Του Γιάννη Α. Μυλόπουλου*
Μόνο τυχαία και συμπτωματική δεν είναι η εμφάνιση και ενίσχυση του ακροδεξιού μορφώματος της Χρυσής Αυγής στην ελληνική πολιτική σκηνή τα τελευταία χρόνια. Εκτός κι αν ο όρος σύμπτωση, διασταλτικά, καλύπτει και την περίπτωση συγχρονισμού, αποτέλεσμα του οποίου πράγματι μπορεί να θεωρηθεί το κοινωνικό φαινόμενο της ανόδου ακραίων πολιτικών τάσεων σε εποχές οικονομικής κρίσης και κοινωνικής εξαθλίωσης.
Είναι κοινή συνείδηση ότι ο φασισμός κι ο ρατσισμός αναπτύσσονται στα κενά που αφήνουν το κοινωνικό κράτος και οι δημοκρατικοί θεσμοί. Κι η αλήθεια είναι ότι στη δική μας περίπτωση, συγχρονίστηκαν πολλά… κενά για να επέλθει η επώαση του αβγού του φιδιού.
Ας ξεκινήσουμε από το τέλος για να οδηγηθούμε στην αρχή. Είμαστε μια χώρα που φτάσαμε στο χείλος του γκρεμού, αν δεν τσακιστήκαμε κιόλας, χωρίς να έχει υπάρξει ούτε αναζήτηση των αιτίων της καταστροφής ούτε, πολύ περισσότερο, απονομή ευθυνών. Μπορεί η κρίση να είναι συστημική και να μην αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία, όμως για τα δικά μας υπερμεγέθη δημοσιονομικά ελλείμματα, κάποιοι είναι υπεύθυνοι και επειδή τα δημιούργησαν, αλλά και επειδή τους επέτρεψαν να γιγαντωθούν. Κατά τραγική σύμπτωση και εδώ, οι υπεύθυνοι της σημερινής δεινής θέσης της χώρας είναι οι ίδιοι που έχουν αναλάβει και τη σωτηρία της. Να σε κάψω Γιάννη, να σ' αλείψω λάδι…
Πρώτο κενό λοιπόν στο οποίο πατά η Ακροδεξιά προκειμένου να αναπτυχθεί, είναι το κενό που προκαλεί το έλλειμμα της κάθαρσης ύστερα από μια εθνική συμφορά. Το οποίο αντανακλά σ' ένα ευρύτερο έλλειμμα λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών, με ένα κλειστό πολιτικό σύστημα που στερούμενο τη δυνατότητα ανανέωσης, φτάνει να αναγορεύει σε σωτήρες τους υπευθύνους μιας καταστροφής. Πώς λοιπόν ο απλοϊκός και κατά τεκμήριο κατατρεγμένος από παντού πολίτης να εμπιστευθεί το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα και πώς να αντισταθεί και να κλείσει τα αυτιά του στις σειρήνες του εξωσυστημικού και γι' αυτό πολλά υποσχόμενου ακροδεξιού σχηματισμού, όταν βλέπει τους ενόχους να του κουνούν το δάχτυλο και να τον κατηγορούν ότι… μαζί τα φάγανε;
Αν προχωρήσουμε στη συνέχεια στη συνθηματολογία και τα επιχειρήματα με τα οποία η Ακροδεξιά επηρεάζει την κοινή γνώμη και διεισδύει στην κοινωνία, θα διαπιστώσουμε άλλο ένα μεγάλο κενό το οποίο εύστοχα αξιοποίησε η ιδεολογία του φασισμού. Η μακρόχρονη καλλιέργεια νεοφιλελεύθερων αντιλήψεων στην κοινωνία και το πρόταγμα του ατομικού πλουτισμού που κυριάρχησαν εξίσου στα δεξιά αλλά και στα κεντροαριστερά κυβερνητικά κόμματα, αποδυνάμωσαν κάθε έννοια κοινωνικής αλληλεγγύης. Η οποία άλλωστε δεν είναι ούτε συμφέρουσα, αλλά ούτε και ανταγωνιστική οικονομικά. Αντί λοιπόν της συλλογικής προσπάθειας, ευνοήθηκε ο ατομικισμός και αντί της έννοιας του κράτους δικαίου και των κοινωνικών πολιτικών, κυριάρχησαν οι ιδιωτικές και οι μεμονωμένες παρεμβάσεις.
Ετσι εδραιώθηκε στην κοινωνία η πεποίθηση ότι το αίσθημα της ασφάλειας στους πολίτες δεν είναι ικανό να το εμπνεύσει η αστυνομία, αλλά ιδιωτικές εταιρείες security. Ειδικά για τους μη έχοντες και κατέχοντες, ευτυχώς υπάρχουν αυτές οι ομάδες… αυτόκλητων πολιτών με ειδική σωματική διάπλαση και μυϊκά προσόντα που ξέρουν να παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους και να προστατεύουν τους… δικούς μας, που το έχουν ανάγκη. Αντιστοίχως, την κοινωνική δικαιοσύνη αδυνατεί να την εμπνεύσει ένα διεφθαρμένο, ένοχο και αναποτελεσματικό κράτος, αφού στη θέση του υπάρχουν, ευτυχώς, ομάδες πρόθυμων πολιτών που μοιράζουν τρόφιμα στους φτωχούς Ελληνες. Αποκαθιστώντας ταυτοχρόνως και την αδικία να μας κλέβουν τις δουλειές οι μετανάστες…
Βεβαίως για να εμπεδωθούν αυτές οι πρακτικές, χρειάζεται ένα υπόστρωμα που να εξασφαλίζει σε ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας την αδυναμία πολιτικής εμβάθυνσης για όσα συμβαίνουν. Εδώ, έρχεται ως αρωγός το μακρόχρονο έλλειμμα παιδείας και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές ενοχοποίησης της δημόσιας εκπαίδευσης, στις οποίες προσχώρησαν προσφάτως και οι… σοσιαλίζοντες εγχώριοι οπαδοί του εκσυγχρονισμού. Γιατί είναι γνωστό ότι χωρίς ισχυρό σύστημα δημόσιας εκπαίδευσης, δεν υπάρχει η δυνατότητα ισότιμης πρόσβασης σε όλους στα αγαθά της γνώσης και της μόρφωσης.
Τίποτε δεν είναι τυχαίο. Και τα κενά τα οποία εξέθρεψαν το εγχώριο αυγό του φιδιού υπήρξαν ουκ ολίγα. Το κυρίαρχο πολιτικό σύστημα, το ίδιο που κυβέρνησε για δεκαετίες τη χώρα και καλλιέργησε τη σημερινή ακροδεξιά άνθηση, φραστικά μόνο δείχνει να ανταποκρίνεται στο κοινωνικό πρόβλημα. Αφού κατ' ουσία βολεύεται από τον μπαμπούλα της Ακροδεξιάς. Μόνο το φάσμα του φασισμού μπορεί να απαλύνει τις μνημονιακές πολιτικές και να τις κάνει να φαντάζουν ως… νηπιαγωγείο μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο. Και μόνον η Χρυσή Αυγή μπορεί να κάνει τη Δεξιά να φαίνεται κεντρώα και τους νεοφιλελευθερίζοντες εκσυγχρονιστές να εμφανίζονται ως Κεντροαριστερά.
Ετσι, με τούτα και με τα άλλα, βολεύεται το σύστημα. Οσο η τρικομματική κυβέρνηση αλλάζει το κλίμα στην Ελλάδα, άλλο τόσο και ο φασισμός είναι η… Χρυσή ευκαιρία για μια νέα Αυγή!
……………………………………………………………….
*Πρύτανης ΑΠΘ
