Κοντεύει να κλείσει ένας χρόνος από τον περσινό Μάρτιο, οπότε ψηφίστηκε το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που νομιμοποίησε την καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν έχει υπογράψει την Κοινή Υπουργική Απόφαση που ο νόμος θέτει ως προϋπόθεση για την έναρξη της καλλιέργειας. Εξαλλοι οι παραγωγοί, οι οποίοι βλέπουν να χάνεται ακόμα μια ευκαιρία και μιλούν ανοιχτά για συμφέροντα
→Το μεν υπουργείο Δικαιοσύνης ρίχνει το μπαλάκι στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το δε τελευταίο διαβεβαιώνει ότι θα έχει φροντίσει όλα να γίνουν εγκαίρως ώστε την άνοιξη, την εποχή σποράς του 2014, να υπάρχει η δυνατότητα καλλιέργειας από ενδιαφερόμενους
Της Ιωάννας Σωτήρχου
Για αυτή την «ιστορία επιτυχίας», κατά την πρωθυπουργική δήλωση, θα υπάρξει συνωστισμός ως προς το ποιος ακριβώς υπουργός και ποια υπηρεσία θα αναλάβουν την ευθύνη. Ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος να χαθεί ακόμη μια χρονιά για μια προσοδοφόρα καλλιέργεια που θα ήταν ανάσα ανάπτυξης στη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία. Η ευθύνη, εν προκειμένω, μεταφράζεται σε εγκληματική ολιγωρία των αρχών που κυβερνούν.
Ο λόγος για την κλωστική ή βιομηχανική κάνναβη. Η μελέτη του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Ερευνας (ΕΘΙΑΓΕ) για τα πολλαπλά οφέλη της και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η χώρα μας έναντι των υπόλοιπων ευρωπαϊκών που την καλλιεργούν έχει κλείσει σχεδόν μια δεκαπενταετία ύπαρξης. Διάστημα κατά το οποίο χάθηκαν όχι απλώς τα χρήματα από τις υψηλές επιδοτήσεις αλλά και μια μεγάλη ευκαιρία για την αναβάθμιση της ελληνικής γεωργίας.
Επιπλέον κοντεύει να κλείσει ένας χρόνος από τον Μάρτιο, οπότε ψηφίστηκε, επιτέλους, το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που νομιμοποίησε την καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης (cannabis sativa L). Τι να το κάνεις; Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ακόμη να υπογράψει την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που ο νόμος θέτει ως προϋπόθεση για την έναρξη της καλλιέργειας. Κι ενώ ήδη διανύουμε τον Φεβρουάριο, διαφαίνεται ο κίνδυνος να χαθεί ακόμη μία «εποχή σποράς», την ώρα που η χώρα αναζητεί εναγωνίως μια αναπτυξιακή διέξοδο.
«Χρειάζεται χρόνος για να γίνει το πειραματικό πρόγραμμα δοκιμής των εγκεκριμένων από την Ευρωπαϊκή Ενωση σπόρων για να δούμε ποια ποικιλία ταιριάζει στα ελληνικά δεδομένα ώστε να ξεκινήσει η σποροπαραγωγή των κατάλληλων και εν τέλει η καλλιέργεια και παραγωγή της βιομηχανικής κάνναβης. Ακόμη και σήμερα να έρθουν, δεν είναι σίγουρο ότι προλαβαίνουμε» λέει στην «Εφ.Συν.» ο Ηλίας Εμμανουηλίδης, πρώην διευθυντής του υπουργείου Γεωργίας και εκ των συντακτών της έρευνας του ΕΘΙΑΓΕ. «Καλά, τι κάνουν δώδεκα ολόκληρους μήνες;» αναρωτιέται για την απίστευτη αργοπορία στην έκδοση της ΚΥΑ, που θα «στοιχίσει ακόμη έναν χρόνο καθυστέρηση για την ανάπτυξη της καλλιέργειας της βιομηχανικής κάνναβης στην Ελλάδα».
Με έμφαση δε, εγκαλεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για αδράνεια και τον ίδιο τον υπουργό ως αδιάφορο για την απίστευτη κωλυσιεργία. Το χειρότερο; Από πέρσι, αν είχε εκδοθεί η ΚΥΑ, θα είχαν ξεκινήσει οι δοκιμές, οπότε ουσιαστικά μιλάμε για τον δεύτερο χαμένο χρόνο…
Κατηγορώ από αγρότες
Από την πλευρά τους, οι παραγωγοί που περιμένουν την πολλά υποσχόμενη καλλιέργεια, είναι καταπέλτης. Πίσω από τις κουβέντες τους διαφαίνονται οι λόγοι ή μάλλον τα συμφέροντα της αδικαιολόγητης καθυστέρησης…
«Δεν θέλουν να δουν να προκόβει κανένας μας» μας λέει ο Νίκος Μακρής, ένας 35χρονος αγρότης από τη Θεσσαλία που ήδη ασχολείται με τις πολυδύναμες καλλιέργειες και αναζητά «εναλλακτικές λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν τη γη μας». «Μας την έχουν φάει τα φάρμακα και τα λιπάσματα και δεν μπορούν να αποφασίσουν για μια καλλιέργεια η οποία όχι απλώς θα εμπλουτίσει τα χωράφια μας, αλλά δεν χρειάζεται ούτε καν ζιζανιοκτόνα. Δεν ξέρουν ούτε τι κάνουν ούτε γιατί το ψηφίσανε…» καταλήγει απογοητευμένος.
«Οχι απλώς υπάρχει ενδιαφέρον για τις εναλλακτικές καλλιέργειες αλλά στον συνεταιρισμό μας, την Ενωση Μεσολογγίου-Ναυπακτίας, υπάρχει και ένα αναξιοποίητο πια εργοστάσιο όπου θα μπορούσε να γίνει η επεξεργασία» μας λέει ο Βασίλης Μετάνιoς, ένας παλαίμαχος αγρότης, 60 χρόνων πια, που μοιράζεται την εμπειρία του μαζί μας.
«Παλιά και πού δεν τη χρησιμοποιούσαν. Θυμάμαι να τη βάζουν στις γυψοσανίδες επειδή κρατάει την υγρασία, ήταν το άχυρο στους στάβλους με τα άλογα, χώρια τα σακιά, τα καναβάτσα, η κάνναβη των υδραυλικών και πάει λέγοντας. Δεν γίνεται μόνο χαρτί ή ύφασμα. Σήμερα έχει ακόμη περισσότερες χρησιμότητες ως λάδι, τροφή, φάρμακο, αλλά εδώ προτιμούν να αγοράζουν ακόμη και τους σπόρους για τα πουλιά. Τα αγοράζουμε όλα αντί να τα παράγουμε κι εμείς εδώ ψειριζόμαστε και κλείνουμε τους δρόμους. Τάχα στηρίζουν τον πρωτογενή τομέα. Από το φθινόπωρο στέλνω e-mail στους Τσαυταραίους. Καμία απάντηση. Αυτοί δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Πάνε να καταστρέψουν και τον τελευταίο. Τελείως…».
Χορτάτοι υποσχέσεις
Κατά τα άλλα, στις δημόσιες ομιλίες του, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης την «τρέχει» τη γεωργία, σύμφωνα με την ομιλία του τον Μάιο στην ανθοκομική έκθεση της Κηφισιάς: «Πραγματικά τρέχουμε τη γεωργία (…), την τρέχουμε για να παράξουμε ίνες, fibers, όπως το βαμβάκι και το λινάρι, τώρα η κλωστική κάνναβη…».
Ενα μήνα αργότερα έφερε το θέμα στη Βουλή, με ερώτησή της προς τα συναρμόδια υπουργεία, η βουλευτής των Ανεξάρτητων Ελλήνων Χρυσούλα-Μαρία Γιαταγάνα, εξηγώντας το πώς η παραγωγή της θα συμβάλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας σε γεωργία, βιομηχανία, εμπόριο, σε μια χώρα όπου η ύφεση και η ανεργία καλπάζουν και ρωτούσε πότε επιτέλους θα υπογραφεί η απαραίτητη ΚΥΑ που θα ορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης και πού οφείλεται αυτή η κωλυσιεργία.
Στις απαντήσεις τους, το μεν υπουργείο Δικαιοσύνης ρίχνει το μπαλάκι στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το δε τελευταίο διαβεβαιώνει ότι θα έχει φροντίσει όλα να γίνουν εγκαίρως ώστε την άνοιξη, την εποχή σποράς του 2014, να υπάρχει η δυνατότητα καλλιέργειας από ενδιαφερόμενους.
«Ηδη έχει παρέλθει χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών από την ανωτέρω διαβεβαίωση του κ. αναπληρωτή υπουργού του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η άνοιξη του 2014 είναι προ των πυλών, η κατάσταση της χώρας επιδεινώνεται μέρα με τη μέρα και η πρωτογενής παραγωγή εκμηδενίζεται με ανυπολόγιστες καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία μας» αναφέρει η βουλευτής στη νέα ερώτησή της, που κατέθεσε στην εκπνοή του Ιανουαρίου, με την οποία επανήλθε στο θέμα ζητώντας εξηγήσεις για την «απαράδεκτη καθυστέρηση έκδοσης της ΚΥΑ για τη βιομηχανική κάνναβη» και ενημέρωση για τους υπαίτιους της καθυστέρησης αλλά και το πότε σκοπεύει το υπουργείο να την εκδώσει.
Ανευθυνοϋπεύθυνοι
Επιχειρήσαμε να αναζητήσουμε μια απάντηση για την καθυστέρηση επικοινωνώντας με το γραφείο του υπουργού Αθ. Τσαυτάρη, του αναπληρωτή υπουργού Μάξιμου Χαρακόπουλου, της αρμόδιας σύμφωνα με τις απαντήσεις στις ερωτήσεις των βουλευτών διεύθυνσης φυτών μεγάλης καλλιέργειας και τα αντίστοιχα γραφεία Τύπου κάθε κυβερνητικού παράγοντα(!).
Ανευθυνοϋπευθυνότητα σε όλο της το μεγαλείο: ο ένας μας παρέπεμπε στον άλλο. Φταίει το υπουργείο Δικαιοσύνης, φταίει που δεν έχει γίνει σύσκεψη για να καθοριστεί το ποιος θα ελέγχει τις καλλιέργειες -μέχρι και για εμπλοκή του υπουργείου Δημόσιας Τάξης ακούσαμε-, φταίει που δεν έχει αποφασιστεί η επιλογή του φορέα εφαρμογής – μέχρι και ότι είναι όλα έτοιμα κι απλώς δεν έχουν πέσει οι υπογραφές επειδή προέκυψε, όλως εκτάκτως, η ελληνική προεδρία μας είπαν.
Τέτοιου επιπέδου δικαιολογίες, έντεκα ολόκληρους μήνες μετά, σε μια κρίσιμη περίοδο για μια δυνατότητα που παραμένει ανεκμετάλλευτη. «Δεν έχουν να επιλύσουν και κάτι περίπλοκο, είναι εντελώς διαδικαστικό το θέμα», μας λέει σχετικά ο υπεύθυνος ανάπτυξης, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Σταθάκης, απορώντας και ο ίδιος για την απαράδεκτη καθυστέρηση, όταν ζητήσαμε τη γνώμη του επειδή είχε συνυπογράψει με ακόμη πέντε συναδέλφους του σχετική επερώτηση στη Βουλή προτού ακόμη ψηφιστεί η νομιμοποίηση της καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης: στις απαντήσεις από τους αρμόδιους είχαν αποσπάσει διαβεβαιώσεις και από τη Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας ότι εφόσον επιτρεπόταν η καλλιέργεια, «οι επιχειρήσεις αυτές -με αντικείμενο τη μεταποιητική εκμετάλλευση προϊόντων βιομηχανικής κάνναβης- θα μπορούν να είναι εν δυνάμει επιλέξιμες και σε μελλοντικές ενέργειες και πρωτοβουλίες οι οποίες αφορούν την ενίσχυση μεταποιητικών δραστηριοτήτων» και γινόταν συγκεκριμένη αναφορά στα προγράμματα όπου θα μπορούσαν να ενταχθούν.
Επ’ αυτού συμφωνεί και ο κ. Εμμανουηλίδης: «Τίποτα δεν έχουν να δουν και να ελέγξουν. Τα πάντα ορίζονται σαφώς στη μελέτη που είχαμε κάνει για το ΕΘΙΑΓΕ μαζί με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, είχα μάλιστα ο ίδιος ταξιδέψει στη Γαλλία για να είμαστε ακριβείς για τη λειτουργία των μονάδων που αποτελούν διεθνώς πρότυπα. Ολες οι διασφαλίσεις και οι φορείς εφαρμογής που οφείλουν να είναι δημόσιοι περιγράφονται αναλυτικά και επακριβώς και μάλιστα στη βάση των ευρωπαϊκών προδιαγραφών. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για αυτήν την καθυστέρηση παρά μόνον ευθύνες» μας λέει κατηγορηματικά.
Ενδέχεται το ελληνικό κράτος να βρεθεί υπόλογο για αυτήν την ολιγωρία; Σε αντίστοιχη περίπτωση πάντως, στη Σουηδία, όπως μας επισημαίνει ο ιδιοκτήτης του καταστήματος με είδη κυρίως ρουχισμού από κλωστική κάνναβη στα Χανιά, Σεραφείμ Κανδύλας, η απάντηση που έδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο όταν προσέφυγε η σουηδική κυβέρνηση επειδή δεν ήξερε πώς να χειριστεί το θέμα καλλιεργητή βιομηχανικής κάνναβης προτού εκδοθούν οι αντίστοιχες εθνικές προδιαγραφές ήταν σαφής: εφόσον η καλλιέργειά της είναι νόμιμη και μάλιστα επιδοτούμενη από την Ευρωπαϊκή Ενωση, δεν μπορεί να απαγορεύεται η καλλιέργειά της.
Αντίστοιχη είναι και η γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ήδη από το 1999 (αρ. 64/1999), σύμφωνα με την οποία το κοινοτικό δίκαιο δεν επιτρέπει σε ένα κράτος-μέλος να απαγορεύει την καλλιέργεια ποικιλιών κάνναβης που προβλέπονται στους κοινοτικούς κανονισμούς, με αποτέλεσμα να στερούνται οι ενδιαφερόμενοι καλλιεργητές τις χορηγούμενες κοινοτικές ενισχύσεις. Οπότε ο δρόμος για να βρουν οι ενδιαφερόμενοι το δίκιο τους θα είναι να στραφούν κατά των κυβερνητικών παραλείψεων διεκδικώντας τα… διαφυγόντα έσοδά τους. Και μάλιστα αναδρομικά, για τα τελευταία 15 χρόνια…
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
«Το απόλυτα οικολογικό φυτό»
Συντριπτικά είναι τα επιχειρήματα για τα οφέλη της καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης σύμφωνα με τις μελέτες των επιστημόνων, αφήνοντας υπόνοιες για τα συμφέροντα που μπορεί να κρύβονται πίσω από τις καθυστερήσεις ή τα μαγειρέματα του υπουργείου.
Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για περισσότερα από ένα εκατομμύριο στρέμματα, τα οποία μπορούν να καλλιεργηθούν αποτελώντας έτσι τη στέρεη βάση για την αναβάθµιση της φυτικής παραγωγής της χώρας µας. Το κύριο προσόν της για τον αγρότη καλλιεργητή είναι το γεγονός ότι αποτελεί μια συμβολαιακή καλλιέργεια που σημαίνει ότι έχει εξασφαλισμένη πρόσοδο ανάλογη των άλλων ποτιστικών αροτραίων καλλιεργειών.
Από την άλλη πλευρά η απορρόφησή της για τον δευτερογενή τομέα της επεξεργασίας ή της μεταποίησης παρέχει τη δυνατότητα ανάπτυξης πλήθους βιοµηχανικών προϊόντων, κλωστικών ινών για υφαντουργία, σχοινιών, χάρτου, λαδιού, τροφών για ανθρώπους και ζώα κ.λπ.
Ο γεωπόνος, πρώην διευθυντής στο υπουργείο Γεωργίας Ηλίας Εμμανουηλίδης κάνει ακόμη λόγο για… «παράπλευρες ωφέλειες εξόχως εκπληκτικές», αφού η καλλιέργεια αφήνει το χωράφι πρακτικά χωρίς ζιζάνια, έντομα και λοιπά παθογόνα και το χαρακτηρίζει «το απόλυτα οικολογικό φυτό», καθώς η αξιοποίησή του είναι πλήρης.
Ενδεικτικά: «Ολο το υπέργειο µέρος του φυτού, σπόροι, ίνες και λοιπή φυτική µάζα αξιοποιείται βιοµηχανικά, παράγοντας πλήθος προϊόντων. Ενα από τα προϊόντα αυτά είναι η παραγωγή χαρτιού υψηλής ποιότητας. Από τρία στρέµµατα κάνναβης, σε 5 µήνες, παράγεται χαρτί όσο από ένα στρέµµα δάσους σε 50 χρόνια. Η προοπτική σύνδεσης της καλλιέργειας κάνναβης µε τη βιοµηχανία παραγωγής χαρτιού είναι σηµαντική για τη χώρα µας, που εισάγει µεγάλες ποσότητες χαρτιού.
Θυμίζουμε ότι η «Εφημερίδα των Συντακτών» είχε αναφερθεί αναλυτικά στη μελέτη του ΕΘΙΑΓΕ και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου τον περασμένο Μάιο (http://archive.efsyn.gr/?p=48841) αλλά και στις καινοτόμες χρήσεις του φυτού που είχαν παρουσιαστεί από διεθνείς εμπειρογνώμονες προσκεκλημένους του Αντιαπαγορευτικού Φεστιβάλ της Αθήνας.
ΙΩ.Σ.
