Του Χαράλαμπου Πουλόπουλου*

Σχεδόν καθημερινά βλέπουμε να προβάλλονται από τα ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα ενημέρωσης εικόνες βίας με πρωταγωνιστές τραμπούκους με μαύρα μπλουζάκια. Πρόσφατο παράδειγμα η επίθεση στον ελεύθερο κοινωνικό χώρο «Συνεργείο» της Ηλιούπολης, όπου μέσα βρίσκονταν παιδιά και ενήλικοι. Τα περιστατικά αυτά, συνήθως με πολιτικό περίβλημα ακραίου εθνικισμού, ακυρώνουν δημοκρατικούς θεσμούς και διαδικασίες και παραβιάζουν το Σύνταγμα, τους νόμους και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η βία, ο ρατσισμός, η ξενοφοβία, οι προσβολές του δημοκρατικού πολιτεύματος βρίσκουν πρόσφορο έδαφος στον φόβο, την αβεβαιότητα, την ανασφάλεια, τον θυμό ή και την απελπισία που επικρατεί την περίοδο της κρίσης: με το ξύλο λύνονται τα προβλήματα, με τον τσαμπουκά επιβάλλονται οι διεκδικήσεις και με τη μαγκιά οι απόψεις.

Ετσι η βία γίνεται όλο και πιο ωμή, απροκάλυπτη, πρωτόγονη και επικίνδυνη, και επιχειρεί να υποκαταστήσει τους θεσμούς που συνεχώς απαξιώνονται, όπως η κοινοβουλευτική δημοκρατία, ο συνδικαλισμός ή η υποχρέωση της πολιτείας να προστατεύει τους πολίτες. Παράλληλα, η έλλειψη ουσιαστικού διαλόγου στην κοινωνία μας και η συνεχής μετάθεση ευθυνών δίνουν τη δυνατότητα σε μορφώματα ακραίων ιδεολογιών να προσπαθούν να αναλάβουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή μέσω της βίας. Ασκούν και προτρέπουν σε βία.

Αυτή η πρωτόγονη βία, που συνοδεύεται από υβρεολόγιο και μια ρητορεία μίσους, φοράει αντι-συστημικό πολιτικό «μανδύα», όταν αναφέρεται στο διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα και τους εκφραστές του, στο μνημόνιο και στην ανατροπή του, στο μεταναστευτικό, στην ιστορία και τα σύμβολά της. Οι εκφραστές της με πρόσχημα την απαίτηση για την επιβολή της τάξης όχι μόνο νοσταλγούν και εξυμνούν τη δικτατορία και τον ναζισμό, αλλά επιχειρούν να αποκαταστήσουν την τάξη βάζοντας σε επικίνδυνες ατραπούς την κοινωνία. Υποδεικνύουν τον εχθρό ανάμεσα σε εκείνους που αποκλίνουν από το φαντασιωτικό πρότυπο του «καθαρόαιμου» Ελληνα που εκείνοι έχουν υιοθετήσει.

Οι υποστηριχτές του δόγματος «μόνο για Ελληνες» στην εργασία, στην αιμοδοσία, στη συμμετοχή στα συσσίτια, στην υγεία και την κοινωνική φροντίδα, έχουν κηρύξει πόλεμο εναντίον των μεταναστών και των προσφύγων, εναντίον πολιτικών προσώπων, ιδεολογικών αντιπάλων, εναντίον οποιουδήποτε αντιτίθεται στη φασιστική λογική και πρακτική τους. Και δυστυχώς, αυτές οι πρακτικές και οι φορείς τους, πολύ περισσότερο όταν δρουν με την ανοχή της πολιτείας, επιδοκιμάζονται από ένα μέρος της κοινωνίας μας στην πρόθεση ψήφου στις δημοσκοπήσεις.

Η βαθιά οικονομική κρίση με την παράλληλη κρίση του πολιτικού συστήματος, τη διαφθορά και την κοινωνική ανομία δίνουν τη δυνατότητα στα ακραία μορφώματα και τους εκφραστές τους να δρουν ανεξέλεγκτα, παράνομα, αναζητώντας ηθικά ερείσματα στην κοινωνία. Αν δεν αλλάξουν οι πολιτικές που εφαρμόζονται, αν δεν δοθούν λύσεις στα αδιέξοδα των Ελλήνων, το φαινόμενο του νεοναζισμού και της ωμής βίας θα οξύνεται οδηγώντας μας σε ακόμα σκοτεινότερες εποχές.

…………………………………………………………………………………………………………………………………….

* O Χαράλαμπος Πουλόπουλος είναι διδάκτωρ Κοινωνικών Επιστημών, διευθυντής του ΚΕΘΕΑ