Του Σπύρου Ριζάκου*
Σύμφωνα με πρόσφατο δελτίο Tύπου του Συνηγόρου του Πολίτη: Θεμελιώδη δικαιώματα, όπως αυτά της προστασίας της ζωής, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και της ασφάλειας απειλούνται λόγω της εξαπλούμενης φτώχειας και της διάσπασης του κοινωνικού ιστού. (…)
Η επέτειος της υπογραφής της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου υπενθυμίζει την ιδιαίτερη σημασία που έχει η προστασία και ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας για όλες τις ομάδες του πληθυσμού, ιδιαίτερα για τις πιο ευάλωτες που έχουν κατά κύριο λόγο πληγεί από την τρέχουσα δημοσιονομική και κοινωνική κρίση στη χώρα μας.
Ο Συνήγορος παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία τη ραγδαία περιθωριοποίηση τμημάτων της κοινωνίας αλλά και την ιδιαίτερη έξαρση των βίαιων περιστατικών εις βάρος μελών ομάδων που δαιμονοποιούνται λόγω κάποιας ιδιαιτερότητας.
Η ραγδαία περιθωριοποίηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού και η καταρράκωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας είναι στοιχεία με τα οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι στο πλαίσιο της καθημερινής δουλειάς μας στη Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Αίτημα».
Πρόσφατα εντοπίσαμε μια γυναίκα 55 χρονών, την κυρία Νίκη, να ψάχνει στα σκουπίδια. Την προσεγγίσαμε. Η κυρία Νίκη ζει μόνη και στηρίζεται σε μια πενιχρή βοήθεια από τα παιδιά της καθώς και κάποιους γείτονες. Μας είπε ότι χρειάζεται ρούχα, τρόφιμα, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Μας είπε ακόμα ότι πήγε στην Πρόνοια αλλά δεν έλαβε βοήθεια.
Εδώ και αρκετό καιρό έρχεται στα γραφεία μας ένας άνδρας 32 χρονών, ο κύριος Σατζάτ, πρόσφυγας από το Αφγανιστάν. Περπατάει με δυσκολία εξαιτίας ενός τραύματος που του κληροδότησε ο πόλεμος στο Αφγανιστάν. Κι αυτός ψάχνει στα σκουπίδια, για να βρει ανακυκλώσιμα υλικά που μπορεί να πουλήσει έτσι ώστε να αγοράσει κάτι να φάει. Ο κύριος Σατζάτ είναι άστεγος.
Εδώ και μερικά χρόνια κάποιοι –πολιτικοί, μέσα μαζικής ενημέρωσης- έχουν βαλθεί να μας πείσουν ότι η κυρία Νίκη και ο κύριος Σατζάτ είναι εχθροί, ότι για τα προβλήματα των Ελλήνων ευθύνονται οι μετανάστες και οι πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα. Και είναι γεγονός ότι αυτή η ενορχηστρωμένη εκστρατεία έχει επηρεάσει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
Πρόσφατα δημοσιοποιήθηκε μια κοινωνική έρευνα που διεξήγαγε το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού στο κέντρο της Αθήνας, και ειδικότερα στην περιοχή που εκτείνεται από τον Σταθμό Λαρίσης ώς την πλατεία Αττικής. Οι ερευνητές προσέγγισαν τους κατοίκους της περιοχής, Ελληνες, νόμιμους μετανάστες και αιτούντες άσυλο καθώς και άτομα χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα.
Τα ευρήματα της έρευνας οδηγούν σε ένα σημαντικό συμπέρασμα: Τα προβλήματα των κατοίκων είναι κοινά, τα αιτήματα των κατοίκων είναι κοινά. Η οικονομική στενότητα, η φτώχεια και η εξαθλίωση, σε συνδυασμό με την έλλειψη δομών κοινωνικής στήριξης και αρωγής, έχουν φέρει τους κατοίκους της περιοχής -Ελληνες και ξένους- σε αδιέξοδο:
Παρατηρείται έντονη ανασφάλεια στους γονείς.
Ακόμα και η τροφή των παιδιών δεν είναι πλέον εξασφαλισμένη.
Η στέγαση είναι συχνά επισφαλής ή προβληματική.
Η πρόσβαση στους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς είναι περιορισμένη.
Παρατηρείται αδυναμία κάλυψης της ανάγκης των παιδιών για ενισχυτική διδασκαλία και εξωσχολικές/πολιτιστικές δραστηριότητες.
Παρατηρείται έλλειψη ασφαλών ελεύθερων χώρων.
Τι ζητούν λοιπόν Ελληνες και ξένοι; Μια ζωή με αξιοπρέπεια, δουλειά, κοινωνική προστασία, φροντίδα για τα παιδιά, εκπαίδευση, πολιτισμό. Μια ζωή, δηλαδή, με σεβασμό στα θεμελιώδη τους δικαιώματα.
Τι είναι αυτό που στερεί από Ελληνες και ξένους αυτό που ζητούν, τι τους στερεί τα θεμελιώδη τους δικαιώματα; Η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, η έλλειψη κοινωνικής προστασίας, η διάλυση του παραγωγικού και του κοινωνικού ιστού.
Εύλογα αντιλαμβανόμαστε ότι η προπαγάνδα που επιδιώκει να φέρει σε αντιπαράθεση Ελληνες και ξένους είναι παραπλανητική και υποκρύπτει σκοπιμότητες. Αυτό που χρειάζεται στην πραγματικότητα είναι να αγωνιστούμε για μια κοινωνία που να σέβεται τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων και να προστατεύει τους πλέον ευάλωτους. Σε αυτόν τον αγώνα είμαστε όλοι -Ελληνες, μετανάστες και πρόσφυγες– σύμμαχοι.
*Εκπρόσωπος της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Αίτημα» (www.aitima.gr )
