορεί να θεωρεί ότι η κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού στο έδαφός της είναι αποκλειστικά κυριαρχικό της δικαίωμα. Δεν μπορεί να θεωρείται κυριαρχικό δικαίωμα μιας χώρας να υπονομεύει το περιβάλλον, την ανάπτυξη, την ίδια τη ζωή των πολιτών άλλων χωρών.
Για το θέμα της κατασκευής, η ελληνική κυβέρνηση δικαιούται, και επιβάλλεται, να απαιτήσει πλήρη έκθεση ασφαλείας των εγκαταστάσεων, αντισεισμική και περιβαλλοντική έκθεση αλλά και να χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης για την ακύρωση του σχεδίου τις επιστημονικές αρνητικές εκθέσεις και τη μέχρι τώρα τραυματική διεθνή εμπειρία. Οφείλει να προστατέψει τη ζωή των Ελλήνων πολιτών, το περιβάλλον και τη διατροφική αλυσίδα της Μεσογείου. Αλλωστε, η Ελλάδα ως γείτων χώρα έχει προφανές έννομο συμφέρον να ακυρώσει αυτούς τους επικίνδυνους σχεδιασμούς για την ευρύτερη περιοχή.
Εξάλλου, σύμφωνα με την κοινοτική οδηγία 85/737/ΕΚ και τη Διεθνή Σύμβαση Espoo, επιβάλλεται στο κράτος που ενδιαφέρεται να κατασκευάσει στο έδαφός του πυρηνικούς αντιδραστήρες να διενεργήσει διασυνοριακές διαβουλεύσεις με τις γειτονικές χώρες. Το ερώτημα που μπαίνει είναι αν αυτή η κυβέρνηση με τα δείγματα ανυπαρξίας εξωτερικής πολιτικής θα μπορέσει να ορθώσει διπλωματικό ανάστημα ή θα παριστάνει τον κομπάρσο της διεθνούς κοινότητας.
Ωστόσο, επειδή με την προοπτική της κατασκευής ενός πυρηνικού σταθμού, το Ακούγιου είναι στην κυριολεξία μια πυρηνική βόμβα έτοιμη να εκραγεί στα θεμέλια της περιοχής μας, οφείλουμε όλοι να αντιδράσουμε δυναμικά για να αποτρέψουμε μια τέτοια εξέλιξη. Πρέπει τόσο η Αυτοδιοίκηση όσο και οι επιστημονικοί φορείς του τόπου, σε συνεργασία με το Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο Μεσογείου, να κάνουν την ακύρωση αυτών των σχεδίων δική τους υπόθεση. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να αδιαφορήσει απέναντι σε αυτόν τον κίνδυνο που απειλεί την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη.
Πριν από μερικά χρόνια ο Νόαμ Τσόμσκι, απευθυνόμενος προς τους συμμετέχοντες του 1ου Αντιπυρηνικού Φεστιβάλ της Ρόδου, είχε πει μεταξύ άλλων προειδοποιώντας για την πυρηνική απειλή: «Μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα συνετιστούν όλοι και δεν θα προχωρήσουμε τυφλά και αποφασιστικά στον τερματισμό του μόνου πειράματος της βιολογίας με την υψηλή νοημοσύνη». Είναι στο χέρι μας να αποτρέψουμε μια εξέλιξη που πιθανά, εκούσια ή ακούσια, θα στραφεί ενάντια στον άνθρωπο! Οφείλουμε ως χώρα αλλά και ως ενεργοί πολίτες να διασφαλίσουμε το δικαίωμα στη ζωή, σε ένα περιβάλλον το οποίο δεν θα μας μολύνει καθημερινά με το αόρατο και άοσμο δηλητήριό του!
………………………………………………………………………………
* Συντονιστής ΣΥΡΙΖΑ Νότιας Δωδεκανήσου
