Χρονογράφημα
Του Πέτρου Μανταίου
Την Ελένη Χαλκούση θυμήθηκαν, 20 χρόνια από το θάνατό της, οι πατριώτες της Μακροχωρίτες και ο Μορφωτικός Σύνδεσμος Μακροχωρίου Κωνσταντινουπόλεως ανακηρύσσοντας το 2013 έτος Ελένης Χαλκούση. Ηθοποιός «με ιδιαίτερη χροιά φωνής και αέρα αληθινής αριστοκράτισσας». Συγγραφέας του περίφημου «Σαβουάρ βιβρ» και του ευαίσθητου, αυτοβιογραφικού «Πόλη, αγάπη μου». Μεταφράστρια θεατρικών έργων. Σπουδές: αισθητική και λογοτεχνία στη Σορβόννη, μουσική και θέατρο, αλλού στο Παρίσι. «Μπορείς να τη στείλεις στο Παρίσι, η ευθύνη δικιά μου» είπε στον πατέρα της ο Χρυσόστομος Σμύρνης, αφού προηγουμένως συζήτησε με την τελειόφοιτη μαθήτρια του Ζαππείου Παρθεναγωγείου, Ελενίτσα, τα σχέδιά της για το μέλλον.
Στην Αθήνα συνεργάζεται, σχεδόν αμέσως, με το Θέατρο Τέχνης του Σπύρου Μελά, 1925, ηγείται του θιάσου Νέων στο «Κυβέλης», 1926, περνά από τη Λαϊκή Σκηνή του Κουν, συνεργάζεται επί μακρόν, 1936-1945, με την Κοτοπούλη και μεταπηδά στο Εθνικό, 1945-1971(;), περνώντας ενδιαμέσως από τον κινηματογράφο. Την απόλαυσα, όπως και όλη την παράσταση, στο «Τάνγκο» του Σλάβομιρ Μρόζεκ, στο «Αλάμπρα», 1972-73, που ανέβασε -θιασάρχης Νίκος Κούρκουλος (Ανδρ. Φιλιππίδης, Χαλκούση κ.ά.)- ο Σπύρος Ευαγγελάτος. Δυνατή ανακούφιση από τον βραχνά της χούντας!
Τρία χρόνια μετά, Ιούλιο του 1975, τη γνώρισα προσωπικά, διορθώνοντας κείμενά της (περιποιημένο χειρόγραφο, όπως και όλα της, και με ιδιαίτερη συμπάθεια στους νέους!) στην «Ελευθεροτυπία». Διότι η Χαλκούση ήταν και σπουδαία δημοσιογράφος/χρονογράφος, με την κοσμοπολίτικη αύρα γνήσιας Πολίτισσας! Στην «Καθημερινή» (17.2.13) φωτογραφίζεται, μεταξύ πολλών επωνύμων, πρώτη και… κομψότερη, στο γάμο του εκδότη του «Ικαρου» Νίκου και της Ελλης Καρύδη, το 1951.
Στεναχωρήθηκα, όταν έμαθα, τότε, το ’93, ότι πέθανε ξεχασμένη σε κάποιο γηροκομείο και το ξόδι της, στο νεκροταφείο Σπάτων, ακολούθησε μόνον ο «κακός» του ελληνικού σινεμά, Αρτέμης Μάτσας! Τώρα οι Μακροχωρίτες, λέει, θα την τιμήσουν και θα θυμίσουν την ίδια και το έργο της με πολλές εκδηλώσεις μες στο 2013. Μακάρι!
